Efsanelerin, tanrıların ve dünyanın en yüksek zirvelerinin yurdu.
Himalaya, Asya kıtasında beş ülkeye yayılan, dünyanın en yüksek dağ silsilesidir. Sanskritçede hima (kar) ve alaya (yurt) kelimelerinden türemiştir: “Karların Yurdu.” 8.000 metreyi aşan 14 zirvenin 10’u Himalaya’da yer alır. Bunların başında dünyanın en yüksek dağı olan Everest (8.848 m) gelir.
Himalaya, milyonlarca yıl önce Hint alt kıtasının Avrasya levhasıyla çarpışması sonucu oluştu. Bu jeolojik hareket hâlen devam eder; dağlar her yıl birkaç milimetre yükselir.
Kültürel olarak Himalaya, Asya’nın ruhsal kalbi sayılır. Hinduizm’de kutsal Kailash Dağı, Budizm’de sayısız manastır ve hac rotası bu dağlarda yer alır. Nepal, Tibet, Bhutan ve Hindistan için Himalaya yalnızca coğrafya değil, aynı zamanda kimliktir.
Modern çağda Himalaya, dağcılığın zirvesi kabul edilir. 1953’te Edmund Hillary ve Tenzing Norgay’ın Everest’e ilk tırmanışı, insanın sınırları aşma sembolü olmuştur. Bugün ise hem keşif hem de turizm açısından dünyanın en cazip bölgelerinden biridir.
► Himalaya neden oluştu?
Hint levhasının Avrasya levhasına çarpması sonucu milyonlarca yılda yükseldi.
► En kutsal dağ hangisidir?
Shiva’nın evi kabul edilen Kailash Dağı, tırmanışa yasak olup hac merkezi sayılır.
► Everest’e çıkmak neyi simgeler?
Hem fiziksel sınırların hem de ruhsal cesaretin aşılması. Ancak günümüzde turistik yoğunluk tartışmalara yol açıyor.
► Himalaya yalnızca dağcılar için mi önemlidir?
Hayır. Bölgede yaşayan halklar için su kaynağı, tarım düzeni ve kültürel yaşamın kalbidir.
► Himalaya neden “dünyanın su kulesi” denir?
Çünkü Asya’daki büyük nehirlerin (Ganj, İndus, Brahmaputra) kaynağı Himalaya’dadır.
Edebiyat: Dağcılık anıları ve seyyahların günlükleri Himalaya’nın cazibesini ölümsüzleştirmiştir.
Sinemada: Everest (2015) filmi, bölgedeki zorlu tırmanışları dramatize eder.
Oyunlarda: Uncharted 2 ve Tomb Raider gibi yapımlarda Himalaya sahneleri öne çıkar.
Mistik Kültürde: “Yeti” (Karadam) efsanesi Himalaya’nın popüler mitlerinden biridir.
Himalaya, yalnızca coğrafi bir oluşum değil; insanlığın sınır arayışının, doğayla mücadelesinin ve kutsal olanı arzulamasının simgesidir. Göğe yükselen zirveleriyle hem bilimin hem mitolojinin ortak hayal alanıdır.
► PSİKOCOĞRAFYA
► MOUNT MERU
► POPÜLER BİLİM
► ZERZURA
► KAYIP KITA MU
