Saman nezlesi (alerjik rinit), vücudun polen, toz, hayvan tüyü veya küf gibi alerjenlere karşı aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan bir bağışıklık sistemi rahatsızlığıdır.
Burun akıntısı, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve tıkanıklık gibi belirtilerle kendini gösterir.
Genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yoğunlaşan polen alerjisi nedeniyle yaygın olarak görülür.
Bağışıklık sisteminin zararsız maddeleri tehlikeli olarak algılamasıyla histamin salınımı tetiklenir ve semptomlar ortaya çıkar.
Saman nezlesi, mevsimsel alerji olarak bilinse de yıl boyunca devam eden “pereniyal alerjik rinit” türü de bulunmaktadır.
Saman nezlesi, bağışıklık sisteminin çevresel alerjenlere karşı aşırı tepki vermesiyle gelişir.
1. Polenler
Ağaçlar, çimenler ve yabani otlardan gelen polenler en yaygın saman nezlesi tetikleyicileridir.
İlkbahar ve yaz aylarında yoğunlaşır.
2. Ev Tozu Akarları
Evde bulunan mikroskobik akarlar, özellikle yatak, halı ve yastıklarda bulunur.
Alerjik riniti yıl boyunca tetikleyebilir.
3. Küf Mantarları
Nemli ortamlarda büyüyen küfler alerjik reaksiyonları artırabilir.
Özellikle banyo, bodrum ve eski binalarda bulunur.
4. Hayvan Tüyü ve Salgıları
Kedi, köpek ve diğer evcil hayvanların tüyleri ve deri döküntüleri alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
5. Hava Kirliliği ve Kimyasal Maddeler
Sigara dumanı, parfüm, deterjan ve kimyasal temizlik ürünleri alerjik reaksiyonları artırabilir.
Saman nezlesi, burun ve solunum yollarında enflamasyona yol açarak çeşitli semptomlara neden olur.
Solunum Yolu Belirtileri:
Sürekli burun akıntısı ve tıkanıklık
Şiddetli hapşırma nöbetleri
Boğaz kaşıntısı ve kuru öksürük
Göz Belirtileri:
Gözlerde sulanma ve kaşıntı
Göz kapaklarında şişme
Işığa karşı hassasiyet
Cilt ve Genel Semptomlar:
Ciltte kaşıntı ve döküntüler
Baş ağrısı ve halsizlik
Uyku sorunları ve konsantrasyon eksikliği
👉 Saman nezlesi, astım hastalarında solunum problemlerini tetikleyebilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Alerjik rinit tanısı koymak için uzman doktorlar çeşitli testler uygular.
1. Fiziksel Muayene
Doktor, burun tıkanıklığını, boğazı ve gözlerdeki alerjik belirtileri kontrol eder.
2. Alerji Testleri (Cilt Prick Testi)
Hastanın cildine alerjenler damlatılarak reaksiyon gözlemlenir.
Pozitif bir reaksiyon (kızarıklık veya kabarma) belirli bir alerjene karşı duyarlılığı gösterir.
3. Kan Testleri (IgE Antikoru Testi)
Kanda alerjik reaksiyonlara neden olan immünoglobulin E (IgE) seviyeleri ölçülür.
👉 Alerji testleri, hangi maddelere karşı hassasiyet geliştiğini belirleyerek tedavi planı oluşturulmasına yardımcı olur.
1. Antihistaminik İlaçlar
Histamin salınımını engelleyerek kaşıntı, burun akıntısı ve hapşırmayı azaltır.
Loratadin, setirizin ve feksofenadin gibi etken maddeler içerir.
2. Burun Spreyleri ve Dekonjestanlar
Burun tıkanıklığını azaltır ve rahat nefes almayı sağlar.
Uzun süreli kullanım burun kuruluğuna ve bağımlılığa yol açabilir.
3. Alerji Aşıları (İmmünoterapi)
Alerjenlere karşı bağışıklık kazandırmak için düşük dozlarda enjeksiyon uygulanır.
Özellikle polen ve toz akarları alerjileri için uzun vadeli bir çözümdür.
4. Doğal ve Bitkisel Çözümler
Tuzlu su burun yıkamaları, burun pasajlarını temizleyerek alerjenlerin etkisini azaltır.
Zencefil, nane çayı ve bal gibi doğal yöntemler semptomları hafifletebilir.
5. Çevresel Önlemler
Polen seviyelerinin yüksek olduğu saatlerde dışarı çıkmaktan kaçının.
Evde HEPA filtreli hava temizleyicileri kullanarak alerjenleri azaltın.
Dışarıdan geldikten sonra kıyafetlerinizi değiştirin ve duş alın.
👉 Saman nezlesi tedavisinde erken önlem almak, semptomların şiddetini ve yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkisini azaltabilir.
Saman nezlesi, bağışıklık sisteminin çevresel alerjenlere aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkan yaygın bir hastalıktır.
Polen, ev tozu akarları ve hayvan tüyleri en yaygın tetikleyiciler arasındadır.
Antihistaminikler, burun spreyleri, alerji aşıları ve çevresel önlemlerle semptomlar kontrol altına alınabilir.
