1. (Siyaset) İtalyan düşünür ve politikacı Niccolò Machiavelli’nin düşünceleri üzerine kurulu bir yaklaşım… Devlet yönetimi ile ilgili düşüncelerinin temelini Prens adlı kitabında açıklamıştır. Devleti yöneten prensin duygularına kapılmadan ve acıma duygularını bir kenara bırakarak devleti yönetmesi gerektiğini belirtmiştir. Gerektiğinde bir insanın devlet tarafından öldürülmesinin çok daha fazla insanın yaşamasını sağlayacağını belirterek prense öğütler vermektedir. Temelinde bu görüşlere paralel olarak başka bir bakış açısı da “Amaca ulaşmak için her türlü araca başvurmanın uygun olduğu.” savıdır.
Machiavelli’nin siyaset bilimine kazandırdığı şey aslında siyasetin bilinen kirli yüzünün dürüstlükle ifşa edilmesinden başka bir şey değildir. Machiavelli söz konusu eserinde açık sözlülük, samimiyet ve cesaret ihtiva eden tavsiyelerde bulunur.
2. (Psikoloji) Kişilik psikolojisi alanında makyavelizm, başkalarını manipüle etme ve sömürme, ahlâka kayıtsızlık, duygu eksikliği ve şahsî menfaate aşırı düşkünlük şeklinde ortaya çıkan bir kişilik özelliğidir. Psikolog Richard Christie ve Florence Geis tarafından insan davranışlarını incelemek için Makyavelli’nin eserlerinden alıntılayarak kullandıkları ifadeler ve kavramlar nedeniyle, söz konusu kişilik özelliği adını Niccolò Machiavelli’den almaktadır. 20 sorudan oluşan Likert ölçekli bir kişilik tespit yöntemi olan Mach IV testi, makyavelizmin temel değerlendirme aracı ve ölçeğidir. Ölçekte yüksek puan alanların (High Machs) yüksek düzeyde aldatıcılık ve duyarsızlığa sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Makyavelizm, narsisizm ve psikopati ile birlikte karanlık üçlü özelliklerden biridir.
