2025 Pulitzer Roman Ödülü’nü, çağdaş yazar Percival Everett’in James adlı eseri kazandı.(FOTOĞRAF: HENRY NICHOLLS / AFP)
ABD’de 2025 Pulitzer Roman Ödülü’nü, çağdaş yazar Percival Everett’in James adlı eseri kazandı. Roman, Mark Twain’in 1884 tarihli klasiği Huckleberry Finn’in yan karakterlerinden biri olan Jim’in bakış açısıyla yeniden kurgulanmış bir versiyonu. Ancak bu, sıradan bir uyarlama değil: Everett, köleleştirilmiş Jim karakterine yalnızca ses değil, düşünce, öfke, mizah ve tarihsel hafıza da kazandırıyor.
The Washington Post’un aktardığına göre, Pulitzer jürisi ödülü “cesur bir anlatı tercihi ve güçlü bir yeniden yazım” olarak niteledi. Everett’in romanı, 2024’te yayımlanmasından bu yana National Book Award finalisti olmuş, Kirkus ve Carnegie gibi önemli listelere de girmeyi başarmıştı. Eserde yalnızca köleliğin değil, edebiyat tarihinin de “kim adına yazıldığı” sorgulanıyor.
Roman, Jim’in ağzından anlatılıyor ve onun aile özlemi, entelektüel iç dünyası ve özgürlük tutkusu üzerinden ilerliyor. Bu açıdan bakıldığında James, Amerika’nın kölelik geçmişine yalnızca eleştirel değil, yaratıcı bir müdahalede bulunuyor. The New Yorker Radio Hour’da yer alan bir değerlendirmede, Pulitzer jürisi içindeki fikir ayrılıklarının “taht kavgasına” dönüştüğü yorumları da yer buldu.
Türkiye’de de hem sosyal tarih hem edebiyat kuramları açısından karşılık bulabilecek bu eser, klasiklerin sınırlarını ve anlatıcının kimliğini sorgulayan okurlar için dikkat çekici bir tartışma zemini sunuyor.
Percival Leonard Everett II, 22 Aralık 1956’da Georgia, Fort Gordon’da doğan Amerikalı yazar ve profesörüdür. Felsefe eğitimi aldıktan sonra Brown Üniversitesi’nde kurgu alanında yüksek lisansını tamamlamış; halen USC Dornsife Koleji’nde seçkin profesör unvanıyla görev yapmaktadır.
Şu ana dek 30’un üzerinde eser kaleme alan Everett, modern Amerikan edebiyatında ırk, kimlik, dil, kurmaca sınırları gibi temaları ironik ve entelektüel bir üslupla irdeliyor. Özellikle Erasure (2001) adlı romanıyla yayıncılık endüstrisindeki ırk stereotiplerini hicvetmesiyle dikkat çekti; bu eser, American Fiction adlı Oscarlı filme de ilham oldu.
Bunun dışında I Am Not Sidney Poitier (2009) ve The Trees (2021, Booker finalist) gibi yapıtlarla eleştirmenlerden övgüler topladı.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
2024’te yayımlanan James, Mark Twain’in Huckleberry Finn romanının Jim karakterine odaklanan çarpıcı bir yeniden anlatı; bu eser, National Book Award, Kirkus Prize gibi seçkin ödüllerin yanında 2025 Pulitzer Roman Ödülü’nü kazandı
Everett, kurgu dışı ilgi alanları arasında gitar tamiri, ahşap işçiliği, at eğitimi ve bahçecilik gibi hobileri olduğunu dile getiriyor; yazma sürecinde de dilin sınırları ve anlam potansiyelini sürekli sorguluyor.