Aşkın, inancın ve yalnızlığın sesi, yavaş bir dua gibi.
Leonard Norman Cohen (1934–2016), Kanadalı şair, romancı ve şarkıcıdır. Montreal doğumlu sanatçı, 20. yüzyılın en özgün söz yazarlarından biri olarak kabul edilir. Müziği, folk, blues, country ve Yahudi mistisizmini harmanlar.
Cohen, kelimelerin sessizlikle yarıştığı bir evren kurmuştur; şarkıları dualar, mektuplar ve itiraflar gibidir.
Cohen, 1950’lerde şiirle başladı. Let Us Compare Mythologies (1956) ve The Spice-Box of Earth (1961) onu Kanada edebiyatının genç yıldızı yaptı.
1967’de Songs of Leonard Cohen albümüyle müziğe geçti. “Suzanne”, “So Long, Marianne” ve “Sisters of Mercy” parçalarıyla melankoliye evrensel bir dil kazandırdı.
1970’ler boyunca Songs of Love and Hate ve New Skin for the Old Ceremony albümleri, aşkın karanlık tarafını anlattı. 1984’teki Various Positions, “Hallelujah” adlı ölümsüz parçayı dünyaya kazandırdı — bir ilahi, bir ağıt ve bir aşk şarkısı bir arada.
1990’larda Budist manastırına çekilerek sessizliğe gömüldü. Dönüşü 2000’lerde Ten New Songs ve You Want It Darker ile oldu; son albümü ölümünden hemen önce, bir veda duası gibiydi.
► Cohen neden hem şair hem müzisyen olarak görülür?
Çünkü müziği, şiirinin devamıdır. Her şarkısı bir “okunabilir metin”dir; ritim, sözcüklerin kalbinden çıkar.
► “Hallelujah” neden bu kadar etkileyicidir?
Çünkü insanın düşüşünü kutsar. Aşkın ve inancın kırılganlığını aynı dizelerde birleştirir. Cohen’in sesi, kusurun içindeki güzelliği fısıldar.
► Cohen’in temaları nelerdir?
Aşk, Tanrı, beden, yalnızlık, kefaret ve zaman. Onun dünyasında eros ile inanç aynı masada oturur.
► Cohen’in sesinin bu kadar özel olmasının nedeni nedir?
Yalınlık. Kısıtlı bir vokal aralığıyla bile derin bir samimiyet yaratır. Sesi, bir vaizin değil, bir itirafçının sesidir.
► Cohen neden “son şair” olarak anılır?
Çünkü dijital çağın gürültüsünde bile kelimelere kutsiyet kazandırmayı sürdürmüştür. Onun dizeleri, insanın karanlığına mum gibi yanar.
Cohen’in şarkıları sinema ve televizyonun hafızasına kazınmıştır: Natural Born Killers’ta “Waiting for the Miracle”, Shrek’te “Hallelujah”, True Detective’te “Anthem”.
Ayrıca Patti Smith, Nick Cave, Jeff Buckley ve Rufus Wainwright gibi isimler Cohen’in estetik mirasını taşımaktadır.
Onun etkisi yalnız müzikte değil, edebiyat ve ruh hâlinde de hissedilir: melankoli, artık bir yenilgi değil, varoluş biçimidir.
Leonard Cohen, bir sanatçı değil, bir çağın vicdanıdır. Şarkıları, insanın hem Tanrı’ya hem sevgiliye yönelttiği dualardır. Her dizesi bir sükûnet çağrısıdır. Cohen öldü ama sesi, hâlâ dünyanın loş köşelerinde yankılanıyor: “There is a crack in everything — that’s how the light gets in.”
