Bir zamanlar, popüler kültür bir anlatı meselesiydi. Hikâyeler anlatılır, karakterler yaratılır, olay örgüsü seyirciyi içine çekerdi. Günümüzde ise hikâyenin kendisinden çok, ne kadar cesur olduğu, hangi sınırları aştığı ve kaç kişinin sosyal medyada bunu konuştuğu daha fazla önem taşıyor. Skandal mı yarattı? Eleştirildi mi? Konu müstehcen sahneler mi? O zaman izlenmeye değer! En azından, yapımcılar böyle düşünüyor olmalı.
‘Esas Oğlan’ dizisinin IMDB’de 2.1 gibi düşük bir puan alması, seyirci ile yapımcı arasındaki kopukluğun bir yansıması gibi. Müstehcenlik, bir hikâye anlatım biçimi olmaktan çıkıp, başlı başına bir pazarlama stratejisi haline geldiğinde ne oluyor? Seyircinin anlatıdan beklediği şeyler değişiyor mu? Yoksa bu sadece basit bir aks kayması mı?
Sanat ve müstehcenlik uzun zamandır el ele giden iki kavram. Eski Yunan heykellerinden 18. yüzyıl edebiyatına, sinemanın ilk erotik sahnelerinden çağdaş sanat sergilerine kadar… Ancak müstehcenlik, sanatsal bir öğe olmaktan çıkıp salt bir teşhir aracına dönüştüğünde, işler değişiyor. Bugün, sinema ya da dizilerde müstehcenliğin varlığı, anlatının gereği olarak mı sunuluyor yoksa sırf sansasyon yaratmak için mi kullanılıyor?
Hikâyenin anlatısal gerekliliği için cesur sahneler elbette var olabilir. Ancak mesele, bu sahnelerin içeriğin kendisi haline gelmesinde. ‘Esas Oğlan’ gibi diziler, hikâye anlatımının yerine cesur görüntüleri koyduklarında, seyirci için görsel deneyim önemli olmaktan çıkıyor ve sadece ‘şoke edici’ olana odaklanıyor. Bunun sonucu, içerik değil, sadece viral olmaya çalışan bir üretim oluyor.
Peki, izleyici ne istiyor? Dijital çağda içerik tüketim alışkanlıklarımız hızla değişti. Eskiden uzun soluklu hikâyeler anlatan diziler reyting rekorları kırarken, bugün daha çok anlık heyecanlar, sansasyon yaratan sahneler ön planda. Şok edici olanın peşinden koşan bir izleyici kitlesi oluştu. Skandalların içinde kaybolmuş bir popüler kültür izleyicisi…
Ancak, IMDB’de 2.1 gibi düşük bir puanın gösterdiği şey, seyircinin her zaman bu oyunlara kanmadığıdır. Herkesin ‘konuştuğu’ bir yapımın, aslında kimse tarafından beğenilmemesi, kitlelerin eleştiri mekanizmasının hâlâ devrede olduğunu gösteriyor. Yani, popüler olmak, kaliteli olmak anlamına gelmiyor. Herkesin izlediği bir yapım, herkesin sevdiği bir yapım değil.
Popüler kültür, tıpkı toplum gibi sürekli evriliyor. Ancak bu evrim, bazen anlatı ve içerik dengesinde bir kaymaya neden oluyor. Bugün, hikâye anlatmanın büyüsü, seyircinin duygusal yatırım yapabileceği karakterler yaratmak değil; tartışma yaratmak, sosyal medya gündeminde kalmak, birkaç haftalık bir sansasyon dalgası yaratmak üzerine kurulu.
Bu da bizi, popüler kültürün içeriğinin değil, etrafında kopan tartışmaların daha önemli olduğu bir noktaya getiriyor. Dizinin ya da filmin hikâyesi değil, sahneleri konuşuluyor. Karakterlerin derinliği değil, vücutları tartışılıyor. Seyirci, bir diziyi ya da filmi izlerken, hikâyeye mi odaklanıyor, yoksa sadece en çok konuşulan sahneyi mi görmek istiyor?
Günün sonunda, popüler kültür yapımları arasındaki yarış, hikâye anlatımı ve izleyiciye dokunma becerisiyle mi kazanılıyor, yoksa en büyük sansasyonu yaratabilmekle mi? ‘Esas Oğlan’ın düşük IMDB puanı, yapımcıların seyirciyi yanlış değerlendirdiğini gösteren bir örnek olabilir. Demek ki herkesin konuştuğu bir yapım, herkesin beğeneceği anlamına gelmiyor.
O halde, asıl soru şu: Günümüzde popüler olmak ile gerçekten iyi olmak arasındaki fark, artık tamamen silindi mi? Yoksa izleyici, hâlâ gerçekten anlatacak bir hikâyesi olan yapımları ödüllendiriyor mu?
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
