HUZURSUZ Bacak Sendromu (HBS), bacakları hareket ettirme dürtüsü veya ihtiyacı ile karakterize kronik ve ilerleyici bir hareket bozukluğudur.
Sık görülen bir hastalıktır. Rahatsız edici semptomlar hareket ile azalırken, akşam veya gece saatlerinde artış gösterebilir. Genetik veya çevresel faktörler hastalığın altında yatan nedenler arasında bulunur. Özellikle demir eksikliği sorunu yaşayan hastaların semptomlarının kötüleştiği bilinmektedir. Belirtiler çoğunlukla dinlenme sırasında, özellikle de gece uykusunda gelişen hareket etme dürtüsü, uyku bozukluğu ve konsantrasyon bozuklukları şeklinde gelişir.
Huzursuz Bacak Sendromu, Willis Ekbom hastalığı olarak da bilinen kronik ve ilerleyici bir hareket bozukluğudur. Hastalık ilk olarak 1683 yılında Willis tarafından tarif edilmiştir, “huzursuz bacak” kavramı ise ilk defa 1945 senesinde nörolog Karl-Axel Ekbom tarafından kullanılmıştır. Ekbom, huzursuz bacak sendromunu “istirahat sırasında vücut uzuvlarında ortaya çıkan duyusal bir semptom ve motor bir hastalık” şeklinde tanımlamıştır. Hastalık, bacakları hareket ettirme dürtüsüne eşlik eden rahatsız edici duyular ve uyku problemleri ile karakterizedir. Huzursuz bacak sendromunun sıklığı kadınlarda %7.3 ve erkeklerde %3 oranlarında saptanmıştır. Ayrıca hastalığın gebelik sürecinde en sık karşılaşılan hareket bozukluğu olduğu bilinmektedir.
Huzursuz Bacak Sendromu Neden Olur?
Huzursuz bacak sendromunun nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Beyinde hareketin oluşumunu sağlayan bazal ganglionların çalışma şekli ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bazal ganglionlar vücudun hareketlerini düzenleme amacıyla dopamin isimli hormonu kullanır. Beyinde bulunan bu ganglionlar yeterli miktarda dopamin alamazsa hareketleri olması gerektiği kadar verimli bir şekilde düzenleyemezler. Bu durum huzursuz bacak sendromuna yol açabilir. Huzursuz bacak sendromu nedenlerinden kısaca şu şekilde bahsedilebilir:
Genetik: Huzursuz bacak sendromunda genetik yatkınlık söz konusudur. Ebeveynlerde ve kardeşlerde bu hastalığın var olması kişi için potansiyel bir risk oluşturur.
Demir Eksikliği: Huzursuz bacak sendromu semptomlarının vücuttaki düşük demir seviyeleri ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bazı vakalarda demir eksikliğinin giderilmesi ile sendrom semptomlarının gerileme gösterdiği bilinmektedir.
İlaçlar: Bazı ilaç gruplarının kullanımı huzursuz bacak sendromuna neden olabilir ya da mevcut semptomları kötüleştirebilir. Bu nedenle hekim ile görüşme sırasında kullanılan ilaçlardan bahsedilmelidir.
Gebelik: Hamilelikte hormonal değişiklikler, demir ve vitamin eksiklikleri sendrom belirtilerinin kötüleşmesine neden olabilir. Ayrıca bazı insanlarda ilk gebelik ve özellikle de son trimesterde huzursuz bacak sendromu ortaya çıkabilir. Belirtiler çoğunlukla doğumdan sonra kaybolabilir.
Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği durumunda sıklıkla gelişen bir durum da anemidir. Böbreklerdeki işlev bozuklukları demir depolarının azalmasına neden olabilir. Bu ve vücut kimyasındaki diğer değişiklikler sendroma neden olabilir veya mevcut sendromu kötüleştirebilir.
Omurilik Sorunları: Huzursuz bacak sendromu nörolojik bir hastalıktır. Omuriliğin hasar görmesi veya yaralanması durumunda bu hastalık ortaya çıkabilir. Ayrıca omuriliğe anestezi uygulanmış olması da hastalığın görülme riskini arttırır.
Periferik Nöropati: Şeker hastalıkları gibi faktörler bazen el ve ayaklardaki sinirlerde hasarlara neden olabilir.
Romatizmal Hastalıklar: Fibromiyalji, osteoartrit ve romatoid artrit gibi hastalıkları ile birlikte huzursuz bacak sendromu da gelişebilir.
Diabetes Mellitus Tip 2: Huzursuz bacak sendromunun sıklığının arttığı diğer bir durum da diabetes mellitus isimli endokrin hastalıklardır. Diyabetli hastalarda %17-27 oranında huzursuz bacak sendromu gelişebilir [2].
Multiple Skleroz: Multiple skleroz ile huzursuz bacak sendromu birlikte görülebilen ve birbirlerinin sekonder nedenleri olarak kabul edilen iki hastalıktır.
Huzursuz bacak sendromu için ne iyi gelir?
Özellikle yeterli miktarda su tüketimi ve demir alımı, huzursuz bacak sendromunu olumlu yönde etkilemektedir. Bununla beraber sigara ve kafein tüketimini de azaltmak gerekir. Ayrıca beslenmenizde C ve E vitamini içeren besinlere de ağırlık verebilir, huzursuz bacak sendromunun neden olduğu ağrıları azaltabilirsiniz.
Huzursuz bacak sendromu için evde ne yapılabilir?
Huzursuz bacak sendromu karbonat eklenen su ile de tedavi edilebilir. Alkali duruma gelen su ile bacak ağrıları dindiğinde, hastalar da rahatlar. Gün içinde içeceğiniz suya bir çay kaşığı karbonat ekleyerek, bu rahatsızlığı evinizde iyileştirebilirsiniz.
Huzursuz bacak sendromuna yürümek iyi gelir mi?
Hareketsizlik ile şikayetler artar, hareketle birlikte de zaman içinde azalır. Bacaklarda huzursuzluk, uyuşma, yanma, ağrı hissedildiğinde, yataktan kalkıp ev içinde yürüyüşler yapmak yararlı olabilir.
Huzursuz bacak sendromu tedavisi için hangi doktora gitmeliyim?
Semptomlarınız varsa bir romatolog’la görüşmenizde yarar var.
