Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (solda) Mariinsky Tiyatrosu Sanat Yönetmeni Valery Gergiev ile 22 Eylül 2016'da Kremlin'de düzenlenen bir ödül töreni sırasında. (Fotoğraf: Ivan Sekretarev / AFP)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakınlığıyla bilinen orkestra şefi Valery Gergiev, 27 Temmuz’da Campania bölgesinde gerçekleştirilecek “Un’Estate da Re” festivalinde Reggia di Caserta’da sahne alacak. Bu, Gergiev’in 2022 sonrası Batı Avrupa’daki ilk performansı olacak.
Moto Perpetuo’nun aktardığına göre, konser Avrupa Birliği uyum fonlarıyla destekleniyor ve bu durum, bazı çevrelerde kültürel işbirliğinin ötesinde bir meşrulaştırma hamlesi olarak yorumlanıyor. Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı Pina Picierno, sosyal medya üzerinden Gergiev’in “Putin’in propagandacısı” olduğunu belirterek, etkinliğin iptal edilmesini talep etti. Picierno’ya göre “Avrupa fonlarıyla, suç rejimine destek verilmemeli”.
Buna karşılık Campania Valisi Vincenzo De Luca, bu adımı “kültürel diplomasi” olarak nitelendirdi. De Luca, sanatın diyalogu güçlendirdiğini ve Cezayir, İsrail, Rusya ve Ukrayna gibi farklı topluluklardan sanatçıların bir araya getirilmesinin önemine dikkat çekti .
Times ve Operawire kaynaklarına göre Gergiev, Türkiye, Çin, İran gibi ülkelerde konsere devam ederken, Avrupa’da yalnızca birkaç konserle sınırlı kalıyordu. 2007–2015 yılları arasında Londra Senfoni Orkestrası’nın baş şefi olan Gergiev, 2022’de Milano La Scala’dan “savaşı kınamayı reddettiği” için görevine son verilmişti.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Bu durum, bir yanda ifade özgürlüğü ve sanatın sınırları, diğer yanda demokrasi, savunma ve fon meşruiyeti gibi değerler arasında Avrupa kültür sahnesinde yeniden tartışmaya açılmış görünüyor.
Valery Gergiev kimdir?
Valery Gergiev, 1953 doğumlu Rus orkestra şefi ve kültürel figürdür. Uzun yıllar Mariinsky Tiyatrosu’nun sanat yönetmenliğini üstlenmiş, aynı zamanda Londra Senfoni Orkestrası, Münih Filarmoni ve Rotterdam Filarmoni gibi birçok prestijli kurumla çalışmıştır. Tekniği kadar etkileyici sahne enerjisiyle tanınan Gergiev, özellikle Rus bestecileri — Prokofyev, Çaykovski, Şostakoviç — yorumlamadaki ustalığıyla öne çıkmıştır.
Ancak Gergiev’in sanatsal ünü, siyasi duruşu nedeniyle son yıllarda tartışma konusu olmuştur. Vladimir Putin’e yakınlığıyla bilinen şef, 2014’te Kırım’ın ilhakını desteklemiş ve 2022’de Ukrayna işgalini açıkça kınamayı reddetmiştir. Bu nedenle La Scala, Carnegie Hall ve Münih Filarmoni gibi kurumlar onunla iş birliklerini sonlandırmıştır.
Bugün hâlâ Rusya’da güçlü bir kültürel figür olan Gergiev, Batı’da kültürel temsil, etik ve ifade özgürlüğü bağlamında tartışmalı bir isim olarak anılmaktadır.
“Un’Estate da Re” (Kral Gibi Bir Yaz), İtalya’nın Campania bölgesinde her yıl düzenlenen prestijli bir yaz müzik festivalidir. Ana mekânı, 18. yüzyıldan kalma ve UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Reggia di Caserta’dır. Festival, klasik müzikten operaya, senfonik konserlerden bale temsillerine kadar geniş bir repertuvar sunar.
Campania Bölge Hükûmeti tarafından desteklenen ve Avrupa Birliği fonlarıyla finanse edilen etkinlik, hem yerel hem uluslararası sanatçıları bir araya getirir. Festivalin amacı yalnızca sanatı teşvik etmek değil, aynı zamanda kültürel turizmi canlandırmak ve Campania’nın tarihî mekânlarını sanatsal sahnelere dönüştürmektir.
Son yıllarda festival, siyasi göndermeler içeren programları, tartışmalı sanatçı davetleri ve uluslararası iş birlikleriyle de dikkat çekmiş; sanatın sınırları ve kültürel diplomasi üzerine yeni tartışmalara zemin hazırlamıştır.