Pac-Man, 1980 yılında Japon oyun geliştiricisi Toru Iwatani tarafından tasarlanan ve Namco (daha sonra Bandai Namco) tarafından yayımlanan arkade (atari) türü bir video oyunudur. Sarı, yuvarlak bir karakterin labirent içinde noktaları yemesi temeline dayanır.
Pac-Man, yalnızca bir oyun değil, popüler kültür ikonudur.
Oyun, video oyun endüstrisinde “altın çağ”ı başlatan yapımlar arasında kabul edilir.
Oyuncu, sarı yuvarlak karakter (Pac-Man) ile labirentteki küçük noktaları (“pellet”) yemeye çalışır.
Labirentin dört köşesinde “power pellet” adı verilen özel noktalar vardır. Bunlar yenildiğinde hayaletler (ghosts) geçici olarak savunmasız hâle gelir.
Amaç, tüm noktaları yemek ve bir üst seviyeye geçmektir.
Hayaletlerin isimleri: Blinky (kırmızı), Pinky (pembe), Inky (mavi) ve Clyde (turuncu). Her birinin yapay zekâ davranışı farklıdır.
Oyun sonsuz değildir; 256. seviyede “kill screen” adı verilen bir hata oluşur ve oyun durur. Bu da Pac-Man efsanesinin bir parçasıdır.
1980’de piyasaya sürüldüğünde, Space Invaders gibi savaş temalı oyunlara alternatif olarak tasarlanmıştır.
Daha geniş bir oyuncu kitlesine (özellikle kadınlara) hitap etmek amacıyla “şiddetsiz, eğlenceli ve sevimli” bir oyun oluşturulmuştur.
1981’de ABD’de en çok oynanan atari oyunu olmuş, milyonlarca dolar gelir elde etmiştir.
İlk defa bir oyun karakteri, maskot hâline gelmiştir.
Diziler ve Filmler
Pixels (2015) filminde dev Pac-Man karakteri dünyayı işgal eder.
Wreck-It Ralph, Ready Player One, Family Guy gibi yapımlarda Pac-Man göndermeleri yer alır.
TV Dizilerinde:
How I Met Your Mother, The Big Bang Theory gibi dizilerde karakterler Pac-Man oynarken görülür.
Futurama ve The Simpsons gibi animasyon dizilerde parodi yapılmıştır.
Müzikte:
1982’de Buckner & Garcia tarafından “Pac-Man Fever” adlı şarkı Billboard listelerine girmiştir.
Elektronik müzikte 8-bit seslerin kullanımı Pac-Man tarzından ilham alır.
Merchandising:
Oyuncağı, pelüşü, kahve kupası, tişörtü, video kaseti derken bir dönem tam teşekküllü bir “Pac-Man pazarı” oluşmuştur.
McDonald’s’tan Hasbro’ya kadar birçok marka bu karakteri kampanyalarına entegre etmiştir.
Diğer Oyunlardaki Etkileri:
Pac-Man Championship Edition, Pac-Man World, Ms. Pac-Man, Pac-Man 256 gibi devam oyunları geliştirilmiştir.
Karakter, Super Smash Bros. gibi çoklu evren oyunlarına da katılmıştır.
Tüketim kültürünün simgesi: Sürekli yiyen ama doyurulamayan bir karakter.
Dijital çağa geçişin maskotu: Oyun kültürünün “masum ama bağımlılık yapan” yüzü.
Toplumsal cinsiyet açılımı: Ms. Pac-Man ile kadın oyuncuların temsil edilmesi.
Yalnızlık ve kaçış: Karakter, sürekli bir tehditten kaçarken hep aynı döngüyü tekrar eder.
Hayalet davranışlarını öğrenin: Her hayalet farklı hareket algoritmasına sahiptir.
Power Pellet’leri stratejik kullanın: Hayaletleri köşelerde pusuya düşürün.
Ortadaki meyveleri unutmayın: Yüksek puan kazanmak için meyve sembollerini toplamaya çalışın.
Labirentin alt geçitlerini kullanın: Hayaletlerden kaçmak için tüplerden geçin.
Görsel dikkatinizi artırın: Pac-Man hızlı bir refleks oyunudur.
Pac-Man, sadece video oyunu tarihinde değil, modern kültür tarihinde de bir kilometre taşıdır.
Eğlence dünyasında cinsiyetsiz, şiddetsiz ama zekice kurgulanmış ilk karakterlerden biridir.
Tıpkı Mickey Mouse veya Super Mario gibi, Pac-Man de zamanının ruhunu yakalamış ve nesiller boyunca kalıcılığını korumuş evrensel bir figürdür.
