Gareth Soutgate, İngiltere Milli Takımı ile iki kez yaklaştığı Avrupa şampiyonluğunu finalde kaybetti. FOTOĞRAF: Spada/LaPresse via ZUMA Press)
Futbol deyince akla ilk İngiltere geliyor. Futbolu onlar icat etti, en kaliteli lige onlar sahip. Fakat 1966’dan beri Dünya Kupası’nı, başladığından bu yana da Avrupa Şampiyonası’nı kazanamıyorlar (Euro 2020 ve Euro 2024’te finalde penaltılarla kaybettiler). Bununla kalmıyor tabii! 32 yıldır İngiltere Premier Ligi’nde bir İngiliz teknik direktör şampiyonluk yaşayamıyor. Bu sezonla birlikte 33 olacak.
Çünkü bu sezon da sadece 2 İngiliz teknik adamın görev yaptığı Premier Lig’de yabancı bir hoca şampiyonluk sevinci yaşayacak. Çok büyük bir sürpriz ortaya çıkmazsa, bu isim, şu an Premier Lig’in zirvesinde yer alan Liverpool’un Hollandalı teknik direktörü Arne Slot olacak (O olmasa bile, matematiksel olarak şampiyonluk şansı devam eden Arsenal ve Nottingham Forest’ın hocaları da yabancı).
Sadece İngiltere mi? Türkiye, Hollanda, Portekiz ve İrlanda haricindeki hiçbir Avrupa ülkesinde bir İngiliz teknik adam son 32 yılda şampiyonluk yüzü görmedi. UEFA’ya üye 55 ülkenin liglerini araştırdık; son 32 yılda şampiyonluk yaşayan İngiliz teknik adamların sayısı sadece bir elin parmakları kadar! Hemen hatırlatalım, bu araştırmayı yaparken temel kriterimiz, ülkelerin en üst ligleri ve UEFA organizasyonları oldu.
Yurt dışında şampiyonluk yaşayan ender İngiliz teknik adamlardan biri, Metin-Ali-Feyyaz’lı Beşiktaş’ı 3 kez zirveye çıkaran Gordon Milne’di.
Bir elin parmaklarından birincisi, Türk futbolseverlerin yakından tanıdığı Gordon Milne. Şu an 88 yaşında olan İngiliz teknik direktör, 1989-90, 1990-91 ve 1991-92 sezonları olmak üzere Beşiktaş’ı üst üste 3 kez şampiyon yapmıştı.
Bir elin parmaklarından ikincisi, Sir Bobby Robson. Kendi ülkesinde hiç şampiyonluk yaşayamayan Robson, Hollanda ekibi PSV Eindhoven’i 1990-91 ve 1991-92 sezonlarında üst üste 2 kez, Portekiz ekibi Porto’yu da 1994-95 ve 1995-96 sezonlarında arka arkaya 2 kez şampiyonluğa ulaştırmıştı.
Bir elin parmaklarından üçüncüsü, Howard Wilkinson. Şu an 80 yaşında olan Wilkinson, 1991-92 sezonunda Leeds United’ı Premier Lig şampiyonluğuna ulaştırmıştı. O sezondan sonra hiçbir İngiliz teknik adam Premier Lig’de şampiyonluk sevinci yaşayamadı.
Bir elin parmaklarından dördüncüsü, Steve McClaren. 1999-2001 arasında Manchester United’da İskoç teknik adam Sir Alex Ferguson’un yadımcılığını yapan McClaren, 2009-10 sezonunda Twente’yi Hollanda şampiyonu yaptı.
Bir elin parmaklarından beşincisi ve sonuncusu ise Ian Baraclough. Şu an 54 yaşında olan Baraclough, 2011-12 sezonunda Sligo Rovers’ı İrlanda Ligi’nde şampiyon yaptı. En son Kuzey İrlanda Milli Takımı’nı çalıştıran Ian Baraclough, şu an boşta.
En son Newcastle United’da görev alan Sir Bobby Robson, İngiltere Premier Lig’de hiç şampiyonluk yaşayamazken; Porto ve PSV Eindhoven’ı lig şampiyonu yapmıştı. FOTOĞRAF: Graham Wilson/Action Plus Sports via ZUMA Press Wire
İngiliz teknik adamlar, 32 yıldır sadece ülke liglerinde değil, uluslararası alanda da şampiyonluk yaşayamıyor. Bir İngiliz teknik direktörün Dünya Kupası ve Avrupa Şampiyonası’nda şampiyonluk yaşadığı en son tarih 1966 (58 yıl önce). İngiltere’nin ev sahipliği yaptığı 1966 Dünya Kupası’nda İngiliz teknik direktör Alf Ramsey, ülkesini şampiyon yapmıştı. Ramsey, ilk ve son olmuştu. Yakın dönemde Gareth Southgate, Euro 2020 ve Euro 2024’te İngiltere’ye final oynatmasına rağmen şampiyonluk sevinci yaşayamadı ve yerini Alman teknik direktör Thomas Tuchel’e bıraktı.
