BİR kişinin, küçük bir kümenin yahut tek bir siyasal partinin bütün siyasal kudreti elinde bulundurduğu yönetim biçimi; öz itibariyle bir monarşi türü…
Otokraside de yönetici, bütün siyasal yetkileri tek başına elinde bulundurur; fakat otokraside monarşinin aksine yönetim kişiye miras yoluyla kalmamış, kişi tarafından zorla ele geçirilmiştir.
Buna dayanarak denilebilir ki otokrat (buyurgan) rejimlerin temel özelliği, yönetimlerin kendine göre iyi, doğru ve güzel olanları halka dayatmasıdır. Demokrat (katılımcı) rejimlerin temel özelliği ise halkın kendisi için iyi, doğru ve güzel olanlara karar vermesidir. Demokrasilerde, toplumun sorunlarına karşı ürettiği çözümlerin yönetimlere iletilmesi için temsilcilerini kullanması, bu rejimlerin belirgin özelliğidir.
Otokrasilerde mutlak güç, kararları ne dışarıdan gelecek yasal kısıtlamalara ne de düzenli kontrol mekanizmalarına tabi olan tek bir kişinin elinde toplanır.
Otokratik yönetimlerde yöneticinin gücü mutlaktır ve muhalefet hoş görülmez. Bu nedenle akademisyenler, otokrasiyi, Almanya’daki Adolf Hitler ve Sovyetler Birliği’ndeki Josef Stalin gibi totaliter rejimlerle sık sık ilişkilendirdiler. Otokrasi, belirli bir hükümet biçiminden ziyade genel bir kavramdır. Otokratik yöneticiler, ülkelerinin insanları üzerinde tam güce sahip olsalar da, yönetme yöntemleri çok farklı olabilir. Mutlak monarşiler ve diktatörlükler modern zamanlarda hala var. Bugünün kralları ve kraliçeleri, antik çağlarda olduğu gibi, genellikle veraset hakkıyla yönetirler. Çoğu zaman diktatörler, etkili bir devrim sonrasında güç kazanır. Bu da, genellikle bir grup isyancı protesto için ayaklanıp mevcut hükümeti devirdiğinde gerçekleşir. Ardından diktatör, yeni bir düzen kurmak amacıyla kontrolü ele alır. Diktatörler, özellikle askeri diktatörler, güçlerini zorla elde ederler. Çoğunlukla da otokrasi yönetim biçimini kullanırlar.
OTOKRASİNİN TARİHİ ve ETİMOLOJİSİ NEDİR?
Otokrasi, Antik Yunanca autos (Yunanca: αὐτός; “kendi”) ve kratos’tan (Yunanca: κράτος; “güç”, “direnç”) türetilerek otoritenin kişiselliği anlamına gelen bir sözcüktür.
Orta Çağ Yunancasında, hükümdarın gerçek gücü ne olursa olsun, imparator unvanını elinde tutan herkes için “otokrat” terimi kullanılmıştır.
Terime Antik Yunan’da ve Roma’da değişen anlamlar yüklenmiştir. Örneğin Orta Çağ’da Bizans imparatoru, Romalıların otokratı olarak adlandırılmıştır. Bizans’taki bu tavrın etkisinde kalan Rus çarları ve imparatorları ve gene bazı Slav hükümdarlar, Avrupa’nın başka yerlerindeki hükümdarlardan ayırt edilebilmek için otokrat unvanını resmî unvan olarak kabul etmişlerdir.
Tarih boyunca, siyasi huzursuzluk dönemlerinde insanlar, ülkelerinin kontrolünü ele geçirebilecek güçlü liderlerin komutasını kabul etme eğiliminde olmuşlardır. Aslında, 15. yüzyılda yaşayan bir İtalyan siyaset filozofu olan Niccolo Machiavelli, otokrasiyi geçici bir önlem olarak ve siyasi düzeni yeniden tesis etmenin ve muhalefeti sona erdirmenin bir yolu olarak belirtmiştir.
Otokratikleşme nedir?
Otokratikleşme olarak da adlandırılan demokratik gerileme, bir siyasi sistemin demokratik özelliklerinin azalmasıdır ve demokratikleşmenin tam tersidir. Demokrasi en popüler yönetim biçimidir ve 2020 yılında yapılan bir araştırmaya göre dünyadaki ulusların yarısından fazlası demokrasidir.
Seçimli otokrasi ne demek?
Seçim otokrasisi, ülkelerin demokratik kurumların müdahalelere uğradığı ve otoriter yöntemlere doğru sürüklendiği hibrit rejim türüdür. Bu yönetimlerde düzenli olarak adil kabul edilen seçimler düzenlenir, ancak bu kampanya süreci özgürlük ve adalet açısından demokratik standartlara ulaşamamaktadır.
Otokratik düşünce nedir?
Otoriteryanizm veya otoriterlik, siyasi çoğulculuğun reddedildiği, siyasi statükonun ve müesses nizamın korunması için güçlü merkezi otoritenin kullanıldığı ve hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı, demokratik oy kullanma hakkı gibi unsurların azaltıldığı bir siyasi sistemdir.
Otokratik davranış nedir?
Geleneksel liderlik davranış tarzlarından biri olan otokratik liderlik tarzı, sahip olduğu konumundan kaynaklanan otoritesini kullanarak, örgüt içerisindeki kararların sadece yönetici tarafından alındığı ve grup üyelerini yönlendirici bir liderlik tarzı olarak tanımlanmaktadır.
Otokrasi ile yönetilen ülkeler hangileridir?
Uzmanlar genellikle, bazıları sürmekte olan birkaç tarihsel otokrasi örneği üzerinde hemfikirdir:
Joseph Stalin tarafından yönetilen Sovyetler Birliği
Benito Mussolini tarafından yönetilen İtalya
Hirohito tarafından yönetilen Japonya
Adolf Hitler tarafından yönetilen Almanya
Mao Zedong tarafından yönetilen Çin
Fidel Castro tarafından yönetilen Küba
Nicolas Maduro tarafından yönetilen Venezuela
Vladimir Putin tarafından yönetilen Rusya
Mutlak monarşi ile yönetilen ülkeler:
Brunei
Umman
Katar
Suudi Arabistan
Esvatini
Vatikan
