KİŞİLİĞİN parçalanmasıyla ve gerçekliğe uyarlanamamayla belirgin ruh hastalığı.
Terimi ilk olarak 1911’de Paul Eugen Bleuler kullandı.
Şizofreni; etkilenen kişinin gerçeklikle bağlantısının belirli bir seviyede kesilmesiyle gerçekte var olmayan ses, görüntü veya duyuları algılaması; gerçek olmayan olgulara inanması ve bu doğrultuda anormal ve bazen tehlikeli davranışlar sergilemesiyle tanınan, kronik bir hastalıktır.
Şizofren bir insan nasıl davranır?
Şizofreni hastalarında düzensiz motor hareketler ve davranışlar görülebilir. Çocuksu hareketler, ajitasyon, hedefe odaklanmakta zorlanma, gereksiz ve abartılı hareketler, talimatlara direnç gösterme, talimatlara direnme, uygunsuz ve tuhaf duruş şekli gibi belirtiler bunlara örnek olarak verilebilir.
Şizofreniye ne sebep olur?
Şizofreni düşünme, davranış ve duygularla ilgili bir dizi sorunu içerir. Belirtiler ve semptomlar değişebilir, ancak genellikle sanrıları, halüsinasyonları veya düzensiz konuşmaları içerir ve işlev bozukluğu oluşturur. Belirtiler şunları içerebilir:
Sanrılar. Sanrılar gerçekliğe dayanmayan yanlış inançlardır. Örneğin, sizinle alakasız durumlardan zarar gördüğünüzü veya tacize uğradığınızı düşünmek; belirli hareketler veya yorumların size yönelik olduğunu sanmak; olağanüstü bir yeteneğiniz veya şöhretiniz olduğunu düşünmek; veya büyük bir felaketin meydana gelmek üzere olduğunu düşünmek gibi. Şizofreni hastalarının çoğunda sanrılar ortaya çıkar.
Halüsinasyonlar. Halüsinasyonlar genellikle var olmayan şeyleri görmeyi veya duymayı içerir. Yine de şizofreni hastası için, normal bir yaşam deneyiminin tüm gücüne ve etkisine sahiptirler. Halüsinasyonlar duyulardan herhangi birinde olabilir, ancak sesleri işitmek en yaygın halüsinasyondur.
Düzensiz düşünme (konuşma). Etkili iletişim bozulabilir ve sorulara verilen cevaplar kısmen veya tamamen ilgisiz olabilir. Nadiren konuşma, bazen kelime salatası olarak da bilinen, anlaşılamayan anlamsız kelimeleri bir araya getirmeyi içerebilir.
Son derece düzensiz veya anormal motor davranış. Bu, çocuksu aptallıktan öngörülemeyen ajitasyona kadar çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Davranış bir hedefe odaklanmaz, bu yüzden görevleri yapmak zordur. Davranış, talimatlara karşı direnci, uygunsuz veya tuhaf duruşu, tam bir tepkisizliği veya gereksiz ve aşırı hareketi içerebilir.
Negatif belirtiler. Bu, normal çalışma yeteneğinin azalması veya eksikliğini ifade eder. Örneğin, kişi kişisel hijyeni ihmal edebilir veya duygusuz görünebilir (göz teması kurmaz, yüz ifadelerini değiştirmez veya tekdüze konuşur). Ayrıca, kişi günlük aktivitelere olan ilgisini kaybedebilir, sosyal olarak geri çekilebilir veya haz alma yeteneğinden yoksun olabilir.
Semptomlar zaman içinde tip ve ciddiyet olarak değişebilir. Bazı semptomlar ise her zaman mevcut olabilir.
Erkeklerde şizofreni semptomları tipik olarak 20’li yaşların başından ortalarında başlar. Kadınlarda semptomlar tipik olarak 20’li yaşların sonlarında başlar. Çocuklara ve 45 yaşından büyük kişilerde ise şizofreni teşhisi nadirdir.
Şizofreni hastalığı iyileşir mi?
