AYI piyasası; gelecek hakkında karamsar beklentilerin egemen olduğu piyasaları anlatmak için kullanılan bir deyimdir.
Fiyatlar yükselir veya düşer. İşte bu düşüş uzun süreli olunca bu trendi simgelemek için ‘Ayı Piyasası’ terimi kullanılır. Ayı piyasası ya da diğer adıyla “bear market”, fiyatların düşüş trendinde olduğu dönemi ve karamsarlığın hakim olduğu piyasayı simgeler.
“Ayıyı yakalamadan derisini satmak” deyiminin ayı piyasası deyiminin kökeni olduğu rivayet edilmektedir.
Piyasaların mevcut haline göre daha kötüye gideceği beklentisine sahip olan kişiler, sahip oldukları hisse senetlerini daha sonra düşük fiyattan geri alma beklentisiyle satarlar. Bu işlemde amaç, satış ile alış fiyatları arasındaki pozitif farktan kâr elde etmektir.
Bir finansal ürünün ayı piyasasına girdiğini söyleyebilmek için, önce ana trendin aşağı yönlü olması, bununla birlikte bir önceki tepe seviyesinden yüzde 20 aşağı yönlü bir hareket olması gerekir.
Ayı piyasası ne kadar sürer?
Net bir zaman dilimi söylenemese de ayı piyasaları genelde 3.5 yılda bir olur ve 9.5 ay sürer. First Trust’ın yaptığı araştırmaya göre 1947 ile 2022 yılları arasında 14 ayı piyasası yaşanmıştır. Bunların süresinin 1 ay ile 1.7 yıl arasında değiştiği görülmüştür.
Ayı piyasasında ne olur?
Temel niteliği düşüş eğilimi göstermek olan ayı piyasalarında yatırımcılar, alım satım işlemi yapmaya mesafeli olurlar. Belirsizliğin söz konusu olması, kâr veya zarar ihtimalinin öngörülememesi ve ekonominin enerji kaybetmesi ayı piyasalarının özellikleri arasında yer almaktadır.
Ayı piyasası nasıl oluşur?
Ayı piyasası, genellikle çok büyük sermayeli yatırımcıların (balinalar) tepe noktasında ellerindeki varlıkları satması ile başlar. Büyük hacimli bir satış, fiyatların sert bir biçimde aşağı inmesine yol açar.
En son ayı piyasası ne zaman oldu?
Tarihi rekorunu 2018 başında kıran, 2019 başında da 100 bin puan üzerinde işlem göre BIST 100 endeksi dün “piyasa uzmanlarının karamsar olduğu” ayı piyasasında kapattı 29 Ocak 2018’de 121 bin 531 puanı görerek tüm zamanların rekorunu kıran Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi ayı piyasasına girdi.
Ayı piyasası nasıl anlaşılır?
Bir finansal ürünün ayı piyasasına girdiğini söyleyebilmek için, önce ana trendin aşağı yönlü olması, bununla birlikte bir önceki tepe seviyesinden yüzde 20 aşağı yönlü bir hareket olması gerekir.
ALTIN AYI PİYASASI – BORSA AYI PİYASASI
Altın ayı piyasası, altın fiyatlarının uzun bir süre daha düşük kalacağını, fiyatların aşağı yönlü eğilim gösterdiğini ve bu eğilimin devam edeceğini gösterir. Borsa ayı piyasası da, borsa endeksinin uzun bir süre daha düşük kalacağını, hisse senetlerinin fiyatlarının aşağı yönlü eğilim gösterdiğini ve bu eğilimin devam edeceğini belirtir.
Altın fiyatlarını örnek alacak olursak, 2000’lerin başından 2011 yılının sonuna kadar uzun bir süre yükseliş trendindeydi yani boğa piyasası yaşanmaktaydı. Ancak 2013 yılının ortalarında, 2011 tepe fiyat seviyesi olan 1900 Dolar ons seviyesinden 1500 dolar ons seviyesinin de altına geriledi. Bir önceki tepe seviyesinden yaklaşık %30 civarında bir düşüş yaşandı ve altın fiyatları resmen ayı piyasası etkisi altına girdi.
