HERHANGİ bir organik etkene bağlı olmadan ortaya çıkan kendine (depersonalizasyon) ve çevreye (derealizasyon) yabancı olma durumudur. Yabancılık, gerçekdışılık ve kendini algılayamama gibi duygular yoğundur. Birey, kendi bedenini, kimliğini kabul etmez veya varlığına kuşkuyla bakar. Adeta kendini bir rüyanın içindeymiş gibi görür. Sanki ruhu bedeninden ayrılmış ve kendi bedenini uzaktan seyrediyormuş gibi hisseder. Elleri, kolları, bacakları kendisinden bağımsız hareket ediyormuş veya şekil değiştiriyormuş gibi algılayabilir. Sanki ellerim, kollarım, bacaklarım bedenimden kopuyor, diyebilir. Gerçekten bedeninin kendisine ait olduğuna dair kanıtlar aramaya başlar; aynaya bakar, arkadaşlarına “bu ben miyim, bu benim vücudum mu?” vb. sorular sorar.
Bu acayip ve dehşet verici duygu ve düşüncelerinin gerçek olmadığının, yani kendisinde bir bozukluk olduğunun farkında olabilir. Bu nedenle delirmiş olabileceğini düşünerek kaygıya kapılabilir. Kendisine yabancılık duyma ile ilgili hissettiklerinin gerçek olduğuna inananlar da olabilir.
Bazıları da yaşadıkları çevreyi, nesneleri ve insanları olduğundan farklı algılamaya başlar; farklı biçimlerde, renksiz veya aşırı renkli görebilir. Her şeyin bir hayalden ibaret olduğunu, hiçbir şeyin gerçek olmadığını ifade edebilir. Daha önce görmediği bir yeri görmüş gibi, tanımadığı insanları tanıyormuş gibi veya yaşamadığı bir olayı yaşıyormuş gibi algılayabilir, yani sık sık “deja vue” fenomenini yaşayabilir. Bu durumun tersini yani “jamais vue” halini algılayanlar da vardır. Kişi bildiği bir yeri bilmiyormuş, tanıdığı birini tanımıyormuş veya yaşadığı bir olayı yaşamamış gibi hissedebilir.
Bazı kişilerde kronikleşebilir ama çoğunlukla geçici bir bozukluktur ve kendiliğinden düzelme olur. Zaman zaman birçok kişi bu durumları yaşayabilir. Bozukluğun egemen olduğu süreçte kişinin çevresiyle uyumunda ciddi sorunlar yaşanmaz. Bazı vakalarda baş dönmesi ve depresyon belirtileri görülebilir. Çok ciddi bir bozukluk olmadığı gibi herhangi büyük bir hastalığın (şizofreni) habercisi de sayılmaz. Henüz nedeni aydınlanmamıştır.
