ENSÂR kelimesi, Arapça’da “yardım etmek” anlamındaki nasr kökünden türeyen nasîr veya nâsır sıfatının çoğulu olup ism-i mensubu (bir yer, bir varlık veya bir işle ilgiyi ona aidiyeti, nisbeti bildiren isim) ensârî’dir.
Terim olarak, İslam dininin tarihsel gelişimi açısından büyük bir öneme sahip olan Hicret olayı ile bir topluluğa kimlik olarak terimleşmiştir. İslam tarihinde Mekke’den Medine’ye göç eden Muhacirlere yardım eden Medineli Müslümanlara Ensar denmiş; Kur’an’da bu topluluk işaret edilerek yer almıştır.
İslam tarihinde Ensar olarak anılan Medine halkı; Mekke’de zulüm altında olan ilk Müslümanları şehirlerine davet etmiş, onlarla evlerini ve topraklarını paylaşmış, kentlerinin bu davet nedeniyle düşmanların taarruzlarına maruz kalmasını göze almışlardır.
Bir ayet ile savaşmaya izin verilene kadar uzun bir süre düşmanlarına karşılık vermeden canlarını vermiş, “Allah’ın iznini” içeren ayet inince de İslam için savaşmışlardır.