Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) çeviri odaklı edebiyat ödülü bu yıl Ivana Bodrožić’in "Sons, Daughters" adlı romanına verildi; jüri eserin kuşaklar arası travmayı ele alışındaki derinliği övdü.
Ivana Bodrožić (Fotoğraf: Instagram)
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), 2025 Edebiyat Ödülü’nün Hırvat yazar Ivana Bodrožić ve çevirmeni Ellen Elias-Bursać’a verildiğini duyurdu.
Bankanın resmî açıklamasına göre ödül, Bodrožić’in romanı Sons, Daughters’ın “savaş sonrası Balkan toplumlarında kimlik, hafıza ve aile bağlarını hem kişisel hem de politik düzeyde ele alışındaki güç” nedeniyle seçildi.
EBRD, her yıl hem yazarı hem de çevirmeni ödüllendirerek Avrupa ile komşu bölgelerdeki edebiyat üretimini küresel dolaşıma açmayı amaçlıyor. Bu yılki jüri, Bodrožić’in eserini “acı, kayıp ve kadın deneyimi üzerine kurulu çok katmanlı bir anlatı” olarak tanımladı. Roman, savaşın ardından yeniden kurulan toplumsal düzenin gölgesinde, büyümek zorunda bırakılan gençlerin iç dünyasına odaklanıyor.
Çevirmen Ellen Elias-Bursać, eserin İngilizceye aktarımının “dilsel kırılganlıklar ve kültürel sessizlikler nedeniyle özel bir hassasiyet gerektirdiğini” belirtti. EBRD’nin açıklamasında, çevirinin edebiyatın görünmez emeği olduğuna dikkat çekilerek ödülün iki yaratıcı arasında paylaştırılması gerektiğinin altı çizildi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Avrupa kültür basını, özellikle Balkan edebiyatının son yıllarda artan uluslararası görünürlüğüne dikkat çekiyor. Sons, Daughters’ın ödül alması, savaş sonrası travma edebiyatı ile feminist anlatıların Avrupa yayıncılığındaki yükselişine de işaret eden bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (European Bank for Reconstruction and Development – EBRD) 2018’den bu yana verdiği EBRD Edebiyat Ödülü, Avrupa, Orta Asya, Balkanlar ve Orta Doğu’nun kültürel çeşitliliğini yansıtan çağdaş edebiyat eserlerinin İngilizceye çevirisini desteklemek amacıyla oluşturulmuş uluslararası bir edebiyat ödülüdür. Ödül, yalnızca yazarı değil, çevirmeni de onurlandırmasıyla diğer pek çok edebiyat ödülünden ayrılır; çünkü çeviriyi kültürel dolaşımın temel ayağı olarak görür.
Her yıl İngilizceye çevrilmiş bir esere verilen ödül, hem maddi destek içerir hem de kazanan eseri EBRD coğrafyasındaki geniş okur kitlesine tanıtır. Bu yönüyle ödül, özellikle Balkan, Doğu Avrupa ve post-Sovyet edebiyatının uluslararası dolaşımda güç kazanmasına hizmet eden önemli bir kültürel araçtır.
• 2018 – All the World’s a Stage, Magdalena Parys (çeviri: Marta Dziurosz)
• 2019 – Drive Your Plow Over the Bones of the Dead, Olga Tokarczuk (çeviri: Antonia Lloyd-Jones) – Tokarczuk’un Nobel’e giden yolunda önemli bir uluslararası görünürlük sağlamıştır.
• 2020 – The Museum of Broken Love, Andrej Nikolaidis (çeviri: Will Firth)
• 2021 – The Devils’ Dance, Hamid Ismailov (çeviri: Donald Rayfield)
• 2022 – The Lake, Bianca Bellová (çeviri: Alex Zucker)
• 2023 – The Border, Eva Meijer (çeviri: Jane Burrell)
• 2024 – A Spare Life, Lidija Dimkovska (çeviri: Christina Kramer)
2025 yılında ödülün Hırvat yazar Ivana Bodrožić’in Sons, Daughters adlı eserine verilmiş olması, Balkan edebiyatının uluslararası görünürlüğü açısından dikkate değer bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.
1982 doğumlu Hırvat yazar Ivana Bodrožić, çağdaş Balkan edebiyatının en dikkat çeken seslerinden biri olarak kabul edilir. Şiirle başlayan yazarlık serüveni, roman ve öyküyle genişlemiş; savaş sonrası kuşağın hafıza, kayıp, kimlik, travma ve toplumsal cinsiyet gibi konularını cesur ve şiirsel bir dille işleyişiyle uluslararası alanda tanınırlık kazanmıştır.
Bodrožić’in çıkış eseri Hotel Zagorje, Hırvatistan’ın savaş dönemi sığınaklarında büyümüş bir çocuğun gözünden yazılmış yarı-otobiyografik yapısıyla Balkanlarda geniş yankı uyandırmış; daha sonra pek çok dile çevrilmiştir. We Trade Our Night for Someone Else’s Day ve Sons, Daughters gibi eserlerinde ise savaşın ve ataerkil yapının farklı biçimlerini kadın deneyimi üzerinden sorgular.
2025’te EBRD Edebiyat Ödülü’nü kazanması, yazarın yalnızca Hırvat edebiyatındaki değil, Avrupa çağdaş edebiyatındaki yerini de güçlendiren önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
