EĞER bir ülke ya da bölge komünizmi benimserse etrafındakilerin de benimseyeceği düşüncesine dayalı teori…
Domino taşlarının devrildiklerinde sırayla yanlarındaki taşları da devirmeleri esasına dayalı oyundan esinlenerek, Amerikalı siyasetçilerin Soğuk Savaş döneminde bir ülkenin komünist idare altına düşmesinin komşu ülkelere de komünizmin yayılmasına sebebiyet verebileceği varsayımına dayanan teorileri.
Çin’de 1949 yılında komünist idarenin kurulması, 1950’de Kore Savaşı’nın çıkması ve 1954 yılında Vietnam komünist ordusu Viet Minh’in Çinhindi’ye hakim sömürgeci kuvvet Fransa’yı büyük bir yenilgiye uğratması neticesinde Vietnam’ın kuzeyinde bir komünist idarenin kurulması ABD’de komünizmin bir ülkeden diğerine atlayarak tüm Asya’ya yayılacağı zannını uyandırdı.
Dönemin ABD Başkanı Dwight Eisenhower’ın 7 Nisan 1954 tarihinde yaptığı basın açıklamasında bu endişeye ilk kez resmi ağızdan değinilmiş, bu da Kore Savaşı’nda olduğu gibi ABD müdahalelerinin altyapısını oluşturmuştu. Öte yandan, Sovyetler Birliği ve komünist dünyaya komşu ülkelere yönelik çeşitli askeri, siyasi ve ekonomik önlemleri içeren Çevreleme politikası da bu şekilde ABD dış politikasında önemli bir yer tutmaya başlamıştır.
Öte yandan, Vietnam Savaşı’nda ABD’nin başarısızlığa uğraması sonucunda önce Güney Vietnam, sonra da Laos ve Kamboçya komünist idarelerin eline geçtiyse de, beklenen domino etkisi ortaya çıkmamış ve komünizmin Asya’da yayıldığı ülkeler bunlarla kısıtlı kalmıştır.
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİNDE DOMİNO TEORİSİ
Hemen hemen her gün televizyon veya sosyal medya vasıtası ile iş kazaları haberleri yayınlanmaktadır. Maddi ve manevi hasara yol açan bu kazaların önlenebilmesi adına yaklaşık bir asırlık bir teori mevcut; Heinrich Yasası ya da bilinen adı ile Domino Teorisi…
1886 Amerika doğumlu olan Herbert William Heinrich, kaza önleme ve sanayi güvenliğinin ilk öncülerindendir. 1920 ve 30’lu yıllarda sigorta şirketinde çalışırken ortalama 75 bin kaza raporu incelemesi sonucundan bu çalışmasını oluşturmuştur. Günümüze kadar birçok farklı çalışma ile değişikliğe uğrayan teori, hâlâ iş sağlığı ve güvenliğinin temelini oluşturmaktadır.
Domino Teorisi, iş kazalarının sebeplerine ve nasıl önlenebileceklerine ışık tutmaktadır. Teori, kaza sebeplerini birer domino taşına benzetmekte ve herhangi birinin düşmesi sonucu kazanın meydana geleceğini savunmaktadır. Teori, doğrusal bir şekilde inceleme yapması sebebiyle kazalara “neden” olan faktörü bulmaya çalışır. Heinrich, kazaların;
· %88’inin çalışanların emniyetsiz hareketlerinin,
· %10’unun emniyetsiz koşulların
· %2’sinin ise öngörülemez durumların sebep olduğunu belirtmektedir.
