Tablet ve cep telefonu fiyatlarının ucuzlaması ebeveynlere çocuklarıyla iletişimde kalmanın yeni bir yolunu sağladıysa, birçok aile çocukların ekran karşısında geçirdiği zamanın fazlalığından şikayetçi. Ekran süresi şikâyetinin yanı sıra güvenlik ve sosyal medyanın etkileri de endişe konusu. Her ülke çocukların ekran süresini kısıtlamak için arayış içinde.
Teknolojinin gelişmesi ile ucuz cep telefonlarının üretimi arttı. Bu kolaylık herkesin iletişim imkanlarını artırdı, aynı zamanda çocukların ilk cep telefonlarını edinme yaşı da giderek düşüyor. Guardian gazetesi dünyanın dört bir yanındaki ülkelerin okullarda ve evde çocukların ekran bağımlılığı ile nasıl başa çıkmaya çalıştığını derledi. Şu ana kadar maalesef hiçbir yerde sihirli bir çözüm bulunamadı. Kimi ülkeler katı bir mevzuat ile çocukların sosyal medya erişimini belli bir yaştan önce yasaklamayı tartışırken, kimisi de farklı eylem planlarıyla çözüm arayışında. Mesela Avustralya ve İspanya, çocukların ekran sorununu çözebilmek için sıkı yasalar çıkarmaya ve bazı pilot bölgelerde bu yasakları hayata geçirmeye hazırlanıyor.
Avustralya parlamentosunun 16 yaş altındakileri sosyal medyadan yasaklayan bir yasayı kabul etmesi geçtiğimiz aylarda tüm dünyada en çok konuşulan haberlerin arasındaydı. Ancak bu yasağın nasıl çalışacağı ve hangi konulara engel getirileceği hala belirsizliğini koruyor. İlk etapta Avustralya’daki bazı eyaletler okullarda cep telefonu kullanımını yasakladı. Federal hükümet planı da yasağı bu yılın sonuna kadar 16 yaş altındaki çocukları sosyal medyadan tamamen uzaklaştıracak şekilde hayata geçirmek. Yasa, iletişim bakanına hangi platformların kısıtlanacağını belirleme yetkisi verecek. Yasağın ancak en azından Snapchat, Instagram, Facebook ve TikTok için geçerli olması bekleniyor. YouTube’un, sunduğunu iddia ettiği eğitim faydaları nedeniyle muaf tutulması bekleniyor.
Yasa, kullanıcıların yaşını kontrol etme sorumluluğunu platformlara yüklüyor. Kullanıcıların yaşını kontrol etmek için ‘makul ve gerekli adımları’ atma şartını getirirken, aksi takdirde 50 milyon Avustralya doları (yaklaşık 30 milyon Amerikan doları) para cezasıyla karşı karşıya kalacaklarını belirtiyor. Bu amaçla hazırlanan bazı teknolojilerin denemesi devam ediyor. Bu çerçevede kişilerin yaş beyanı dışında kullanıcının yaşını yüzünden tahmin etme ve kullanıcının kullanım tercihlerinden yaşını ölçme gibi önlemler alınacak. Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, ‘Yasak çocukların, çocuk gibi bir çocukluk geçirmesini sağlamakla ilgili. Amaç, çocukların dışarıda arkadaşlarıyla oynamasını sağlamak, telefonlarını bırakıp futbol ve kriket sahasına, tenis kortlarına, yüzme havuzuna giderek ilgi duydukları her sporu denemelerini sağlamak’ diye konuştu.
İspanya’nın Sosyalist Parti liderliğindeki koalisyon hükümeti, sosyal medya hesabı açma yaşını 14’ten 16’ya çıkaracak bir yasa hazırlıyor. Aynı Avustralya gibi teknoloji şirketlerinin yaş doğrulama sistemleri kurmasını istiyor. Ayrıca akıllı telefonlara ebeveyn kontrollerinin otomatik olarak yüklenmesini zorunlu tutmayı planlıyor. Çocukların ve gençlerin sosyal medyayı sorumlu bir şekilde kullanmasını öğrenmesi için ulusal bir eğitim kampanyası başlatmayı hedefliyor. İspanya’da satılan dijital cihazlara bir uyarı etiketi eklenmesi de atılması planlanan adımlar arasında.
