Ressam ve heykeltraş İsmail Çoban Türkiye’ye politik nedenlerle 22 yıl gidemedi. Ağır hasta olan sanatçı, evine ve atölyesine gelen haciz sebebiyle son aylarda zor günler geçiriyordu.
Uzun yıllardır Almanya’da yaşayan ressam ve heykeltraş İsmail Çoban 79 yaşında, Almanya’nın Wuppertal kentinde bir huzurevinde hayata veda etti.
1945 yılında Çorum’da doğan Çoban, 1971’de Almanya’ya göç etti ve burada sanat kariyerini sürdürdü. İlk sergisini 1962 yılında 17 yaşındayken Türkiye’de açan Çoban, 1973 yılında da Almanya’da ilk sergisini açtı.
60 yılı aşan sanat yaşamında 70 bin dolayında eser veren Çoban, 33 ülkede 170 kişisel sergi açtı. 500 dolayında karma sergide de eserleri yer aldı.
1991 yılına kadar Türkiye’ye politik nedenlerle 22 yıl gidemedi. Ağır hasta olan sanatçı, evine ve atölyesine gelen haciz sebebiyle son aylarda zor günler geçiriyordu.
İsmail Çoban, Almanya’da ve diğer Avrupa ülkelerinde tanınan bir sanatçı olmasına karşın Türkiye’de neredeyse hiç tanınmadı. Bunun sebebi, sanatçının uzun yıllar Türkiye’ye gidememesi ile kötü bir sergi deneyiminden sonra başka sergi açmamış olsa gerek.
Gazete Duvar’dan Yunus Ülger’in aktardığına göre; sanatçı, bu konuda da şunları anlatmıştı:
“Türkiye’de beni sanat çevresi çok az tanıyor, bunu açıkça söylüyorum. Burada açtığım sergiyi Türkiye’de açtığım zaman, muhakkak bir problem çıkacaktır. Bir sergi açtım Türkiye’de 1992’de, o kadar gümrük zorlukları yaşadım ki, ‘Bundan sonra gitmeyeceğim’ diye kendi kendime söz verdim. Üç gün resimlerim, gümrükte deponun dışında açık havada bekletildi. Resimlerin bir makine parçası gibi dışarıda durduğunu gördüğümde çıldıracaktım. Benden 78 bin Mark katma değer vergisini gümrüğe yatırmamı istediler. O zamanın kültür bakanı araya girdi, beni gümrükten geçirdiler. 2700 Mark karşılığı Türk Lirası katma değer vergisi yatırdım. Geri dönüşte bu parayı alıyorsunuz, ancak Türk Lirası değer kaybettiği için bir ay sonra geri aldığım param bir uçak biletine ancak yetti.”
Ülger, eserleri Almanya’da birçok müzede yer alan sanatçının, Almanya’da dışlanma ve burada yaşayan Türklerin eserlerine ilgisizliğinden de şikayet ettiğini, bu şikayetini, “50 yıllık sanat yaşamımda Türklere 50 resim satmadım” diye dile getidiğini hatırlattı.
“Alman sanat çevresinde dışlamaya maruz kaldınız mı?” sorusuna Çoban şu karşılığı vermiş: “Evet, dışlama var, bunu inkar edemeyiz. Büyük bir sergiye başvuruyorsun, senden daha kötü olan Almanları alınıyor, Türk olduğun için sen almıyorsun. 1976’dan bu yana Alman vatandaşı olmama rağmen, milli sergilere ben hiç davet edilmedim. Sadece bir sergiye zamanın Cumhurbaşkanı (Richard Freiherr von) Weizsäcker’in davetlisi olarak gittim. Hıristiyan bir ülkeden gelen sanatçılar, daha çabuk kabul görüyorlar. Hele Türk olmak, işinizi daha da zorlaştırıyor. Türklerden sanatçı çıkmayacağı yönünde bir kanı yaygın.”
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
