Mukabele, İslam geleneğinde Kur’an-ı Kerim’in karşılıklı olarak okunması ve takip edilmesi anlamına gelen bir ibadettir. Özellikle Ramazan ayında yaygın olarak yapılan bu uygulama, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in, Cebrail (a.s.) ile her yıl Kur’an’ı karşılıklı okumasına dayanır. Günümüzde camilerde, evlerde ve çevrim içi platformlarda yapılan mukabeleler, hem Kur’an’ı anlama hem de okuma pratiği kazanma açısından büyük önem taşır.
Hz. Muhammed ve Cebrail (a.s.)’ın Mukabelesi: Peygamber Efendimiz, Ramazan ayında Cebrail (a.s.) ile Kur’an’ı karşılıklı olarak okumuş ve dinlemiştir.
Sahabe Döneminde Mukabele: Sahabeler, Kur’an’ı ezberlemek ve doğru okumak amacıyla mukabele geleneğini sürdürmüşlerdir.
Osmanlı Döneminde Mukabele: Mukabele, Osmanlı’da Ramazan geleneğinin bir parçası olarak yaygınlaşmış, özellikle camilerde ve medreselerde uygulanmıştır.
Günümüzde Mukabele: Camilerde, televizyon ve dijital platformlarda mukabele yayınları yapılarak daha geniş kitlelere ulaşılmaktadır.
Okuyucu (Kâri) ve Dinleyiciler: Hafız veya eğitimli bir kişi (kâri), Kur’an’ı okur, cemaat veya bireysel dinleyiciler takip eder.
Günlük Cüz Takibi: Ramazan boyunca her gün bir cüz okunarak hatim tamamlanır.
Sesli ve Görsel Takip: Geleneksel olarak sesli takip edilir; günümüzde yazılı mushaflar veya dijital uygulamalarla takip imkânı sağlanmaktadır.
Kadın ve Erkekler İçin Ayrı Mukabeleler: Camilerde kadınlar ve erkekler için ayrı oturumlar düzenlenebilir.
Kur’an’ı Doğru Okuma: Mukabele, Kur’an’ın meharic-i huruf (harflerin mahreci) ve tecvid kurallarına uygun okunmasını sağlar.
Hafızların Hafızalarını Koruması: Hafız olan bireyler için hafızlıklarını tazeleme fırsatı sunar.
Toplumsal Birliktelik ve İbadet Bilinci: Müslümanların bir araya gelerek manevi atmosferi paylaşmalarını sağlar.
Kur’an’ın Manasını Anlama: Mukabele sırasında meal (anlam) okunarak Kur’an’ın mesajlarının kavranmasına yardımcı olunur.
Mukabele, Kur’an’ı okuma, öğrenme ve manevi atmosferi paylaşma açısından önemli bir gelenektir. İslam peygamberi Hz. Muhammed ve Cebrail (a.s.) arasındaki uygulamaya dayanan mukabele, özellikle Ramazan ayında büyük bir ibadet coşkusu içinde gerçekleştirilir. Günümüzde camilerde, evlerde ve dijital platformlarda sürdürülen bu gelenek, Kur’an’ı doğru okuma ve anlama konusunda Müslümanlar için büyük bir fırsat sunmaktadır. Bireysel ve toplu olarak gerçekleştirilebilen mukabele, dinî bilinci ve birlik ruhunu güçlendiren bir uygulamadır.