Şizofrenili hastaların %25-30’u tamamen iyileşir. Hiçbir tedavi yardımı almayanların %70’i iyileştikten sonraki bir yıl içinde yeniden şizofreniye yakalanır. Hastaneye yatarak tedavi gören ve ilaçlarını düzenli olarak kullanan kişilerde bu oran %35’e düşer.
Şizofreni atağı nedir?
Şizofreni uzun süreli devam eden kronik bir ruh sağlığı sorunudur. Şizofreni durumunda semptomlar sanrıları (olağandışı inançlar), halüsinasyonları (gerçekte var olmayan şeyler görmek), düzensiz konuşmayı, düşünme güçlüğünü ve motivasyon eksikliğini içerebilir.
Şizofreni hastalığı kimlerde görülür?
Şizofreni, ırk, kültür, sosyal sınıf ve cinsiyetten bağımsız olarak kişileri eşit olarak etkiler. Varsanı, sanrı gibi belirtiler genellikle 16-30 yaşları arasında görülmeye başlar. Erkeklerde belirtiler kadınlara oranla daha erken görülmeye başlar. 45 yaşın üzerinde şizofreni görülme oranı yok denecek kadar azdır.
Şizofren olup olmadığını nasıl anlarız?
Şizofreni, insanların gerçeği anormal şekilde yorumladığı ciddi bir ruhsal bozukluktur. Gerçek dışı düşünceler ve inanışlar, halüsinasyonlar, anlamsız davranışlar ve konuşmalar, etkili iletişimin bozulması, şizofreni belirtileri olarak gösterilir.
Şizofreni krizi nasıl olur?
Şizofreni, bireyin düşünme tarzı yani bilişi, davranışları ve duygularıyla ilgili bir dizi sorundan meydana gelir. Şizofreni belirtileri ve semptomları her bireyde farklılık gösterir ancak, genellikle bireyde sanrılar, halüsinasyonlar veya düzensiz konuşmaların varlığı ile genel bir işlev bozukluğu gözlemlenebilir.
Şizofrenide 4 evre nedir?
Şizofreni dört evreden oluşur. Hastaların çoğunda belirtiler tam olarak ortaya çıkmadan önce sosyal içe çekilme ve izolasyon, garip davranışlar ve uğraşlar, akademik performansta düşüş, mutsuzluk, kendine bakımda azalma gibi belirtiler görülür. Bu döneme prodrom denilir.
Şizofren için hangi doktora gidilir?
Erken tedavi aramak, durumun kötüleşmesini önlemek için çok önemlidir. Bir psikiyatrist, ruh sağlığı konusunda uzmanlaşmış bir tıp doktorudur. Şizofreni tanı ve tedavisini yapan birincil doktorlardır.
Şizofrenler gece uyur mu?
Normal kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, şizofreni hastalarının toplam uyku süresinde azalma, uyku etkinliğinde azalma, uyku latensinde artma, uyanıklık sayısında artma ve uykuya geçiş sonrası uyanıklık süresinde artma olduğu görülmüştür.
Şizofreni yüzde kaç engelli?
Şizofreni tanılı hastalarının %80 çalışma gücü kaybı olduğu durumda bireyler raporlanmaktadır. Ekonomik yoksunluğu da bulunan kişiler 2022 sayılı kanun gereği engelli maaşına bağlanır.
Şizofreni hastalığı tedavi edilmezse ne olur?
Şizofreni hastaların önemli bir bölümünde kronik seyirli bir hastalıktır. Yani şizofreni belirtilerinin şiddeti azalsa da hastalık süreklilik gösterir. Zaman zaman ilaç tedavisinin aksatılması, stresli yaşam olaylarına maruz kalmak, uyku bozukluğu gibi sebeplerle hastalık belirtilerinde alevlenmeler olabilir.
Şizofren bir kişi evlenebilir mi?
Türk Medeni Kanunu Madde 133 “ Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi bir sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler.” şeklindedir.
NOT: Tanı, teşhis ve tedavi için doktorunuzdan yardım alınız.
