VALÖR, bir işlemin yapılma tarihi ile gerçekleştiği tarih arasındaki değer olarak tanımlanır. Valör, İngilizcede ise “value date” yani değer tarihi olarak karşımıza çıkar. Bu da bir faiz veya borcun başlama tarihini belirtmek için kullanılır. Krediyle ilgili işlemlerde ise değer tarihi bir sonraki iş gününü ifade eder.
Finans dünyasında karşılaştığınız her terimin derin bir anlamı ve stratejik önemi vardır. Fon yatırımı yaparken bilmen gereken en önemli terimlerden biri de valör süresidir.
Yatırımlarının değer kazandığı tarihi belirten valör, adeta bir saatin içindeki mekanizma gibidir; görünmez ama kritik bir rol oynar. Valörü anlamak, finansal işlemlerinizi zamanında ve doğru şekilde yönetmenin anahtarıdır. Peki, neden bu kadar önemli ve anlaşılması zor?
Çünkü her finansal aracın kendine özgü bir valör süresi vardır ve bu süreyi bilmek, yatırımlarını planlarken seni bir adım öne geçirir.
Valör, finansal başarıya giden yolda, doğru zamanda doğru adımı atmanı sağlar.
İhbarlı Fon ve İhbarsız Fon Ne Demek?
Fonlar, ihbarlı (valörlü işlem gören) ve ihbarsız (valörsüz işlem gören) olmak üzere ikiye ayrılır. İhbarsız yani valörsüz fonlarda gün içerisinde belirlenen alım-satım süresi içerisinde verdiğin alım-satım emirleri aynı gün, o günün fiyatından gerçekleştirilir. Fon yatırımı yaparken likit fonlar olarak belirtebileceğimiz aynı gün alınıp satılabilen para piyasası fonları dışında alım ve satım hep valörlü olarak gerçekleşir.
Uygulamadan yer alan “Valör Beklemeden Alabileceklerin” listesinden aynı gün alıp satabileceğin fonlara ulaşabilirsin.
Valör Atlama Nedir?
Valörlü işlem gören fonlarda, o günün fiyatı gösterge niteliği taşır. Valör günü ve emrin gerçekleşeceği fiyat, her fonun izahnamesinde bulunan “valör atlama saati” dikkate alınarak belirlenir.
İhbarlı fonlarda, yatırımcıların valör atlama saatine kadar verdikleri katılma payı alım/satım emirleri, emrin verilmesini takip eden ilk hesaplamada bulunacak pay fiyatı üzerinden yerine getirilir. Yani, eğer yatırımcı valör atlama saatinden önce bir emir verirse, bu emir, bir sonraki hesaplama döneminde belirlenen fiyat üzerinden işleme alınır. Valör atlama saatinden sonra iletilen alım/satım emirleri ise, bir sonraki hesaplama döneminde belirlenen fiyat üzerinden yerine getirilir.
Bunu bir örnekle açıklayalım: Valör atlama saati 13:30 olan bir fonda 13:30’a kadar vereceğin alım ya da satım emrin, fonun o akşamki kapanış fiyatı üzerinden değerlendirilir. Eğer alım ya da satım emrini 13:30 sonrası verirsen fon yatırımın bir sonraki günün kapanış fiyatı üzerinden değerlendirilir.
Şayet bir fon alırken alım emrini 13:30’a kadar verdiysen o akşam hesaplanır ve ertesi gün TEFAS sitesinde göreceğin fiyattan işlem gerçekleşir.
Burada mutlaka dikkat etmen gereken detay her fonun valörünün izahnamesinde belirtiliyor olmasıdır. Yani fon tipine göre değişmekle beraber, alım emirlerinde valör saat 13:30’a kadar iletilen emirlerde T+1 kuralı geçerlidir. Dolayısıyla bugün emir verdiğinde yarın işlem gerçekleşir.
Genel uygulamada ise içinde borçlanma araçları olan fonlar 1 gün, hisse içeren fonlar 2 gün, yabancı varlık ve eurobond içeren fonlar 3-5 gün satım valörüne sahip diyebiliriz.
Yatırım fonları her gün bir fiyat açıklar ve açıkladıkları o fiyat bir önceki günün fiyatıdır. Yani alım emri o fiyattan gerçekleşmiyor olacak bunu dikkate alman gerekiyor.
Ayrıca, yatırım fonlarında getiri garantisi ve anapara koruması bulunmamaktadır. Bu nedenle, yatırımcıların işlem yapmadan önce fon ile ilgili tüm bilgi, bildirim ve yatırımcı duyurularının yer aldığı Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) ve Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS) gibi kaynakları incelemeleri önemlidir.
