KAMUOYU kavramı hakkında düşünürlerin ortak bir tanımı olmasa da, genel ve geniş ifade ile halkın kendisini ilgilendiren bir konu hakkındaki genel kanaatleri, düşünceleri, tutum ve davranışları anlamında kullanılır; halkın benimsemiş olduğu, halkı tamamen ilgilendiren ortak görüştür.
Kamuoyu, her ne kadar çoğunluğun tercihleri olsa da, bu çoğunluk içine katılmayan grupların kanaatlerinin de göz ardı edilmemesini zorunlu kılmaktadır. Bir başka ifade ile ortak görüşler çerçevesinde yer almayan yaklaşımların ve oluşumların dikkate alınması gerektiğini belirten bir süreç olarak betimlenebilir. Kamuoyu hiç kuşkusuz siyasal sistemlerin gelişmesinde ve şekillenmesinde önemli yer tutarak temel taş haline gelen kavram olmuştur.
Siyasal sistem, siyasal ortam ve toplum yapısı, kanaat oluşumunu etkilediğinden kamuoyu için zemin oluşturmaktadır. Siyasal sistemlerin farklılığı, kamuoyunun derecesinin ve etki alanın farklılaşmasına neden olur.
Politika Bilimlerine göre kamuoyu, devletin yasama, yürütme ve yargı organlarının davranış biçimini belirleyen ya da kanaat önderleri tarafından belirlenen norm olarak ifade edilmektedir.
Dar anlamda kamuoyu ise; basın, radyo, TV gibi kitle haberleşme araçlarıyla yahut konuşarak veya fısıltı ile açıklanan ve çok defa bazı sosyal grupların (sendika, dernek vb.) ve seslerini duyuran kişilerin, siyasal otoritelere (hükümete, parlamentoya vb.) anlatmak istedikleri fikirlerin bir ortalamasıdır. Ortalama fikirden kastedilen, fikirlerini açıklayanların çoğunluğu olması gerekir. Aksi takdirde kamuoyunun çoğunluğun
kanaatleri olduğu anlaşılabilir.
Toplumsal iletişim olmasaydı kamuoyu da olmazdı. Toplumsal iletişimi, bir toplumun üyelerinin ortak maddi ve manevi etkinlikleri dolayısıyla aralarında oluşan bağlantıları doğrudan ya da dolaylı yollarla göreceli olarak toplumun bütününde gerçekleştiren süreçlerin tümü olarak tanımlayabiliriz.
Kamuoyu kavramını ilk kim kullandı?
Kamuoyu kavramının ilk kullanımı 18. yüzyıla uzanır. Kamusal hareketliliğin bir sonucu olarak 18. yüzyılda “kamuoyu“ kavramı kullanılmaya başlanmıştır. Ancak kavramı iki yüzyıl daha önce ilk kez kullanan Montaigne’dir. 1588’de Montaigne kavramdan Fransızca olarak “l’opinion publique“ şeklinde söz etmektedir. İngilizcede kamuoyu üzerine ilk düşünceleri geliştiren ise Jeremy Bentham’dır. amuoyu kavramı siyasal alanda ilk defa Fransız ihtilalinden önce Jean Jaques Rousseau tarafından ortaya koyulmuştur. Daha sonra sosyologların ve siyaset bilimcilerin kavram üzerinde çalışmaları dikkati çeker.
Kitle iletişim araçları kamuoyu oluşturmada etkili mıdır?
Kitle iletişim araçlarının üzerinde durulması gereken önemli yönlerinden birisi kamuoyu oluşturma gücüdür. Kamuoyuna sürekli bilgi aktaran bu araçlar doğal olarak kamuoyunda önemli bir etkiye sahiptir.
Kamuoyu denetimi nedir?
Kamuoyu denetimi ancak demokratik toplumlarda gerçekleşmesi mümkün olan, kamu hizmetlerinden faydalanan bireylerin gerçekleştirdiği bir denetim türüdür.
Kamuoyu oluşturma nedir?
Ülkemizde, “kamuoyu oluşturma“ ve “gündem oluşturma“ ya da “gündem belirleme“ terimleri sıklıkla birbirine karıştırılmaktadır. “Kamuoyu oluşturma“ kavramı, daha çok iletişim ve siyaset bilimi literatüründe medyanın rolü sorgulanırken anılır. Kavram, bir konu hakkında oluşan bireysel fikirlerden hareketle iletişim yoluyla karar vermeye dek uzanan sürece işaret eder. Türk Dil Kurumu sözlüğünde kamuoyu oluşturmak ya da yaratmak, “bir düşünceyi yaygınlaştırmak ve halkın dikkatini o düşünce etrafında toplamak ve yoğunlaştırmak“ karşılığında kullanılmıştır.
Kamuoyunun oluşumunun ilk basamağını fikirlerin özgürce açıklanabilmesi oluşturur. İkinci basamakta bu fikirlerin açıklanıp başkalarına iletilebilmesi gelir. Edinilen bilgi ve fikirler, üçüncü basamakta algılanarak yorumlanır. Genellikle fikirlerin iletilmesinde medyadan, algılanması ve yorumlanmasında da propaganda tekniklerinden yoğun olarak söz edilir. Propaganda ise kısaca, kamuoyunu etkilemek için gerçek, yarı gerçek ya da yalan bilgiler yaymada simgeler aracılığıyla inanç, tutum ve davranışları etkileme yönünde sistemli gayretlerin tümüne verilen addır. Dolayısıyla, propagandanın amacı, kamuoyunu istendik yönde etkilemek ve daha sonra da istendik davranış değişikliği yaratmaktır. Bunun için de kitlesel iletişime olanak veren her türlü aracın propaganda tekniklerinin uygulanabildiği en uygun ortamlar oldukları söylenebilmektedir
