Dünyanın en büyük çip üretici olan Intel, yarı iletkenler alanında küresel bir liderden, nakit parasını korumaya çalışan bir şirkete dönüştü. Maliyet tasarrufu olarak iş gücünün yüzde 15'ini (15 bin çalışan) işten çıkaracağını açıklayan şirketin hisseleri, yüzde 26 düşerek 15 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Geçtiğimiz hafta açıklanan kazanç raporu, İntel’in düşüşünün boyutlarını ortaya koydu. Çip üreticisi, gelecek yıl 10 milyar dolarlık maliyet tasarrufu planının bir parçası olarak iş gücünün yüzde 15’ini işten çıkaracağını (15 bin kişi) ve 1992’den beri ödediği temettüyü askıya alacağını açıkladı.
1968 yılında PC devriminin başlangıcında kurulan ikonik çip üreticisinin hisseleri Cuma günü yüzde 26 düşerek 15 yılın en düşük seviyesine geldi.
Çalışanlara yazdığı bir notta, CEO Pat Gelsinger bu tür durumlarda şirketlerin yaptığı gibi önce iltifat ve teşekkür etme zahmetine bile girmedi: “Maliyetlerimiz çok yüksek, marjlarımız çok düşük” dedi ve kemer sıkma hareketlerinin ‘şirket tarihindeki en önemli değişikliklerden bazılarını’ temsil ettiğini söyledi.
Gelsinger, Intel’in önümüzdeki hafta uygun çalışanlar için ‘gelişmiş bir emeklilik teklifi’ duyuracağını ve gönüllü ayrılmalar için bir başvuru programı sunacağını yazdı.
1990’larda ve 2000’lerin başında Intel, Microsoft PC’ler için bilgisayar beyinleri sağlayarak bu alanda dünya liderliğini aldı. Ancak dünya değişti ve Intel, Economist dergisinin bir haberinde ayrıntılı olarak açıkladığı gibi bu değişikliklere hazır değildi. Intel, bilgisayarlar için çip üretmeye o kadar odaklanmıştı ki, akıllı telefonlara geçiş fırsatını kaçırdı. Ayrıca transistör üretiminde de Tayvan Semiconductor Manufacturing Co. ve Güney Koreli Samsung’un gerisinde kaldı.
Ancak belki de en önemli hata, AI ( yapay zeka) gelişmelerine hazırlıksız yakalanmaktı. Büyük Teknoloji şirketleri bu yıl AI altyapısı kurmak için 100 milyar dolardan fazla harcıyor, ancak çekleri Intel’e değil Nvidia’ya yazıyorlar. Nvidia her üç aylık dönemde 20 milyar dolar değerinde AI çipi satarken; Intel ise tüm yıl boyunca 500 milyon dolarlık satış yapacak.
Uzmanlar Intel’in tökezlemeleri, onu bir Amerikan şampiyonu olarak yücelten ve ABD’de üretimi teşvik etmeyi amaçlayan CHIPS Yasası’nın en büyük yararlanıcısı yapan Beyaz Saray için de jeopolitik bir utanç olduğunu ifade ediyorlar.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Mart ayında Başkan Joe Biden, Intel’e ülke çapında bilgisayar çipi fabrikaları için 8,5 milyar dolara kadar doğrudan finansman ve 11 milyar dolara kadar kredi sağlanmasını öngören anlaşmayı kutladı ve siyasi savaşın yaşandığı Arizona eyaletine yapılan yatırımdan bahsederek bunu “geleceği Amerika’ya geri getirmenin” bir yolu olarak nitelendirdi. Gelsinger o dönemde CHIPS Yasasını “İkinci Dünya Savaşından bu yana en kritik sanayi politikası mevzuatı” olarak nitelendirmişti.
Eylül 2022’de Biden, Intel’i Columbus, Ohio yakınlarında yeni bir fabrika açma planlarıyla istihdam yaratan bir şirket olarak övdü. Başkan, 7.000 inşaat işi ve yılda ortalama 135.000 dolar ödenecek 3.000 tam zamanlı iş yaratacağını söylediği 20 milyar dolarlık proje için ‘geleceğin işgücünü inşa etme’ planlarından dolayı şirketi övmüştü.