Cafer Penahi, vize krizi nedeniyle New York Film Festivali galasına katılamıyor

Sinemanın vicdanı olarak anılan İranlı yönetmen Cafer Penahi, son filmi It Was Just an Accident ile 2025 New York Film Festivali’ne (NYFF) davet edilmesine rağmen ABD vizesi gecikmesi sebebiyle etkinliğe katılamayacak.

Variety’nin haberine göre, ABD’de yaşanan hükümet kapanması nedeniyle birçok sanatçı ve festival konuğunun vize işlemleri askıya alındı; Penahi’nin başvurusu da bu süreçte beklemeye alındı.

İran’da yıllarca sinema yapması yasaklanmasına rağmen üretmeye devam eden Penahi, Taksi Tahran (Taxi Tehran) ve No Bears [Ayı Yok] gibi filmleriyle uluslararası festivallerde büyük övgü toplamıştı. Yönetmen, kişisel özgürlükler, devlet baskısı ve bireysel direniş temalarını işleyen yeni filminde, “bir hatanın insan hayatını nasıl altüst edebileceği” sorusunu merkezine alıyor.

Cafer Penahi’nin ‘Yek tasadef sadeh’ (It Was Just an Accident, 2025) filminden bir kare.

Festival yönetimi, Penahi’nin galaya katılamayacak olmasından üzüntü duyduklarını, filmin yine de programda özel gösterimle yer alacağını açıkladı. Sinema eleştirmenleri, bu durumu “sanatın politik sınırlara çarpması” olarak değerlendiriyor.

Cafer Penahi’nin yasaklı sineması

İran sinemasının en güçlü vicdan seslerinden biri olarak anılan Cafer Penahi, 1960’ta Miyana’da doğdu. Kariyerine yönetmen Abbas Kiarostami’nin asistanı olarak başladı ve 1995’te çektiği ilk uzun metraj filmi Beyaz Balon (The White Balloon) ile Cannes Film Festivali’nde En İyi İlk Film (Caméra d’Or) ödülünü kazandı. Penahi, 1997’te çektiği Ayna (The Mirror) ile Locarno Film Festivalinde Altın Leopar, İstanbul Film Festivali’nde de Altın Lale ödülünü kazandı.

Çember (The Circle, 2000) filmi ile Venedik’te Altın Aslan ve Unesco ödüllerinini kazanan Penahi, Taksi Tahran (Taxi Tehran, 2015) ile Berlin Film Festivali’nde Altın Ayı’yı kazandı. Usta yönetmen son filmi It Was Just an Accident ile 78. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülünü kazandı. Ardından da Fransa 2026 Akademi Ödülleri için “En İyi Uluslararası Film” dalındaki resmi Oscar aday adayı olarak It Was Just an Accident filmini seçti.

Bu haberler de ilginizi çekebilir:

sDuyarak görmeye davet: “Ses İçin Ayrıcalık” Film Programı Arter’de

s‘Müşterekler’ sergisi Metrohan’da açıldı

Cafer Penahi, toplumsal baskı, ifade özgürlüğü ve kadınların kamusal hayattaki görünmezliği üzerine kurduğu cesur sinema diliyle kısa sürede İran yönetiminin hedefi hâline geldi. 2010’da “rejim karşıtı propaganda” suçlamasıyla tutuklandı; 20 yıl boyunca film çekmesi, röportaj vermesi ve yurt dışına çıkması yasaklandı. Ancak bu yasaklar onu susturmadı.

Ev hapsindeyken cep telefonuyla çektiği This Is Not a Film [2011], rejim sansürüne karşı direnişin sembolüne dönüştü. Cannes’da özel gösterimle büyük yankı uyandırdı ancak resmî yarışma ödülü almadı.

Penahi’nin filmleri, İran toplumundaki gündelik çelişkileri küçük jestlerle görünür kılar. Gerçek ile kurmacayı ustaca iç içe geçirirken, seyircisini “izlemenin sorumluluğu” üzerine düşünmeye davet eder. Bugün, her yeni filmi yalnızca sinemasal bir olay değil, politik bir duruş olarak da yankılanmaktadır.

Velev'i Google Haberler üzerinden takip edin