Fotoğraf: Yale Üniversitesi
Kitap, yalnızca okunacak değil, aynı zamanda dokunulacak bir sanat eseridir. Yale Üniversitesi’nin Beinecke Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Kütüphanesi, bu fikri doğrulayan özel bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Textured Stories: The Chirimen Books of Modern Japan (Dokulu Hikâyeler: Modern Japonya’nın Krep Kokulu Kitapları) başlığıyla açılan sergi, Japonya’da 19. yüzyılda geliştirilen ve krep benzeri dokulu kâğıtlara basılan “chirimen-bon” adlı geleneksel kitaplara odaklanıyor.
CT Insider’da yer alan habere göre; bu özel kitaplar, ahşap baskı illüstrasyonları, folklorik hikâyeleri ve renkli estetiğiyle dikkat çekiyor. Dönemin Japonya’sında Batı’ya ihraç edilen bu eserler, Avrupalı sanatçılar arasında Japonizm akımını tetikleyen kültürel bir etki yaratmıştı. Sergi, bu yönüyle yalnızca kitap sanatını değil, kültürler arası etkileşimi de görünür kılıyor.
Ziyaretçiler, Eylül 2025 ile Mayıs 2026 arasında Beinecke Kütüphanesi’nde bu eserleri yakından inceleme şansına sahip olacak. Sergi, kitap sanatının tarih boyunca taşıdığı estetik çeşitliliği hatırlatırken, Japon kültürünün uluslararası sanat hafızasındaki yerini de pekiştiriyor.
“Chirimen-bon”, 19. yüzyıl sonlarında Japonya’da ortaya çıkan özel bir kitap türüdür. “Chirimen” kelimesi, krep benzeri dokulu bir kumaşı tanımlar; bu teknik kitap kâğıdına uygulanarak hem esnek hem de uzun ömürlü bir yüzey elde edilmiştir. Çoğunlukla ahşap baskı (ukiyo-e) tekniğiyle resimlendirilmiş bu kitaplarda Japon halk masalları, efsaneler ve folklorik sahneler resmedilirdi. Özellikle Meiji döneminde Batı’ya ihraç edilen chirimen-bon’lar, Avrupa’da Japonizm akımını besleyen başlıca estetik unsurlardan biri oldu. Renkli illüstrasyonları ve dokunulduğunda hissedilen benzersiz kâğıt yapısıyla, hem kitap sanatı hem de kültürel etkileşim tarihinde ayrıcalıklı bir yere sahiptir.