Avrupa kupalarında ise bir İngiliz teknik adam şampiyonluk yaşayalı 43 yıl oldu. Sadece 3 İngiliz teknik adamın şampiyonluk yaşadığı UEFA Kupası’nda Bob Paisley, 1975-76 sezonunda Liverpool’u; Sir Bobby Robson, 1980-81 sezonunda Ipswich Town’ı; Tony Barton da 1981-82 sezonunda Aston Villa’yı zirveye çıkarmıştı.
Sadece 3 İngiliz teknik adamın şampiyonluk yaşadığı Şampiyonlar Ligi’nde (Şampiyon Kulüpler Kupası) ise Bob Paisley, 1976-77 ve 1977-78 sezonlarında Liverpool’u; Brian Clough, 1978-79 ve 1979-80 sezonlarında Nottingham Forest’ı; Joe Fagan da 1983-84 sezonunda Liverpool’u şampiyon yapmıştı.
Bu sezon Hollandalı Arne Slot’un çalıştırdığı Liverpool, Premier Lig şampiyonluğuna çok yakın. FOTOĞRAF: David Horton/Sport Press Photo via ZUMA Press)
İngiltere Premier Ligi’nde bu sezon da bir İngiliz teknik adamın şampiyonluk yaşaması imkansız. Çünkü 20 takımdan sadece Newcastle United (Eddie Howe) ve West Ham United (Graham Potter) İngiliz teknik adamlara emanet. Bunların haricinde İspanya ve Portekiz’den dörder, Hollanda ve İskoçya’dan ikişer, Kuzey İrlanda, Danimarka, Avusturya, Avustralya, İtalya ve Almanya’dan birer teknik adam Premier Lig’de görev yapıyor. Bu sezon çok büyük bir sürpriz olmazsa, Hollandalı Arne Slot’un çalıştırdığı Liverpool şampiyonluk kupasını havaya kaldıracak. Kaldı ki şu an ilk 6’da yer alan takımların teknik adamları İngiliz değil.
Bu sezon Premier Lig’de 4 İspanyol, 4 Portekizli teknik adam görev yapıyor. FOTOĞRAF: Mark Cosgrove/News Images via ZUMA Press Wire
Futbol, taktiksel olarak son 30 yılda inanılmaz bir değişim yaşadı. Pep Guardiola’nın pozisyon oyunundan, Jürgen Klopp’un gegenpressing’ine (kaybedilen topu hemen kazanmaya çalışma), Tuchel’in 3-4-3 dizilişinden De Zerbi’nin modern pas oyununa kadar farklı stiller ortaya çıktı. Ancak İngiliz teknik adamlar uzun süre klasik 4-4-2 ve uzun top futboluna sadık kaldılar. Bu da onların taktiksel olarak geri kaldığı algısını oluşturdu ve Premier Lig’in “6 Büyük” olarak adlandırılan dev kulüpleri (Manchester City, Liverpool, Arsenal, Manchester United, Chelsea, Tottenham) son yıllarda İngiliz teknik direktörlere şans vermedi.
Chelsea, son yıllarda Jose Mourinho, Antonio Conte, Thomas Tuchel ve Mauricio Pochettino gibi yabancı hocalarla çalıştı. Manchester United, İskoç teknik direktör Sir Alex Ferguson’dan sonra hep yabancı hocalara yöneldi (Luis Van Gaal, Jose Mourinho, Eric Ten Hag, Ruben Amorim). Liverpool, Roy Hodgson’dan sonra İngiliz teknik direktör tercih etmedi. Arsenal, 1996’dan beri İngiliz bir teknik direktörle çalışmadı. Bu takımların İngiliz hocalara güvenmemesi, onların en üst seviyede kendilerini kanıtlamasını zorlaştırdı.
Eddie Howe, bu sezon Newcastle United’a Lig Kupası sevinci yaşattı. FOTOĞRAF: Alfie Cosgrove/News Images/Sipa USA – Depo Photos
Yakın zamana kadar İngilizlerin en büyük umudu, Gareth Southgate’ti. İngiliz teknik adam, eleştirilere rağmen İngiltere Milli Takımı’nı Euro 2020 ve Euro 2024 Avrupa Şampiyonası’nda finale çıkarmasına rağmen şampiyonluk sevinci yaşayamadı. Euro 2024 sonrası da yerini Alman teknik direktör Thomas Tuchel’e bıraktı.
