XIV. Louis (1638-1715), Güneş Kral ve Fransa’nın mutlak hakimiydi. Ülkesine büyük şöhret kazandırdı. Savaşlarla Avrupa’ya hakim olmanın yollarını aradı. Fransız kültürü onun 72 yıl süren saltanatı sırasında gelişti, ancak ülkesini yoksullaştıran ve İhtilalin tohumlarını eken de O oldu.
Louis, daha dört yaşındayken babasının ölümü üzerine tahtın vârisi oldu. Annesi Avusturyalı Anne, Bakanı ve aynı zamanda genç kralın eğitimine yardımcı olan Cardinal Mazarin’le birlikte naiplik yaptı. 1648 ve 1653’te Krala karşı gerçekleştirilen ve Fronde olarak bilinen ayaklanmalardan sonra Louis’nin soyluluğundan şüphe edildi. Louis, Fransa’ya düzen ve istikrar getirmeyi ve güçlü bir hükümet kurmayı arzuluyordu. İspanyalı kuzeni Maria Teresa ile evlendi; 1661’de Mazarin’in ölümünün ardından ülkeyi tek başına yöneteceğini açıklaması Fransa’da şok etkisi yarattı. Kendisini Tanrının temsilcisi olarak görüyordu. Bunun bir sonucu olarak, 1685’te Nantes Fermanını feshederek Fransalı Protestanların, yani Huguenotların din özgürlüğünü ellerinden aldı. Huguenotlar din değiştirerek Katolik olmayı reddedince 200 binden fazlası sürgüne gönderildi.
Louis ömrünün en verimli çağında canla başla çalıştı, genellikle günde sekiz saat mesai yapardı. İki güç merkezi oluşturdu: profesyonel bir tugay ve devamlı bir ordu. Sonuç olarak Fransa, 18. yüzyıl Avrupası için bir bürokrasi örneği teşkil etti; Kralın mali danışmanı Colbert aracılığıyla da iyi yönetilen bir ekonomiye sahipti.
1682’de Louis, resmi olarak hükümet merkezini ve sarayı bundan böyle Versay’a taşıyacağını ilan etti. Versay’da mütevazı bir şatoyu görkemli bir saraya dönüştürmek için milyonlar harcadı. Bu saray, harikulade aynalı salonu ve muhteşem bahçeleriyle adeta bir sanat eseri ve Fransa’nın prestijini artırmanın ve asaleti sergilemenin bir yoluydu. Louis, bu sarayı inşa ettirmek için tüm kıskançlığıyla Vaux’daki görkemli saray ve bahçelerden ilham almıştı. Vaux’daki şato, önceleri Maliye bakanı olan Fouquet’e aitti. Kral, bu sarayın zarif döşemelerini, çeşmelerini ve milyonlarca portakal ağacını gördüğünde kendisini çok mahcup hissetti ve Fouquet’yi yolsuzluk ve devlete ihanetle suçlayarak sürgüne gönderdi. Bu esnada Fouquet’nin döşemecisi Le Brun, mimarı Le Vau, ve bahçıvanı Le Nôtre’yi Versay’a getirtti. Müzik ve edebiyatı da içine alan bütün sanatların meraklı bir destekçisi olarak, resim, heykel, bilim ve mimari akademilerini ve Fransız Komedisini kurdu.
Amacı, Fransa’yı yüceltmek ve Avrupa’nın kuvvet üssünü Habsburg Hanedanlığından Fransa’nın Bourbon’una taşımaktı. Her yıl bahar ayında düzenlenen askeri seferlere bizzat katılır, çadırda yaşamaktan zevk duyar ve askerlerini teftişe çıkardı. Şan şöhret ve yayılmacılık hevesleri, Fransa’nın dört büyük savaşa girmesine neden oldu: İspanya Hollandasında (Belçika), Hollanda’da, Rhineland’de yapılan savaşlar ve son olarak da 1701-14 yılları arasında süren Avrupa güçlerinin birleşmesine karşı yapılan İspanya Veraset Savaşları. Utrecht Barışı, bu savaşa son vererek Louis’nin torunu Philip’in İspanya tahtının vârisi olarak tanınmasını sağladı, ancak Fransa yıkılmanın eşiğindeki kaderine terk edildi.
Louis, dünyaca ünlü yazarlar Corneille, Molière ve Racine’nin ve müzisyen Lully’nin destekçisiydi. Zamanının tüm ahlak kurallarını hiçe sayarak kendisine bir dizi metres edindi, ancak karısının ölümünden sonra 1683’de dindar bir dul olan Madame de Maintenon ile evlendi. Maintenon, Louis’nin dine olan merakını teşvik etti; Kral yanında dua kitabı ve tespih taşımaya başladı. Savaşlardaki yıkımlar, en yakın vârislerinden birkaçının ölümü büyük kedere yol açtı. İhtişam saplantısı olan ve sarayındaki adamları tarafından pohpohlanan bu mutlak kral, halkından öylesine kopmuştu ki 1715’te öldüğünde naaşı St. Denis’e götürülürken kalabalıklar tarafından yuhalandı.
KRONOLOJİ
1638 5 Eylül’de Saint Germain-en-Laye’de doğdu
1643 4 yaşında babası XIII. Louis’nin tahtına geçti
1660 İspanyol Maria Teresa ile evlendi
1682 Hükümet Merkezi Versay’a taşındı
1683 Karısı öldü; Madame de Maintenon ile evlendi
1685 Nantes Fermanının feshi
1714 Utrecht Barışı
1715 1 Eylül’de Versay’da öldü
Louis’nin yayılmacılığa olan susamışlığı Fransa’nın dört büyük savaşa girmesine sebebiyet vererek ülkeyi yıkılmanın eşiğine getirdi.
ŞÖHRET PEŞİNDE
