Polisiye edebiyatın unutulmaz ismi Raymond Chandler, ölümünden onlarca yıl sonra yeniden edebiyat gündeminde. Chandler’in arşivinde bulunan ve bugüne kadar yayımlanmayan kısa öyküsü Nightmare (Kâbus), bu ay The Strand Magazine’de yayınlandı. Eserin ortaya çıkışı, noir geleneğinin hâlâ keşfedilecek yönleri olduğunu gösteriyor.
The Guardian’ın aktardığına göre, öykü Chandler’in 1930’larda kaleme aldığı metinler arasında yer alıyor. Kara romanın klasik motiflerini barındıran metin, şiddet, suç ve yozlaşma temalarını incelikli bir dille ele alıyor. Yayıncılar, öykünün Chandler’in bilinen üslubunu yansıtırken aynı zamanda yeni edebi tartışmalara kapı aralayabileceğini belirtiyor.
Edebiyat eleştirmenleri, Nightmare’in ortaya çıkışını, klasik noir okurunun yanı sıra yeni kuşaklara da Chandler’i tanıtacak bir gelişme olarak yorumluyor. Özellikle günümüzün karanlık polisiye ve “neo-noir” anlatılarıyla bağ kurulabileceği, Chandler’in edebi mirasının güncelliğini koruduğu vurgulanıyor.
“Neo-noir” Anlatı Nedir?
“Neo-noir”, klasik kara filmin (film noir) ve kara romanın (hardboiled/noir fiction) temalarını modern dönemde yeniden yorumlayan edebi ve sinemasal bir akımdır. 1940’ların ve 1950’lerin karanlık dedektif hikâyeleri, gölgeli şehir atmosferleri ve ahlaki ikilemlerini miras alır; fakat bunları çağdaş toplumsal sorunlar, psikolojik derinlik ve teknolojik unsurlarla birleştirir.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Klasik noirdeki dedektif ya da anti-kahraman figürü, neo-noir’da çoğu kez daha kırılgan, yabancılaşmış ya da sisteme doğrudan maruz kalmış karakterlere dönüşür. Suç ve yozlaşma temaları korunur, ancak olay örgüsü daha çok kimlik, bellek, cinsiyet ve iktidar ilişkileri üzerinden ilerler.
Sinemada Chinatown (Çin Mahallesi, 1974), Blade Runner (Bıçak Sırtı, 1982) ve Memento (Akıl Defteri, 2000) gibi filmler; edebiyatta Don DeLillo, James Ellroy ve Patricia Highsmith’in bazı eserleri neo-noir örnekleri arasında anılır. Böylece neo-noir, hem nostaljik bir devamlılığı hem de çağdaş kaygıları bir araya getirerek noir mirasını günümüze taşır.