RUS Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisi; Bolşevik’in zıttı…
Parti üyeliğinin tartışıldığı birleşimde fikir ayrılığı yaşanmasının ardından çoğunlukta olan Lenin taraftarlarına Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevikler, azınlıkta kalan Martov taraftarlarına da azınlık anlamına gelen Menşevikler denilecektir.
1917 Şubat Devriminin ardından Menşevikler Geçici Hükümet içinde yer alacaktır. Ekim Devrimi ile Bolşeviklerin iktidarı alması üzerine örgütsel olarak hareketsiz kalan Menşevik liderler Bolşevik karşıtı Rus İç Savaşına aktif olarak dahil olmayacaklardır. Menşeviklerin kuvvetli olduğu Gürcistan’da kurulan Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, 1921 yılında Kızılordu tarafından zorla Sovyetler Birliği’ne dahil edilince Menşevik liderler Avrupa’ya sürgüne kaçacaklardır. Tabanda ise çok sayıda Menşevik, Bolşeviklere katılacaktır.
Aralarında ne türden farklılıklar bulunursa bulunsun, Lenin, Plehanov, Martov ve Trotsky, Rus Devrimi’ni 1789 Fransız Devrimi deneyimini takip eden bir devrim olarak görüyordu. Rus devrimcileri, aynı zamanda kendilerini Fransız Devrimi’ndeki farklı partileri model aldılar ve eylem kılavuzu olarak bilinçli bir biçimde veya bilinçsizce o partileri kabul ettiler. Lenin ve Bolşevikler, kendilerinin o günün Jakobenleri olduklarına inandılar ve işçi sınıfını örgütleyecek, iktidarı alacak gözü pek birer devrimci olduklarını düşündüler. Buna karşılık Menşeviklerse, ılımlı Jirondenlerdi.
Menşevizm, aşamacılığa bağlı olan, sosyalist devrimin “tarihsel planda sabırsızlıkla gerçekleştirilmesi gerektiği” fikrine karşı çıkan bir hareketti. Jirondenler gibi Menşevikler de onurlu insanlardı, fakat öncellerinden farklı olarak, onlar halkın devrimci yeteneklerine asla inanmıyorlardı. 1917’de başarısız olmalarının ana nedeni buydu.
Genel Bir Bakışla…
* Bolşevikler, proletarya diktatörlüğü ve şiddetli devrim yanlısıydı.
* Menşevikler, parlamentarizm ve evrimci reformlar savundu.
* Bolşevikler, Lenin’in liderliği altında 1917 Ekim Devrimi’ni gerçekleştirdi.
* Menşevikler, Bolşeviklerle çatışarak Bolşevik iktidarına karşı mücadele etti.
* Bolşevikler, Sovyetler Birliği’ni kurarak komünist bir devlet oluşturdu.
