‘Tanrının Kırbacı’ olarak anılan Hun İmparatoru Attila (404-53), Roma İmparatorluğunu yağmalayarak yıkılmanın eşiğine getirdi. Tarihte kavimleri en çok yıkıma uğratan hükümdarlardandır. Kabilesinin adı barbarlıkla özdeşleşmiştir.
Asya’nın steplerinden çıka gelen ve her biri usta birer binici olan Hunlar, dünyanın en hızlı ve en hırslı savaşçılarıydı. Attila’nın doğduğu yıl olan 404’te, çökmek üzere olan Roma İmparatorluğunun parçalanmış sınırının yakınlarında bulunan Danube nehrinin kıyılarına ulaştılar. Hükümdar ailesinin bir ferdi olarak, rivayetlere göre çocukluğunda sık sık Roma’da bulunmuştur; ancak bu deneyimin Attila’da Roma’yı fethetme arzusuna dönüştüğü söylenir.
Amcası Hun İmparatoru Rua’nın ölümü üzerine, Attila’ya otuz bir yaşındayken tutkusunu hayata geçirme şansı doğmuş oldu; kardeşiyle birlikte batıda Alpler ve Baltık denizinden, doğuda Hazar Denizine kadar uzanan dev bir imparatorluğu miras aldı. Çağdaşları tarafından kısa boylu, yassı burunlu, seyrek sakallı olarak tasvir edilen Attila, çabuk öfkelenen ama vazgeçmeyen bir askerdi. Kuzey ve Doğu Avrupa barbar kavimleri üzerindeki nüfuzunu fetihler ve ittifaklar yoluyla sağlamlaştırdıktan sonra, 441’de görünürde İmparator Theodosius’tan ödenmemiş vergileri tahsis etmek üzere Doğu Roma’ya yöneldi. Takip eden birkaç yıl boyunca ne kadar usta bir komutan olduğunu kanıtladı; yolu üzerindeki Belgrat ve Sofya gibi şehirleri yerle bir ederek Konstantinopolis’in kapılarına dayandı; Gelibolu’da Doğu ordusundan geriye kalanları imha etti. Sonrasında gelen barış antlaşması Doğu İmparatorluğu’na ödenmemiş vergilere ek olarak, yılda 2100 libre altına mal oldu. Kardeşi Bleda’yı 445’te öldürdükten sonra, İmparatorluğun tek hakimi olarak Doğu İmparatorluğuyla tekrar savaşa girişti ve 449’da hem vergilerle hem de büyük toprak kazançlarıyla geri döndü.
Bu kez Batıya yönelerek Galya’yı ardından da Vizigot Krallığını istila etti. Amacı İmparator’un kız kardeşi Honoria ile evlenmekti, bunun yanı sıra çeyiz olarak Batı İmparatorluğunun yarısını talep ediyordu. Attila, Mettis’i yerle bir ettikten sonra, güneyde Chalon’a yönelmeden önce Orléans’ı topraklarına katmak üzereydi, fakat bu sırada, Katalan düzlüklerinde Flavius Aetius komutasındaki Roma ordusu ve onun Galya – Vizigot kabilelerinden oluşan koalisyonu karşısında kanlı bir bozguna uğradı. Vizigot Kralı I. Theodoric savaşta öldürülmüştü; General Aetius’un kuvvetleri her ne kadar üstün geldiyse de bu savaş Batı İmparatorluğu’nun kazandığı son zafer olacaktı.
Boyunduruk altına girmeyen Attila, bu kez 452’de İtalya’yı hedef aldı. Mucizevi bir olayın hemen öncesinde, Attila’nın kuvvetleri Aquileia, Padua, Verona, Brescia, Bergamo ve Milano’yu bir bir yağmaladı. Bu sırada ak sakallı bir adamın başını çektiği bir kuvvet çıkageldi ve Garda gölü kıyısında Attila’yla buluştu. Kimse o gün ne konuşulduğunu bilmese de bir şekilde Papa I. Leo, Attila’yı geri çekilmesi için ikna etti.
Dönüş yolunda ganimet olarak Ildico aldı bir kıza el koydu ve Tisza’ya döndüğü vakit muhteşem bir törenle evlendiler. Daha önce birçok kez evlenmiş, sayısız çocuğu olmuştu; ancak bu seferki kutlamalar onun sonunu hazırladı; Attila, zifaf gecesinde damar yırtılması sonucu kan kaybından öldü. Bir yığın hazine ve bir grup adamıyla birlikte gizli bir yere gömüldü.
‘Attila’nın atının ayak bastığı yer bir daha asla yeşermezdi’
KRONOLOJİ
404 Attila’nın doğumu
435 Hun İmparatoru oldu
441 Doğu İmparatorluğuna saldırdı
445 Erkek kardeşi Bleda’yı öldürdü
450 Galya’yı istila etti
451 Chalon Savaşında bozguna uğradı
452 İtalya’yı istila etti, kuzey şehirlerini yağmaladı
453 Zifaf gecesinde öldü
HUNLAR
