Doğu’da binlerce yıldır uygulanan, ilk kez XVII. yüzyılda Hollandalılar tarafından Avrupa’ya getirilmiş olan bir kumaş baskı ve kumaş boyama tekniği…
Kumaş bal mumu tabakaları ile yer yer desen özelliğine göre örtülerek boyama yapılır. Daha sonra bal mumu çözdürülür ve böylece istenen desen sağlanmış olur.
Batik, Endonezya çıkışlı bir kumaş boyama tekniği. Cava dili’nde bir kelime olan ‘batik’ ilk kez 1880’de Britannica Ansiklopedisi‘nde kayda geçmiştir.
Batik Boyama Nedir?
Batik boyama genellikle Uzakdoğu’da ortaya çıkan ve gelişen bir sanattır. Bu sanat özel bir kumaşı boyama yöntemi olarak ortaya çıkmıştır. Batik sanatının bin yıllık bir geçmişi vardır Doğu kökenli olan bu sanat Çin, Hindistan, Endonezya ve Filipinler’de uygulamaktadır.
Batik boyama, malzemeyi bir desene katlayarak ve ip veya lastik bantlarla bağlayarak gerçekleştirilir. Daha sonra malzemenin sadece bazı kısımlarına boya uygulanır. Bağlar tüm malzemenin boyanmasını engeller. Islak kumaşın farklı bölümlerine farklı renklerde boyalar uygulanarak desenler oluşturulur. Islak bir tişörtün boyanması kuru bir tişörtten çok daha kolaydır. Tamamlandığında, malzeme durulanır ve boya sabitlenir.
Batik Nasıl Yapılır?
Batik tekniğinde kumaş üzerine çizilen desenler boya erimisin diye balmumu ile kaplanır. İlk de desen ortaya çıkınca balmumu eritilir ve yeni bir desen uygulanır.
Böylece balmumu çıkarıldığında sadece Balmumu sürülemeyen yerler renklendirilmiş olur.
Usta bir sanatçı birçok renkle karmaşık desenler elde edebilir bu zaman alan ve dikkatle tasarlanması gereken bir süreçtir.
Batik Desenlerde Hangi Tür Boya Kullanılır?
Batik desenler oluştururken kullanılan boya türleri, kumaşın emici özelliğine uygun ve kalıcı olması açısından özenle seçilmelidir. İşte batik desenlerde sıkça kullanılan boya türleri:
Tekstil Boyaları: Özel olarak tekstil yüzeylerinde kullanılmak üzere formüle edilmiş boyalardır. Bu boyalar, kumaşa kolayca nüfuz eder ve yıkamalara dayanıklıdır.
Sulu Boyalar: Su bazlı boyalar, batik sanatında yaygın olarak tercih edilir. Hem çeşitli renk seçenekleri sunar hem de suyla seyreltilebilir, böylece farklı tonlar elde etmek mümkün olur.
Vat Boyalar: Batikte kullanılan geleneksel boyalardan biridir. Sıcak bir karışım halinde tutulan renkli balmumu bloklarıdır. Kumaşa uygulandığında, boyanın sadece açıkta kalan bölgelere nüfuz etmesini sağlar.
Sprey Boyalar: Özellikle modern ve soyut batik tasarımlarında tercih edilir. Sprey boyalar, ince damlacıklar halinde püskürtülerek kumaşa uygulanır, böylece özgün desenler elde etmek mümkün olur.
Sabitlik Maddeleri: Batik desen oluşturduktan sonra kumaşın kalıcılığını sağlamak için özel sabitlik maddeleri kullanılır. Bu maddeler, boyanın kumaşa iyice tutunmasını ve yıkamalarda solmamasını sağlar.
Bu boyalar, batik sanatında çeşitli tekniklerle kullanılarak benzersiz ve özgün desenlerin ortaya çıkmasını sağlar. Bu teknikler sanatçının yaratıcılığına ve tercihlerine bağlı olarak değişebilir.
