Sınır tanımayan bir virüsün yarattığı panik, bilim ve dayanışmayla kontrol altına alınan bir kriz.
SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome / Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu), 2002 yılının sonlarında Çin’in Guangdong eyaletinde ortaya çıkan ve kısa sürede küresel ölçekte yayılan bir koronavirüs hastalığıdır. SARS-CoV adı verilen virüs, özellikle solunum yollarını hedef alır. Yüksek ateş, öksürük, nefes darlığı ve zatürreye varan tablolarla kendini gösterir.
SARS, modern çağın ilk büyük salgın hastalığı olarak kabul edilir. 2002–2003 yılları arasında Asya’dan başlayarak 30’dan fazla ülkeye yayıldı ve 8 binden fazla kişiyi enfekte etti. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, ölüm oranı %10 civarında gerçekleşti.
Hastalık, uçak yolculuklarıyla çok hızlı yayılmış ve “küreselleşme çağında salgın yönetimi”nin ne kadar zor olabileceğini göstermiştir. Karantina önlemleri, seyahat kısıtlamaları ve hastane izolasyonlarıyla SARS birkaç ay içinde kontrol altına alındı.
► SARS nasıl ortaya çıktı?
Çin’de hayvan pazarlarından yayıldığı düşünülen virüs, yarasa–misk kedisi–insan zinciriyle bulaştı.
► Pandemik etkisi oldu mu?
Kapsamlı ve hızlı önlemler sayesinde SARS, küresel pandemiye dönüşmeden bastırıldı.
► SARS ve COVID-19 arasında bağ var mı?
Evet. SARS-CoV ile COVID-19’a yol açan SARS-CoV-2 aynı koronavirüs ailesindendir. COVID-19, SARS deneyiminden çıkarılan derslerle daha hızlı tanımlanabildi.
► SARS’ın en büyük etkisi ne oldu?
Sağlık sistemleri, erken uyarı mekanizmalarının önemini fark etti. Ayrıca bilimsel işbirliği ve şeffaf veri paylaşımı küresel sağlık politikalarının temel ilkeleri hâline geldi.
► SARS tamamen bitti mi?
2004’ten sonra yeni vaka görülmedi. Ancak benzer koronavirüslerin (MERS, COVID-19) ortaya çıkması, tehdidin kalıcı olduğunu gösterdi.
Edebiyat ve Sinema: Salgın edebiyatı ve filmleri, SARS sonrası yeniden popülerlik kazandı.
Bilim: SARS, viroloji ve epidemiyoloji alanında pek çok araştırmanın önünü açtı.
Toplum: Maskelerin gündelik hayata girmesi, Asya’da SARS ile başlayan bir alışkanlıktır.
SARS, 21. yüzyılın sağlık alanında ilk küresel alarmı oldu. Her ne kadar kontrol altına alınmış olsa da, bıraktığı izler COVID-19 gibi daha sonraki pandemilere hazırlıkta kritik rol oynadı. İnsanlık, SARS sayesinde bulaşıcı hastalıkların yalnızca tıbbi değil, aynı zamanda sosyal, politik ve kültürel bir mesele olduğunu öğrendi.
► KORONAVİRÜS
► MAYMUN ÇİÇEĞİ
► SAĞLIK TURİZMİ
► EMPATİ
► SOSYAL ADALET
