George Orwell’in ünlü distopya romanı 1984, bu sefer adından farklı bir şekilde söz ettirmeyi başardı. Roman, 2023'te Rusya'da kitapçılardan "en çok çalınan" olarak kayıtlara geçti. 1984'ün Sovyet Rusya'nın eleştirisi olarak ün salmasının ardından roman uzun yıllar Rusya'da yasaklanmıştı.
George Orwell’in başyapıtı sayılan 1984 romanı, 2023 yılında Rusya’nın kitapçı zinciri Chitai-Gorod’un raflarından “en çok çalınan kitap” oldu.
1984, gözetim, propaganda ve “Savaş Barıştır, Özgürlük Köleliktir ve Cahillik Güçtür” gibi sloganların ürkütücü manipülasyonunu kullanarak halk üzerinde egemenlik kuran totaliter bir rejimi canlı şekilde tasvir etmesiyle biliniyor. İlk defa 1949 yılında yayımlanan eser, George Orwell’in Hayvan Çiftliği ile birlikte adından en çok söz ettiren eserleri arasında yer alıyor. Ayrıca Ray Bradbury’nin Fahrenheit 451’i, Aldous Huxley’nin Cesur Yeni Dünya’sı ve son olarak Yevgeni Zamyatin’in Biz’i ile birlikte Kara Dörtleme olarak anılan dört roman arasında yer alıyor.
Kayıp Rıhtım’ın RBC haber sitesinden aktardığına göre, bu distopik roman Chitai-Gorod’un kitapçılarından 460 kez çalındı. Bu rekora tezat bir şekilde yine kitap mağaza zincirinde 2023’te en çok satın alınan ilk 10 kitap arasında da yer aldı.
Edebi katkıları arasında George Orwell ve Rusya kitabı da bulunan ünlü gazeteci ve akademisyen Masha Karp, romanın hayali Okyanusya diyarı ile “savaş” teriminin yasaklandığı ve yasal tepki tehdidi altında “özel bir askeri operasyon” ifadesiyle değiştirilmesinin zorunlu kılındığı savaş zamanı Rusya’sı arasında paralellikler kurdu.
Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’ya başlattığı işgalin ardından romanın satışları arttı ve en azından 2010’dan bu yana en çok satanlar listesindeki yerini sağlamlaştırdı. Yaygın olarak bulunmasına rağmen Mart 2022’de Moskova’da ücretsiz kopyaların dağıtılması, Rus ordusunun itibarını zedeledikleri iddiasıyla iki kişinin gözaltına alınmasına ve haklarında suç duyurusunda bulunulmasına yol açtı. Söz konusu roman geçen yıl Belarus’ta da yasaklanmıştı.
Chitai-Gorod’un envanterinden yaklaşık 300 bin kitabın kaybolduğu ve bir önceki yıla göre %10’luk bir düşüşün yaşandığı bir yılda, en çok çalınan kurgu dışı eser ise Nika Nabokova tarafından kaleme alınan Yalnızlık Aşısı: Beyni Düzeltecek Öyküler adlı kitap oldu.
Kitapçı zincirinden en çok çalınan eserler arasında çocuklar için okul kitapları, ebeveynlik rehberleri ve peri masalları derlemeleri de yer alıyordu.
Daha çok George Orwell takma adıyla tanınan İngiliz yazar Eric Arthur Blair, romanı 1949’da, II. Dünya Savaşı’ndan kısa süre sonra ve Batı’yla Sovyetler Birliği arasındaki Soğuk Savaş başlamadan önce yayımlamıştı. Roman, Sovyetler Birliği’nde 1988’e kadar yasaklı kaldı.
Romanın konusu, “Büyük Birader” adlı gizemli bir totaliter lider tarafından kontrol edilen, “Parti” adıyla bilinen, rejimin iktidar partisinin gözetiminde kalan bir adamın yolculuğunu izliyor.
Yazar, Batı’nın eski müttefiki Joseph Stalin’in diktatörlüğünü, Büyük Birader’in kişi kültüne model olarak aldığını söylemişti. Romanda Büyük Birader’in Düşünce Polisi olarak anılan birimi, gözü korkmuş yurttaşları kendilerine söylenenlere inanmaları için “çift düşünmeye” zorluyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
