Inclusive Books for Children raporu, 2023–2024 döneminde yayımlanan çocuk kitaplarında siyahi ana karakter oranının %21,5 düştüğünü ortaya koydu. Yalnızca %1,9’luk temsil oranı, yayıncılıkta çeşitlilik hedeflerini tartışmaya açtı.
Birleşik Krallık’ta çocuk edebiyatı, yıllar sonra yeniden temsiliyet kriziyle karşı karşıya. The Guardian’ın haberine göre Inclusive Books for Children (IBC) tarafından yayımlanan son rapor, 2023–2024 yılları arasında çıkan çocuk kitaplarında siyahi ana karakter oranının %21,5 gerileyerek yalnızca %1,9’a düştüğünü gösteriyor.
Rapor, 2020 sonrası dönemde çeşitliliği artırma yönünde atılan yayıncılık politikalarının sürdürülebilir olmadığını ortaya koydu. IBC direktörü Kereen Getten, bu gerilemeyi “piyasanın kısa vadeli trendleri uzun vadeli eşitlik çabasının önüne koyması” olarak nitelendirdi. Aynı raporda Asyalı ve Orta Doğulu karakterlerin oranında da hafif düşüş gözlendi; buna karşın beyaz ana karakter oranı %80’in üzerine çıktı.
The Guardian’a konuşan çocuk kitabı yazarı Onjali Q. Raúf, “Sorun yalnızca kimlerin yazdığı değil, hangi hikâyelerin yayımlandığıyla ilgili” diyerek editöryal sürecin de temsiliyet krizine dâhil olduğunu belirtti. İngiltere Yayıncılar Birliği (Publishers Association) ise verilerin “endüstride daha kapsayıcı editör politikaları gerektirdiğini” açıkladı.
Rapor, çocuk edebiyatının yalnızca eğlenceli bir tür değil, toplumun geleceğe dair değerlerini aktardığı bir alan olduğuna dikkat çekiyor. Bu nedenle temsildeki gerileme, yalnızca istatistik değil, kültürel görünürlük açısından da alarm sinyali olarak değerlendiriliyor.
Inclusive Books for Children (IBC), Birleşik Krallık merkezli bağımsız bir kültür kuruluşu olarak 2019 yılında, çocuk edebiyatında çeşitlilik ve kapsayıcılık eksikliğine dikkat çekmek amacıyla kuruldu. Kurucu ekipte çocuk kitabı yazarları, öğretmenler, yayınevleri temsilcileri ve çocuk psikologları yer alıyor. IBC’nin temel hedefi, 0–12 yaş arası okurlara yönelik yayınlarda ırk, cinsiyet, sınıf, engellilik ve kültürel kimlik temsillerini izlemek ve bu temsillerin gelişimini yıllık raporlarla belgelemek.
Kuruluş, her yıl yayımladığı “Diversity in Publishing Report” (Yayıncılıkta Çeşitlilik Raporu) ile yalnızca niceliksel veriler sunmakla kalmıyor, aynı zamanda yayınevlerine editöryal rehberlik, öğretmenlere sınıf içi okuma listeleri ve ebeveynlere öneri katalogları sağlıyor. Raporlarda yer alan veriler, hem Birleşik Krallık Kültür Bakanlığı hem de büyük yayınevleri (Penguin Random House UK, Bloomsbury, Walker Books) tarafından referans kabul ediliyor.
IBC ayrıca her yıl “Inclusive Book Awards” adlı bir ödül programı düzenliyor; bu ödül, temsilde yenilikçi ve önyargısız karakterlerle öne çıkan çocuk kitaplarını onurlandırıyor. Kurum, Londra merkezli olmasına rağmen Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’daki okullarla da iş birliği yaparak kapsayıcı okuma politikalarını ulusal ölçekte yaygınlaştırmayı amaçlıyor.
Kısacası IBC, yalnızca bir istatistik üreticisi değil; çocuk kitaplarında “her çocuğun kendini görebileceği bir dünya” yaratmak isteyen bir kültürel dönüşüm girişimi olarak kabul ediliyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