Şu an ise çok zor olsa da Premier Lig’de şampiyonluğa en yakın İngiliz teknik direktör olarak 47 yaşındaki Eddi Howe’u zikredebiliriz. Howe, 2021-22 sezonunun 12. haftasında 6 puanla ve hiç galibiyeti olmadan son sırada yer alan Newcastle United’ın başına geçmişti. Newcastle United, Howe ile kalan maçlarda 43 puan toplayarak sezonu 49 puanla 11. tamamlamıştı. Eddie Howe yönetiminde 2022-23 sezonunu 4. bitiren Newcastle United, uzun yıllar sonra Şampiyonlar Ligi’ne katılma hakkı elde etmişti. Bu sezon Wembley’deki finalde Liverpool’u 2-1 yenerek 70 yıl aradan sonra Lig Kupası sevinci yaşayan Newcastle United, Eddie Howe ile ligde yine ilk dördü hedefliyor. Newcastle United’ın matematiksel olarak ikincilik şansı da bulunuyor. Ekim 2021’de Suudi Arabistan hükûmetinin egemen servet fonu liderliğindeki bir konsorsiyum tarafından 300 milyon pounda satın alınan Newcastle United, şampiyonluk hedeflerine Eddie Howe ile ulaşmak istiyor.
Bakalım, Eddie Howe, İngiliz teknik adamların Premier Lig’deki şampiyonluk hasretine son verebilecek mi? Bekleyip göreceğiz.
1966 Dünya Kupası İngiltere Milli Takımı Alf Ramsey
1991-92 Beşiktaş (Türkiye Süper Ligi) Gordon Milne
1991-92 Leeds United (İngiltere Premier Lig) Howard Wilkinson
1991-92 PSV Eindhoven (Hollanda Ligi) Sir Bobby Robson
1995-96 FC Porto (Portekiz Ligi) Sir Bobby Robson
2009-10 Twente (Hollanda Ligi) Steve McClaren
2011-12 Sligo Rovers (İrlanda Ligi) Ian Baraclough
2023-24 Manchester City Pep Guardiola (İspanya)
2022-23 Manchester City Pep Guardiola (İspanya)
2021-22 Manchester City Pep Guardiola (İspanya)
2020-21 Manchester City Pep Guardiola (İspanya)
2019-20 Liverpool Jürgen Klopp (Almanya)
2018-19 Manchester City Pep Guardiola (İspanya)
2017-18 Manchester City Pep Guardiola (İspanya)
2016-17 Chelsea Antonio Conte (İtalya)
2015-16 Leicester City Claudio Ranieri (İtalya)
2014-15 Chelsea José Mourinho (Portekiz)
2013-14 Manchester City Manuel Pellegrini (Şili)
2012-13 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
2011-12 Manchester City Roberto Mancini (İtalya)
2010-11 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
2009-10 Chelsea Carlo Ancelotti (İtalya)
2008-09 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
2007-08 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
2006-07 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
2005-06 Chelsea José Mourinho (Portekiz)
2004-05 Chelsea José Mourinho (Portekiz)
2003-04 Arsenal Arsène Wenger (Fransa)
2002-03 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
2001-02 Arsenal Arsène Wenger (Fransa)
2000-01 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
1999-00 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
1998-99 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
1997-98 Arsenal Arsène Wenger (Fransa)
1996-97 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
1995-96 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
1994-95 Blackburn Rovers Sir Kenny Dalglish (İskoçya)
1993-94 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
1992-93 Manchester United Sir Alex Ferguson (İskoçya)
1991-92 Leeds United Howard Wilkinson (İngiltere)
1990-91 Arsenal George Graham (İskoçya)
Liverpool Arne Slot (Hollanda)
Arsenal Mikel Arteta (İspanya)
Nottingham Forrest Nuno Espírito Santo (Portekiz)
Manchester City Pep Guardiola (İspanya)
Aston Villa Unai Emery (İspanya)
Newcastle United Eddie Howe (İngiltere)
Tottenham Ante Postecoglou (Avustralya)
Manchester United Ruben Amorim (Portekiz)
West Ham United Graham Potter (İngiltere)
Wolverhampton Vitor Pereira (Portekiz)
Brighton Hove Albion Fabian Fürzeler (Almanya)
Chelsea Enzo Maresca (İtalya)
Fulham Marco Silva (Portekiz)
Bournemount Andoni Iraola (İspanya)
Crystal Palace Oliver Glasner (Avusturya)
Brentford Thomas Frank (Danimarka)
Everton David Moyes (İskoçya)
Leicester City Ruud van Nistelrooy (Hollanda)
Ipswich Town Kieran McKenna (Kuzey İrlanda)
Southampton Simon Rusk (İskoçya)