JSTOR, kütüphaneler için adil erişim temelli “Publisher Collections” modelini başlattı

JSTOR, 2026 yılından itibaren “Publisher Collections” adlı yeni bir kitap dağıtım modeli ile özellikle küçük ve marka dışı kütüphanelere eşit erişim imkânı sağlamayı hedefliyor.

  • ü
  • 24 Ağustos 2025
  • ü
  • Kültür

Fransa Ulusal Kütüphanesi - BnF, Paris. (Fotoğraf: Stefano RELLANDINI / AFP)

Akademik yayıncılıkta dijital dağıtımda yeni bir dönem başlıyor. Kütüphaneler artık yalnızca fiziksel koleksiyonlarla değil, dijital erişim modelleriyle de bilgi dolaşımını şekillendiriyor. Bu dönüşüm, hem küçük üniversitelerin hem de bağımsız araştırmacıların büyük yayınevleriyle aynı kaynaklara ulaşabilmesini hedefliyor.

Research Information’ın aktardığına göre, JSTOR, 2026’da yürürlüğe girecek “Publisher Collections” modeliyle kitap denetimini yayınevlerine bırakarak kütüphanelere daha kapsayıcı, esnek ve adil bir erişim sunmayı amaçlıyor. Sistem, özellikle küçük ölçekli araştırma merkezlerine, bağımsız üniversite yayınevlerine ve bölgesel kütüphanelere doğrudan dağıtım deneyimi getirecek bir yapı kuruyor.

Bu model, JSTOR’un “Books at JSTOR” programı çerçevesindeki mevcut altyapıya eklenirken, yayınevlerinin doğrudan koleksiyonlarını kütüphane envanterine sunmasını sağlıyor. Böylece aracı kurumların komisyon ve altyapı sınırlamalarına bağlı mali yükler azalıyor. Kütüphaneler hem belirli temalı dijital kitap setlerini daha kolay edinme imkânı bulacak hem de kullanıcılarına erişim sunumunu daha esnek biçimde düzenleyebilecekler.


Bu haberler de ilginizi çekebilir:

 

JSTOR’un bu inisiyatifi, genel akademik ekosistemde “bibliodiversity” (yayınevlerinin ve akademik özgünlüğün korunması) ilkesiyle örtüşüyor. Kütüphane dünyası, “Publisher Collections” sayesinde daha fazla yazar ve araştırmanın görünürlük kazanmasını ve akademik kaynaklara erişim eşitsizliğinin azalmasını umuyor. Ayrıca sistemin, paydaşlar— yayınevleri, akademisyenler ve kütüphane yöneticileri— arasındaki yapıyı yeniden şekillendirmek için de güçlü bir araç olma potansiyeli taşıdığı değerlendiriliyor.

Publisher Collections Nedir ve Neden Önemli?

“Publisher Collections”, JSTOR’un sunduğu yeni bir kitap dağıtım modeli olup, yayınevlerinin kitaplarını doğrudan kütüphane kataloğunda sunmalarını sağlar. Bu yapı, küçük kütüphanelerin de büyük kurumlarla eşit şartlarda kitap edinmesini mümkün kılar, maliyetleri düşürür ve akademik çeşitliliği artırır — tüm bu avantajlar, JSTOR’un scholastic eşitlik misyonuyla uyumludur.

Velev'i Google Haberler üzerinden takip edin

ÖNERİLEN İÇERİKLER