Refah, sürdürülebilir büyüme ve uluslararası işbirliği için oluşturulmuş bir masa: dünyanın en güçlü ekonomilerinin düşünce laboratuvarı.
OECD (İng. Organisation for Economic Co-operation and Development; Alm. Organisation für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung; Fra. Organisation de coopération et de développement économiques), 1961 yılında resmen kurulan, ekonomik kalkınma, istihdam, ticaret ve refah politikaları üzerine çalışan uluslararası bir örgüttür. Merkezi Paris’tedir ve bugün 38 üye ülkeden oluşmaktadır. Temel amacı, demokrasi ve serbest piyasa ilkeleri çerçevesinde sürdürülebilir büyümeyi, istihdamı ve yaşam standartlarını iyileştirmektir.
OECD’nin temelleri, II. Dünya Savaşı sonrası Avrupa’nın yeniden inşası için kurulan OEEC (Organisation for European Economic Co-operation)’e dayanır. Marshall Planı’nın uygulanmasında koordinasyon görevi gören bu kurum, 1961’de küresel düzeyde ekonomik işbirliğini amaçlayan OECD’ye dönüşmüştür.
Kuruluşun tarihinde ABD, Kanada ve Japonya gibi ülkelerin katılımıyla Avrupa merkezli bir yapıdan evrensel bir ekonomik platforma evrildiği görülür. Bugün OECD, yalnızca makroekonomik politikaları değil; eğitim, çevre, vergi, yolsuzlukla mücadele, dijital dönüşüm ve sosyal adalet alanlarını da kapsayan bir etki alanına sahiptir.
► OECD üyeliği ne anlama gelir?
Üyelik, yalnızca ekonomik göstergelere değil, aynı zamanda demokratik yönetişim ve hukukun üstünlüğü ilkelerine uyuma da bağlıdır. OECD, üye ülkeler arasında veri paylaşımı, politika deneyimi ve ortak standartlar oluşturulmasını sağlar.
► Türkiye OECD’ye ne zaman katıldı?
Türkiye, 1961’de örgütün kurucu üyeleri arasında yer aldı. Bu sayede, ekonomik reform süreçlerinde OECD raporları ve önerileri önemli bir referans noktası haline geldi.
► OECD’nin en bilinen raporları nelerdir?
“Economic Outlook”, “Employment Outlook”, “Education at a Glance” ve “Better Life Index” gibi yıllık raporlar, ülkelerin performansını çok boyutlu olarak değerlendirir.
► OECD yalnızca gelişmiş ülkelerin örgütü müdür?
Hayır. Şili, Kolombiya, Kosta Rika ve Meksika gibi gelişmekte olan ülkeler de üyedir. Bu yönüyle OECD, farklı kalkınma aşamalarındaki ekonomiler arasında köprü kurar.
► OECD’nin kararları bağlayıcı mıdır?
OECD tavsiye niteliğinde kararlar alır; zorlayıcı bir yaptırım gücü yoktur. Ancak oluşturduğu standartlar, Dünya Bankası, IMF ve AB gibi kurumların politikalarına yön verdiği için fiilen etkileyicidir.
OECD, doğrudan popüler kültürde görünür bir figür olmasa da, sinemada ve edebiyatta “uluslararası teknokrasi” ya da “küresel akıl” imgesiyle temsil edilir. Politik dizilerde OECD, IMF ve Dünya Bankası ile birlikte “gizli ekonomik denge unsuru” olarak anılır. Özellikle The West Wing ve Borgen gibi yapımlarda OECD benzeri kurumlar üzerinden diplomatik güç mücadeleleri işlenmiştir.
OECD, yalnızca ekonomik bir örgüt değil; veriye, şeffaflığa ve ortak akla dayalı bir yönetim kültürüdür. 21. yüzyılda gelir eşitsizliği, iklim krizi ve dijital ekonominin doğurduğu yeni adaletsizlikler karşısında OECD’nin rolü, giderek daha “ahlaki” bir yön kazanmıştır. Kurumun misyonu, sadece büyümeyi değil, “iyileştirici kalkınmayı” da hedefleyen bir küresel anlayışa dönüşmektedir.
► IMF – Uluslararası Para Fonu
► AMERİKA MERKEZ BANKASI
► MUTUAL FONLAR
► AVRUPA MERKEZ BANKASI
► POLİTİKA FAİZİ
