Kimlik, temsil ve adalet mücadelesinde kapsayıcı bir kavram.
BIPOC (İngilizce: Black, Indigenous, and People of Color / Almanca: Schwarze, Indigene und People of Color / Fransızca: Noirs, Autochtones et Personnes de Couleur), özellikle Kuzey Amerika’da kullanılan, Siyah, yerli ve renkli insanlar için kapsayıcı bir terimdir. Amacı, ırkçılık ve sömürgecilik nedeniyle sistematik olarak dezavantajlı bırakılmış toplulukları görünür kılmak ve onları ortak bir şemsiye altında tanımlamaktır.
“People of Color” (renkli insanlar) ifadesi uzun süredir kullanılmaktaydı. Ancak 2010’lu yıllarda bu kavrama Black (Siyah) ve Indigenous (Yerli) vurgusu eklenerek BIPOC formu benimsendi. Bunun nedeni, Siyah ve yerli halkların tarihsel olarak maruz kaldıkları kölelik, sömürgecilik, soykırım ve kültürel asimilasyon gibi ağır deneyimlerin ayrıca öne çıkarılmak istenmesidir.
Özellikle 2020’deki Black Lives Matter protestoları sonrası, BIPOC kavramı akademide, medyada ve politik tartışmalarda daha görünür hâle gelmiştir.
Çünkü bu iki grup, sömürgecilik ve kölelik deneyimleriyle tarihsel olarak en ağır baskıya maruz kalmış topluluklardır. Dolayısıyla mücadelelerinin görünür kılınması önemlidir.
Siyahlar, yerli halklar ve diğer tüm “renkli insanlar” (Asyalılar, Latinler, Orta Doğu kökenliler, vb.) bu şemsiye altına girer.
Evet. “Azınlık”, sayısal bir oranı ifade ederken BIPOC, tarihsel ve yapısal eşitsizliklere vurgu yapar. Ayrıca BIPOC, kimi zaman nüfusun çoğunluğunu oluşturan ama politik olarak dışlanan grupları da içerir.
Evet. Kimi eleştirmenler, farklı kimlikleri tek bir şemsiye altında toplamanın homojenleştirme riski taşıdığını; her grubun özgün deneyiminin silikleşebileceğini söyler.
Çünkü hem siyasal mücadelede hem de akademide, eşitsizlikleri ve ayrımcılık biçimlerini daha görünür kılar. Bu terim, özellikle politika, eğitim, medya ve sanat alanında daha adil temsil talebinin güçlü bir ifadesidir.
Sinema: Hollywood’da Oscar ödülleri bağlamında “BIPOC representation” tartışmaları önemli yer tutmaktadır.
Edebiyat: BIPOC yazarların eserleri, kimlik ve adalet meselelerini ön plana çıkarır.
Müzik: Hip-hop, caz, reggae gibi türler BIPOC kimlikleri ve mücadelelerini sanat yoluyla görünür kılar.
BIPOC, sadece bir kısaltma değil; eşitsizliği, tarihsel adaletsizlikleri ve mücadeleyi hatırlatan politik bir simgedir. Modern toplumda kimlik ve temsil tartışmalarının merkezinde durur.
► KİMLİK
► POPÜLER KÜLTÜR
► SÖMÜRGECİLİK
► CIBOLA
► SOSYAL ADALET
