Orman yangınları sürüyor.(FOTOĞRAF ONUR YURTSEVER / AFP)
Eskişehir Seyitgazi’de çıkan orman yangınını söndürme çalışmaları sırasında 5’i AKUT gönüllüsü, 5’i orman işçisi 10 kişi alevlerin arasına kalarak can verdi.
Sercan Utmi, Hilmi Şahin, Eyüp Dereli, Tolunay Kocaman, Enes Kızılyel, Muharrem Can, İlker Onarıcı, Tekin Enes Sarıyıldız, Bayram Eren Arslan ve Alperen Özcan…
AKP kadroları, ölen orman işçilerini ‘şehit’ diye anarak sorumluktan azadeymiş gibi yapmak istese de biliyoruz ki ‘önlenebilir her işçi ölümü, iş cinayetidir.’
Tarım Orman-İş Sendikası Genel Başkanı Yusuf Kurt; tam da bu noktada eğitim verilmemiş çalışanların sahaya sürüldüğüne işaret ederken, orman işçilerinin çalışma koşullarına dikkat çekiyor:
“Yangında hiç görev almamış kişiler direkt sahaya gönderilmeye başlandı. Bu sene 3-4 bin yangın işçisi alındı ve direkt sahaya sürüldü. Bunlar sadece göstermelik eğitimden geçti. Daha önce orman köylüleri mükellefti, yani yangın çıktığında müdahale etmek zorundaydılar. Bu zorunluluk kaldırıldı. Bir köydeki araziyi en iyi köylü bilir ve en hızlı o müdahale edebilir. Yangın daha başlamadan önce stratejilerin belirlenmesi lazım… Bütün mesele bu. Orada 19 kişi aynı anda alevlerin arasında kalıyor. 3-4 kişi doğru rotadan kaçabiliyor. AKUT görevlileri köşeye sıkışıyor. İletişim kanalları doğru şekilde kurulsa bu rotalar sahaya bildirilebilirdi.”
“Bu insanların ölümü yöneticilerin bilgisizliği ve vasıfsızlığı yüzünden oldu” diyen Ormancılık Politikası Uzmanı Prof. Dr. Erdoğan Atmış ise yıllardır işçi alımı yapılmadığına vurgu yapıyor:
“Yangın işçileri, 8 saatlik mesaiyle çalışması gerekirken 24 saat çalışmak zorunda kaldılar. Lojistik destek yok, konaklama yok. Bir yangın aracında en az 5 kişi olması gerekirken, 2 kişiyle müdahale ediyorlar. Erken müdahale edemiyorlar, yangınlar büyüyor. Buna rağmen işçilerin özverisi üzerinden kahramanlık hikâyeleri anlatılıyor. Hayır, bu insanların ölümü yöneticilerin bilgisizliği ve vasıfsızlığı yüzünden oldu.”
Orman işçilerinin maaşları 35-40 bin lira seviyesinde… 24 saatlik yangın kulesi nöbetleri ile yangın döneminde uzun mesai saatleri de bu kadroların çalışma rutinlerine dahil. Yangın prim ise günlük net 53,39 TL… Yani hayatını riske atan işçiye verilen ödül, iki simit parası kadar.
Bir diğer çarpıcı mesele, Buca’daki eğitim merkezinin 2019 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla kapatılmış olması. Oysa ki; Orman Yangınları İşçi Eğitim Merkezi işçilerin eğitiminde önemli bir işlev görüyordu. CHP İzmir Milletvekili Ednan Arslan’ın, konuyla ilgili o günlerdeki şu sözleri ibretlik:
“Eskiden orman köylüleri, ormanları geçim kaynakları olarak gördükleri için gidip yangınlara müdahale ederdi. Köy kahvelerine nöbetçi listeleri asılırdı, olası bir yangında nöbet listesine göre o alana giderlerdi çünkü ormanı çok iyi tanıyorlar. Şimdi orman köyleri devre dışı bırakıldı, eğitim merkezi kapatıldı, uçak filosu yok edildi, var olan uçaklar da kullanılmıyor. Bu iş tamamen bilimsellikten çıktı. Bu işte bir terslik var. Bu çağda, bu teknolojide yangın ihbarlarını alma süresi bu kadar kısalmışken ormanların bu kadar yanması bir tersliği gösterir. Yangınlar farklı nedenlerle çıkar; bu dün de böyleydi bugün de böyle, fakat burada büyük bir zafiyet var. Sorumluların derhal istifa etmeleri gerekiyor. Nedir bu memleketin bu Tarım ve Orman Bakanı’ndan çektiği? “
Yine kritik bir etken olarak Orman Genel Müdürlüğü’nün ‘rotasyon’ uygulamasına işaret ediliyor. Bu uygulamaya göre; mühendisler 10 yıl, müdürler ise 7 yıl bir bölgede çalıştıktan sonra tayinlerini istemek zorunda.
Yusuf Kurt, “Yangının bir dili var ve bu dil tecrübeyle öğrenilir. Rüzgar, nem, bitki örtüsü sizinle konuşur. O bölgeyi iyi biliyorsanız yangının dilinden anlarsınız. Müdahale metodunu buna göre geliştirirsiniz” diyor ve ekliyor:
“Orman Genel Müdürlüğü’nde yıllarını yangınla mücadeleye vermiş insanlar rotasyonla başka yerlere gönderildiler. Erzurum’daki Muğla’ya geldi, Muğla’daki Erzurum’a geldi. Erzurum’daki adam Muğla’yı bilmiyor. Arka tarafında dere mi var, açık alan mı var bilmiyor. Rüzgarı, bitki örtüsünü bilmiyor. Bir bölgeye gidip orayı tanımanız öğrenmeniz zaten 1-2 yıl sürüyor. Bir anda kurumsal hafızanızı kaybediyorsunuz. Rotasyonun yangın birimlerinden kaldırılması lazım.”
Ormancılık Politikası Uzmanı Prof. Dr. Erdoğan Atmış ise Türkiye’de yangın rejiminin 2019’dan sonra değiştiğini hatırlatıyor:
“En önemli nedenlerden biri yangınla mücadele bütçesinin azaltılması… 2018’den beri süren ekonomik krizde asıl tasarruf ormancılıkta yapıldı. Araç-gereç alımı, işçi alımı, güvenlik ekipmanı dağıtımı azaltıldı. Bunun sonuçlarını şimdi görüyoruz. Orman Genel Müdürlüğü’nün bütçesi kesildi, gelirleri orman kesimi, madencilik ve enerji izinlerine bağlandı.”
Yangın çıkmadan önlem alınması gerektiği gerçeğini yok sayan iktidarın beceriksizliği (ya da tercihleri mi demeli) karşısında her yıl binlerce hektarlık ormanlık alan kül olurken, Prof. Dr. Erdoğan Atmış’ın şu sözleri tablonun özeti gibi:
“Sorumlular ortaya çıkarılmalı. Sadece görevden alma değil, cezalandırma gerekli. Aksi halde bu acılar unutulacak, toplumsal yabancılaşma artacak. Ülke daha iyi yönetilmeyi hak ediyor. Ormanlarımız ve ormancılarımız değerli ama değeri bilinmiyor. Bilgisiz, partizanca yönetim felaketleri önleyemez. İktidar rant paylaşımı için burada; artık yönetemiyorlar. Depremlerden, yangınlardan rant devşiriyorlar. Bu düzen değişmedikçe felaketler sürmeye devam edecek.”
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
