Haritaların bittiği yerde, hayalin başladığı ufuk.
Ultima Thule (Latince: Ultima Thule, Almanca: Ultima Thule, Fransızca: Ultima Thulé), Antik Yunan ve Roma coğrafyacıları tarafından “bilinen dünyanın ötesinde, en kuzeydeki topraklar” için kullanılan bir addır. Yunanca kaynaklarda Pytheas’ın seyahatlerinde geçtiği düşünülen bu kavram, zamanla “ulaşılamaz ülke”, “son nokta” ya da “öteki sınır” anlamını kazanmıştır.
İlk kez MÖ 4. yüzyılda Massalia’lı Pytheas’ın seyahatlerinde anıldığı bilinir. Pytheas, Britanya’nın ötesinde altı günlük bir yolculukla ulaşılan, güneşin hiç batmadığı bir diyardan söz eder. Bu toprakların Norveç, İzlanda ya da Shetland Adaları olabileceği düşünülmüştür.
Roma ve Ortaçağ metinlerinde Thule, kuzeyin soğuk, sisli ve gizemli ülkesi olarak kaldı. Coğrafi keşifler çağında “Ultima Thule”, haritalarda bilinmeyen diyarları ifade eden sembolik bir işaret hâline geldi. Modern çağda ise kavram, “ulaşılamaz ufuk”, “bilimsel ve ruhsal arayışın sınırı” gibi mecazlara büründü.
Kesin olarak bilinmiyor. İzlanda, Norveç kıyıları ya da Faroe Adaları olabileceği tahmin edilir. “Gece gündüzün birbirine karıştığı yer” betimi, kuzey kutup dairesini düşündürür.
Latince “ultima”, “en son, en uzak” demektir. Yani “Ultima Thule”, bilinen dünyanın ötesindeki son kara parçasını ifade eder.
Kilise yazarları Thule’yi Tanrı’nın dünyayı sınırladığı uç bir toprak olarak yorumladı. Aynı zamanda bilinmeyen ve tehlikeli diyarlara işaret eden bir metafor oldu.
Sembolik olarak “en uzak hedef”, “bilinmeyenin eşiği” anlamına gelir. Keşiflere, bilimsel arayışlara ve sanat eserlerine ilham vermiştir.
Evet. 2019’da New Horizons uzay aracı, Kuiper Kuşağı’ndaki 2014 MU69 gökcismini ziyaret etti. Bu cisme geçici olarak “Ultima Thule” adı verildi; daha sonra resmi adı “Arrokoth” oldu.
Edebiyat: Vergilius ve Ovidius, eserlerinde Thule’yi “en uzak ülke” olarak anmıştır.
Müzik: Jean Sibelius’un “Thule” temalı eserleri, kuzeyin melankolisini taşır.
Siyaset ve Mitoloji: 20. yüzyılda çeşitli ideolojik hareketler Thule adını kendi amaçlarına uyarlamış, bu nedenle kavram tartışmalı bağlamlarda da kullanılmıştır.
Bilim ve Astronomi: NASA’nın 2019 keşfi, Thule’nin modern bilimde bile hayal gücünü harekete geçirdiğini gösterir.
Ultima Thule, coğrafi bir yerden çok insan hayal gücünün sınırlarını simgeler. Antik denizciler için kuzeydeki bilinmez ülkeyi, modern insan içinse bilginin ve keşfin son ufkunu ifade eder. Bilinen ile bilinmeyen arasındaki çizgiyi sembolize eden en güçlü kültürel imgelerden biridir.
► ATLANTİS
► ZERZURA
► PSİKOCOĞRAFYA
► EL DORADO
► KAYIP KITA MU
