Çıkışı itibarıyla çalışanların düşük ücretlere karşı korunmasını amaçlayan asgari ücret, bugün çoktan genel (ortalama) ücret haline gelmiş durumda. Türkiye’de memurlar hariç yaklaşık 17 milyon ücretli çalışan var. Ve bunun yaklaşık 11 milyonu asgari ücret ve etrafına çapalanmış ücretlere mecbur bırakılmış durumda.
2025 yılı başında yüzde 30 zamla 22 bin 104 TL olarak belirlenen asgari ücret aradan geçen aradan geçen 4 ayın ardından enflasyon karşısında 3 bin TL erimiş durumda.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) ücret kayıpları izleme raporunda öne çıkanlar şöyle:
• 2025’in ilk dört ayında enflasyonun emek gelirlerine (ücret, maaş ve aylık) toplam faturası en az 176 milyar 600 milyon lira.
• Asgari ücret enflasyon karşısında 2 bin 953 lira eridi.
• İşçi başına dört aylık ortalama erime 5 bin 197 lira.
• Asgari ücretin iki buçuk katı ücreti olan bir çalışanın Nisan 2025’te ücretinin yüzde 37,1’i vergi ve kesintiyle enflasyon nedeniyle eridi.
• Nisan 2025’te enflasyon kaybı emeklilerde 1933 lira, memurlardaysa 7 bin 709 lira.
Yıl ortası gelmişken ve tüm bu kayıpların ardından milyonlarca çalışanın gözü kulağı asgari ücrete yapılması talep edilen ara zamda…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2025’in başında yaptığı bir konuşmada “Enflasyon oranında çok ciddi bir sapma olursa tabii ki biz de buna kayıtsız kalmaz, gerekli değerlendirmeleri yaparız” demişti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise enflasyon beklentisindeki artışın asgari ücrete bir ara zam yapılmasını gerektirecek seviyede olmadığını söyledi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da 14 Mayıs’ta gazetecilerin konuyla ilgili sorularına cevaben “Asgari ücretle ilgili bir ara zammı konuşmak için çok erken. Zamanı geldiğinde gerekli değerlendirmeyi yaparız” dedi.
Merkez Bankası ise son enflasyon raporunda asgari ücrete olası bir zammın enflasyon açısından risk oluşturacağını yazmıştı.
Hükümet cephesinde durum böyleyken Prof. Dr. Aziz Çelik, ara zamma ihtiyaç duyulmasının nedenlerinden birinin de yılbaşındaki zammın yetersiz kalması olduğuna dikkat çekiyor:
“Resmi enflasyona göre 2024 sonu enflasyonu yüzde 44, 2024’ün ortalama enflasyonu da yüzde 58 iken asgari ücrete yüzde 30 zam yapıldı. Bu yüzde 14 ile 28 arasında bir eksik zam demek.”
“Bunların telafi edilmesi açısından Temmuz’da bir zam yapılması gerekir” diyen Çelik ekliyor: “Resmi enflasyonu dikkate alırsak asgari ücretin 30-35 bin bandından aşağıda olmaması gerekir ama bence daha yüksek bir miktara ihtiyaç var.”
Konuya sermaye cephesinin bakışını ise Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (MÜSİAD) yeni genel başkanı Burhan Özdemir özetledi.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yapılan 19 Mart operasyonunun ekonomik sonuçları için ‘öksürük ya da hıçkırık’ benzetmesi yapan Özdemir, asgari ücrete yapılacak ara zammın sanayiciye ‘büyük yük’ olacağını öne sürdü.
2025 yılına 35,37 liradan başlayan dolar, 18 Mart’ta yani İmamoğlu gözaltına alınmadan bir gün önce 36,64 seviyesindeydi. İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla dolar 41’i, euro 45’i geçerek rekor kırmış, gram altın da 4 bin lirayı aşmıştı.
Ve Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının arından tüm bu dövizi tutabilmek için yaklaşık 57 milyar dolar döviz rezervi yakıldı.
Hükümet-sermaye suç ortaklığıyla ‘asgari ücreti düşük tutma lobiciliği’ tam gaz sürerken diğer tarafta başta CHP olmak üzere muhalefet partileri ile sendikaların ara zam talebi de yükseliyor.
Geçen hafta DİSK’i ziyaret eden CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nu masaya çağırdı.
“Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nu çalışmaya çağıracak bir mücadele herkesin ekmek mücadelesidir” diyen Özel siyasi görüş fark etmeksizin tüm ücretlilere topyekün mücadele çağrısı yaptı:
“Bugün AKP’li işçi de MHP’li işçi de başka görüşlerden olan işçiler de aynı açlıkla, aynı yoklukla, aynı yoksullukla karşı karşıyadır. Siyaseti bir kenara bırakalım. Elbette bu da bütün siyasetin ana konusudur ama siyaseti bir kenara bırakalım. Ekmek için mücadele edelim. Ekmek için talepte bulunalım. Bu büyük mücadeleyi hep birlikte yapmak zorundayız.”
Bu noktada iktidarın yapıp etmesinin belirleyici olacağını söyleyen Özel, “Ara zam yapılmaması hükümetin intiharı olur” diyerek bir gerçeğe dikkat çekti:
“Bu masaya oturmamanın, söz verdiği bu düzenlemeyi yapmamanın ağır bedelini emekçiler onlara ödetecektir. Bunu iyi hesap kitap etsinler. Biz, temmuzda bir ara zam verilmemesi durumunda bunun hükümetin intiharı olacağını ve bizim de bu konuda mücadeleyi en sert şekilde sürdüreceğimizi ifade etmek isterim.”
Milyonlar açıkla-yoksullukla sınanırken iktidar, hastalıklı ömrünü uzatmak için bir ara zam bahşedecek mi, yoksa ‘ben yaptım oldu’ aymazlığı devam mı edecek? Bu ikisi arasındaki fark iktidarın ömrüyle ilgili olacak gibi görünüyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
