Kök maaş nedir? Kök maaş ile taban maaş arasında ne fark var? Emeklinin kök maaşı, taban maaşa nasıl tamamlanıyor? Emeklinin kök maaş neden düşük kalıyor? İşte yanıtları...
Sosyal güvenlik sistemin yaz boz tahtasına çevrilmesinin sonucu olarak ‘kök maaş’ tartışması devam ediyor. Peki kök maaş nedir? Kök maaş ile taban maaş arasında ne fark var? Emeklinin kök maaşı, taban maaşa nasıl tamamlanıyor? Emeklinin kök maaş neden düşük kalıyor?
2008 yılında hayata geçirilen Sosyal Güvenlik Reformu ile emekli maaş bağlama oranları önemli ölçüde düşürüldü. Bu yöntem ile sosyal güvenlik sisteminin açıklarının kapatılması amaçlanıyordu. Sosyal güvenlik sisteminin açıkları azalmadı ancak emekli maaşları düştü.
2008 yılından sonra emekli olanlara bağlanan emekli maaşlarında trajikomik rakamları ortaya çıkmaya başladı. Örneğin 2024 yılının Ocak ayında emekli olan bir kişiye, 5250-5500 civarında bir emekli maaşı bağlanıyor. İşte emekliye, ödediği primler karşılığında bağlanan yasal emekli maaşına kök maaş diyor.
Ancak kök maaşlar, hayatın gerçeklerinden bütünüyle kopuk ve sosyal yardım dahi sayılamayacak rakamlar olduğu için iktidar taban maaş uygulaması başlattı.
Taban maaş ise, bütün emekliler için kök maaşı ne kadar olursa olsun en düşük ödenmesi gereken rakamı ifade ediyor. Kök maaş, Hazine desteğiyle belirlenen taban maaşa yükseltiliyor. Bu rakam, geçen yıl Mart ayında 7500 TL olarak belirlendi. Böylece maaşı 7.500 TL’nin altında olan bütün emeklilerin rakamı 7.500’e tamamlandı.
Taban maaş uygulamasıyla en düşük emekli maaşı 2022 Ocak’ta 3.500 TL’ye çıkarıldı. Ocak 2023’te ise önce 5.500 oldu. 2023 Mayıs seçimleri öncesinde ise 7.500 TL’ye yükseltildi.
Sosyal güvenlik sisteminin daha çarpık yanı ise şu: Emeklinin enflasyondan kaynaklı yüzdelik zamları, taban maaşa değil daha düşük olan kök maaşa yapılıyor.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Örneğin bu yıl ocak ayında emeklinin zam oranı yüzde 37,5 olarak belirlenirken bu artış, en düşük emekli maaşı olan 7.500 TL’ye değil, emeklinin kök maaşı ne kadarsa ona yapılıyor. Diyelim kök maaşı 5.500 olan bir SSK emeklisi, Hazine desteğiyle 7.500 alıyordu. Ocak ayındaki yüzde 37,5 zam 5.500’ye yapılıyor.
Diğer bir ifade ile emeklinin 7.500 TL olan taban maaşının üzerine yüzde 37,5 zam yapılmıyor. Böylece düşük emekli maaşları, hep düşük kalmaya devam ediyor. İktidar canı isterse, bu rakamları taban maaş uygulamasıyla yukarı çekiyor.
Nitekim 2023 Temmuz döneminde, 7.500 TL olan taban maaşlar yukarı çekilmedi. Yüzdelik zamlar kök maaşlara yapıldı. Bunun sonucu olarak milyonlarca emekli, kök maaşları 7.500 TL’yi aşamadığı için Temmuz’da 0 gelir artışı elde etti.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
