Çağla Zencirci ve Guillaume Giovanetti’nin üçüncü uzun metraj filmi olan ve geçtiğimiz günlerde MUBI’de yerini alan Sibel güçlü bir kadın anlatısı sunuyor.
Islık dilinin konuşulduğu Giresun’daki Kuşköy’de yaşayan Sibel’in hikâyesine odaklanan Çağla Zencirci ve Guillaume Giovanetti’nin üçüncü uzun metraj filmi Sibel (2018), geçtiğimiz günlerde dijital film platformu MUBI’de yerini aldı. Çağla Zencirci ve Guillaume Giovanetti, önceki filmleri Noor (Nur, 2012) ve Ningen’in (2013) ardından, akıllarında film fikri olmadan ziyaret ettikleri Kuşköy’den etkilenerek güçlü bir kadın hikâyesi anlatan Sibel’i hayata geçiriyor.
Dünya prömiyerini yaptığı Locarno Film Festivali’nde FIPRESCI, Genç Jüri ve Ekümenik Jüri Ödülü; 18. Brüksel Akdeniz Filmleri Festivali’nde Cineuropa Ödülü; Pays de Fayence’da İzleyici Ödülü; Amiens’de CCAS Jüri Ödülü; 25. Uluslararası Adana Film Festivali’nde En İyi Film, Hamburg Film Festivali’nde Avrupa Yapımcılar Ödülü; Cinémed Montpellier’de İzleyici ve Eleştirmenler Ödülü; Roma MedFilm Festivali’nde Üniversite Jürisi Ödülü’nü kazanan Sibel’de Damla Sönmez, Erkan Kolçak Köstendil, Emin Gürsoy, Elit İşcan ve Meral Çetinkaya gibi isimler yer alıyor.
Sibel karakteri etrafında şekillenen filmde Damla Sönmez, konuşamadığı için çevresiyle tek iletişim yolu 2017’de UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne giren ıslık dili olan ve bu yüzden dışlanan birisi olarak seyirci karşısına çıkıyor. Ötekileştirilmenin kendisine tanıdığı alanla neredeyse tüm vaktini ormanda arayış içerisinde geçiren Sibel, ormanda bir yabancıyla karşılaşmasıyla dönüşüme uğruyor. Bu dönüşümle Sibel, kendisini köy halkına sevdirmek için ormanda sürdürdüğü arayışın aslında kendisini bulmak için olduğunu fark ediyor.
Bazı açılardan babasının toplumun dayattığı cinsiyet rollerine mesafeli olmayı başarabilmesi ve konuşamıyor oluşundan dolayı lanetli kabul edilip dışlanmasıyla cinsiyetsiz olarak yaklaşılması Sibel’i köyde diğer kadınların maruz kaldığı kıyafet, eve giriş çıkış saatleri gibi baskılardan uzak tutuyor. Annesinin ölümüyle babasıyla şekil değiştiren ilişkileri, babasının ona tüfek kullanmayı öğretmesi, avlara kızıyla birlikte gitmesi gibi etkenler de Sibel’in özgürlük alanını genişletiyor. Tüm bunların getirdikleriyle Sibel, hem evde hem tarlada çalıştıktan sonra herkesin kurt sebebiyle çekindiği ormanda tek başına kurdun izini sürüyor. Fiziksel kuvvetinin yanı sıra köylü tarafından, özellikle köydeki kadınlar tarafından dışlanan, kardeşinin açıkça kendisinden utandığını belirttiği Sibel; tüm bunlara rağmen kendisine ait bir dünya yaratarak ve vericiliğini koruyarak duygusal olarak da güçlü bir karakter çiziyor.
Filmin henüz başında bu şekilde güçlü bir portresi çizilen Sibel’in asıl gücü, yok sayılmaktan gelen bu “imtiyazlarını” kaybettiğinde gösterdiği kararlılıkta ortaya çıkıyor. Köye gelen istenmeyen bir erkekle temasa geçtiğinde kadın olduğu hatırlanan Sibel tüm köy tarafından ahlaksızlıkla suçlanıyor. Bu şekilde tüm aile köy tarafından dışlanmaya başladığında babasının dahi Sibel’e karşı olan tutumunda kayma oluyor. Ancak Sibel, bu durumla artan baskılara karşı güçlü bir irade gösteriyor, bununla da sınırlı kalmayıp bu durumda kalmasına sebep olan kardeşine sahip çıkıyor. Bu yolla filmde, baskılara boyun eğmeyip kendi dönüşümünü tamamlayan ve aslında farklı şekillerde aynı zorluklara maruz kalan kardeşine de dik durmayı öğreten Sibel üzerinden etkileyici bir kadın dayanışması örneği çiziliyor. Bu yönüyle film, ezilen kadının mağduriyeti anlatıları arasında, zorluklarla kendi başına kendi kurallarıyla başa çıkan bir kadın mücadelesi anlatısı olarak sıyrılıyor.
Toplumsal cinsiyet rollerinin hem kadın hem de, muhtar baba üzerinden, erkek üzerindeki baskılarını ele alan film, Sibel ve Sibel’in ormanda tanıştığı yabancı Ali üzerinden ötekileştirilmeyi de ele alıyor. Sibel konuşamadığı için ötekileştirilirken Ali yabancı olduğu için kendisi bir kere bile görmeyen köy tarafından kötü olarak yaftalanıyor. Köy hiç karşılaşmadıkları Ali hakkında devletin sözlerine itimat ediyor ve Ali’nin silahlı bir terörist olduğuna inanıyor. Kendi deneyimiyle Ali’yi tanıyıp iyi birisi olduğuna inanan ve silahsız olduğunu gören Sibel’in sözlerine ise kimse inanmıyor. Ali’nin gidişiyle Ali hakkında bilgi alabilmek için Sibel haberleri tararken verilen terörist haberleri ve Ali örneği ise otorite tarafından istenilmeyen herkesin terörist olarak yaftalanabildiğini izleyiciye hatırlatıyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
