KIYAMET, mahşer, ahret, dünyanın yahut zamanın sonu.
“Ahir (Ahır) Zaman” sözcüğü, Arap kökenli olup, farklı Türk halklarında, ayrı ayrı terimler olarak karşımıza çıkmaktadır: Karakalpakça’da “Ahırğı Zaman”; Özbekçe’de “Ohir Zamon, Ohirat”; Çuvaşça’da “Ahar Samana”…
Türk dilleri aracılığıyla Kafkas dillerine geçen bu anlayışın bir kaynağı da eski Türklerin dinî mitolojik görüşleridir. Dede Korkut Kitabı’nda, “Ahır zaman olup, kıyamet kopunca…” denilir. Buradaki “Ahır Zaman” anlayışıyla, dünyadaki yaşamın, kıyametten önceki son zamanlar anlatılır.
Dinler, zamanın başlangıcı ve sonu meselesinde iki gruba ayrılmıştır. Zamanın devrî olduğunu kabul eden dinlere göre (Eski Mısır, Aztek, Sümer dinleri ile Hinduizm ve Budizm) zaman, birbirini takip eden devrelerden oluşur ve bu devreler sonsuza kadar sürüp gider. Âlemin fâni olduğunu ve zamanın düz bir hat şeklinde akıp gittiğini kabul eden dinlere göre ise (Zerdüştîlik, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâm), âlemle beraber içinde yaşanılan zaman da sona erer ve yeni bir âlemle birlikte sonsuz zaman başlar. Ancak her iki grup dinin benimsediği bir gerçek var ki bu da insanın içinde yaşadığı devre veya devrelerin “sonlu” olmasıdır. Âhir zaman, zamanın devrî oluşunu kabul eden dinlerde insanın içinde yaşadığı devrenin son dönemini, âlemin ve insanın fâni olduğunu kabul eden dinlerde ise dünya hayatının kıyametten önceki son zamanlarını ifade eder.
Hıristiyanlıkta ahir zaman
Hıristiyanlıkta ahir zaman İsa’nın ikinci defa gelişi öncesi yaşanacak yıkımlar ve savaşlarla karakterize çağ olarak tanımlanır. Başta Evanjelistler olmak üzere bir kısım Hristiyanlar şu an bu dönemin içinde bulunduğumuza inanmaktadırlar. Dinden uzaklaşma ve coğrafi yıkımlar (depremler, seller vs.) ile kendisini belli eden bu çağ, başlarında İsa’nın bulunduğu Hristiyanlar ile “Antichrist”ın (Deccal veya şeytan) güçleri arasında gerçekleşecek bir savaşla bitecek ve sonunda “Tanrı’nın krallığı” kurulacaktır.
Yahudilikte ahir zaman
Yahudilikte ahir zaman Mesihin zamanına işaret eder. Ancak Yahudilik İsa’yı mesih olarak kabul etmemektedir. Klasik Yahudiliğe göre bu dönemde sürgündeki Yahudiler toplanacak, Mesih gelecek, ahirette ölülerin dirilmesi, cennet (Aden Bahçesi) ve cehennem (Gehinnom) hayatı gerçekleşecektir.
İslam’da ahir zaman
Kıyamet kopmadan önceki Dünya’nın son günleri olarak değerlendirilen bu zaman diliminde rivayetlere göre bir takım belirtiler ortaya çıkacaktır. Bu belirtilere “Ahir Zaman Alametleri” veya “Kıyamet Alametleri” denilmektedir. Kur’an’da konuyla ilgili genel ifadeler kullanılmakta ve kıyametin kopma zamanının bilinemeyeceği hatta Muhammed’in dahi bu vakti bilemeyeceği bildirilmektedir. Peygamber kendisine bu konuyla ilgili soru soranlara “kıyamet için ne hazırladınız?” sorusuyla karşılık vermiştir. Bununla birlikte Muhammed’in çevresindekilere kıyametin alametlerinin bir kısmından bahsetmiş bulunmaktadır. Yoruma göre hadisler kıyametin kopacağı zamanı değil, kıyamete yaklaşan zaman diliminde gerçekleşecek değişimleri haber vermekte ve inananları bu dönemin çalkantılarına karşı uyarmaktadır.
