Çin’de vizyona giren Batılı korku filmi Birlikte (Together), ülkenin katı içerik yasaları nedeniyle beklenmedik bir değişime uğradı. Filmin finalindeki eşcinsel evlilik sahnesi, yapay zekâ teknolojisiyle heteroseksüel bir çiftin sahnesine dönüştürülerek gösterime sokuldu. Olay, hem izleyiciler hem de sinema çevreleri arasında ifade özgürlüğü tartışmalarını yeniden ateşledi.
The Guardian’a göre, Batılı yapım Birlikte, ülke genelinde gösterime girmeden önce yapay zekâ kullanılarak değiştirildi. Michael Shanks imzası taşıyan ve başrollerinde Dave Franco ve Alison Brie’nin yer aldığı filmdeki eşcinsel evlilik sahnesi dijital müdahaleyle heteroseksüel bir çiftin sahnesine dönüştürüldü.
Söz konusu müdahale, Çin’de uzun süredir yürürlükte olan LGBTİ+ içerik yasaklarının bir yansıması olarak görülüyor. Sansürün ortaya çıkmasının ardından sosyal medyada yoğun tepkiler yükseldi; izleyiciler, hem ifade özgürlüğüne müdahale edildiğini hem de kültürel ürünlerin bütünlüğünün bozulduğunu savundu.
Reuters’a göre, filmin Çin dağıtıcısı olan Hishow, lokal versiyonda değişiklikleri yaptıktan sonra gösterim planlarını askıya aldı. Yapımcı Neon, bu değişikliklerin izinsiz olduğunu ve sanat bütünlüğüne aykırı olduğunu dile getirdi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
BBC News’e göre, filmin yapımcıları bu değişikliklerden haberdar olmadıklarını ve orijinal versiyonun korunmasının sanat özgürlüğü açısından esas olduğunu belirtti. Eleştirmenler ise bu olayın yalnızca Çin sineması için değil, küresel film endüstrisi için de emsal teşkil edebileceğini vurguluyor.
Bu gelişme, sinema eserlerinin kültürel ve politik müdahaleler karşısında ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Eserin dijital yolla dönüştürülmesi, “sansürün yeni teknolojik evresi” olarak yorumlanıyor.
Çin’de sinema sansürü, 1949 sonrası Parti denetimiyle kurumsallaşır; filmler kamu gösterim izni (Public Screening Permit) olmadan vizyona çıkamaz. 2017’de yürürlüğe giren Film Industry Promotion Law (Film Endüstrisini Teşvik Yasası), çekimden dağıtıma uzanan denetimi hukuken pekiştirir; reşit olmayanlar için uyarı zorunluluğu ve içerik sınırlamalarını standartlaştırır.
2018’de sinema, yayıncılık ve basın politikaları ÇKP Merkez Propaganda Dairesine bağlanır; China Film Administration (Çin Film İdaresi) doğrudan parti gözetimine geçer. Bu düzenleme, ithal filmler ve ortak yapımlar dâhil içerik kararlarını siyasal önceliklerle uyumlu hâle getirir.
Televizyon ve çevrimiçi platformlarda 2016–2017 yönergeleri, “abnormal” sayılan temaları (eşcinsel ilişkiler dâhil) açıkça yasaklar; bu çizgi sinema sürümlerindeki kesme/dijital müdahale uygulamalarına da yön verir.
Dışa açılma sınırlıdır: 2012’den beri yabancı filmlere yıllık ithal kota sistemi (34 gelir paylaşım anlaşmalı film) uygulanır; dağıtım çoğunlukla devlet bağlantılı şirketler eliyle yürütülür.
Son yıllarda yetki alanı genişledi: 2021’de Hong Kong’da ulusal güvenlik yasası uyarınca film denetimi sıkılaştırıldı; 2024’te kısa filmlerin yurt dışı festival gösterimleri için de izin şartı getirildi. Genel tablo, Freedom House’un değerlendirmesine göre, dünyadaki en katı çevrimiçi ve kültürel kontrol rejimlerinden biriyle uyumludur.