2023 sonbaharında Barselona’nın Poblenou semtindeki ebeveynler, çocuklarına telefon verme yaşını ertelemeyi kabul ettikleri bir WhatsApp grubu başlattılar. ‘Mobilsiz ergenlik’ adlı girişim, hızla Katalonya ve İspanya’nın diğer bölgelerine yayıldı çünkü birçok aile çocuklarına 16 yaşına kadar telefon verilmemesini destekliyordu. Projenin öncüleri, çocuklara telefon vermeyi ne kadar erteleyebilirse o kadar mutlu olacaklarını zira İspanyol çocukların yüzde 72’sinin 12 yaşına geldiğinde bir akıllı telefonu olduğunun altını çiziyor. Benzer şekilde Bask Bölgesi’nde hayata geçirilen bir uygulama ile çocukların cep telefonuna sahip olma yaşını geciktirmek için işyerleri ile ortak bir proje yürütülüyor. Birçok dükkânın camına, çocukların acil durumlarda telefona ihtiyaç duyması halinde içeri girip, oradaki telefonu kullanma imkanı veriliyor. Vitrinlere ‘Bizimkini kullanabilirsiniz’ çıkartmaları yapıştırılıyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ekranların çocukları özgürleştirmek yerine kendi içlerine hapsettiğini belirterek, ‘Ekran kontrolünü geri almak, toplumumuzun ve demokrasimizin geleceğini yakından ilgilendiriyor’ dedi. Fransa, çocukların 13 yaşına kadar akıllı telefon kullanmalarına izin verilmemesi ve 18 yaşına kadar TikTok, Instagram ve Snapchat gibi geleneksel sosyal medyaya erişimlerinin yasaklanması içeren bir planı tartışıyor. Hükümetin hazırladığı bir raporda, hiçbir çocuğun 11 yaşından önce telefon sahibi olmaması gerektiği ve 13 yaşından önce internete erişimi olmayan bir cihaza sahip olmaları gerektiği belirtiliyor. Fransız uzmanlar, çocukların teknoloji sektörünün kâr odaklı stratejilerinden korunması gerektiğini ve ekranların çocukların görme yeteneği, uyku düzeni, metabolizması, fiziksel sağlığı ve konsantrasyonu üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunun altını çiziyor.
İtalya, ilkokul, ortaokul ve lise sınıflarında akıllı telefon ve tablet kullanımı Eylül ayından itibaren tamamen yasaklandı. Hatta öğretim amaçlı bile olsa, öğrenciler cihazlarını kullanamayacaklar. Eğitim bakanı Giuseppe Valditara, kararın eğitimsel nedenlerle alındığını ancak aynı zamanda cihazların öğrenciler ve öğretmenler arasında yarattığı gerginlik nedeniyle de alındığını söyledi. Valditara ayrıca 14 yaş altı çocukların cep telefonu sahibi olmasının yasaklanması ve 16 yaş altı çocukların sosyal medyada profil oluşturmasının engellenmesi çağrısında bulunan bir önreiyi de desteklediğini duyurdu.
Almanya’daki eyaletlerin bir çoğundaki okullar, öğrencilerin cep telefonu getirmesini yasaklayamasa da, sınıfta kullanımı yasakladı, teneffüslerde ise kısıtlama getirdi. Öğretmenlere sorun olduğu düşünülen vakalarda telefonlara el koyma hakkı verildi. Bazı eğitimciler cihazların öğretimin bir parçası olduğunu savunarak gençler arasında dijital okuryazarlık oluşturma çabalarının teşvik edilmesini istiyor. Ancak bu öğretmenler de ekran süresine sınır koyulması konusuna destek veriyor.
Sağlık bakanlığınca hazırlanan raporlar, genç beyinlerin özellikle sosyal medya ‘tetikleyicilerine’ maruz kalmaya karşı çok savunmasız olduğuna ve doktor muayenehanelerinin kronik kaygı gibi psikolojik sorunlar geliştirmeye başlayan genç internet kullanıcılarıyla dolu olduğuna işaret ediyor. Uzmanlar, ‘Çocukları akıllı telefon kullanmaktan ne kadar uzun süre ertelerseniz, onlar için o kadar iyi olur’ değerlendirmesinde bulunuyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
