Fotoğraf: Cumhur Yetmez
Araştırma şirketi Ipsos’un 31 ülkede yaptığı anketlere dayanan Popülizm Raporu’na göre toplumun bozulduğu algısı artık istisna değil. Anketlerin yapıldığı 31 ülke ortalamasında katılımcıların yüzde 56’sı içinde yaşadıkları toplumun “bozulduğunu” düşünüyor. Bu oran Türkiye’de yüzde 68’e çıkıyor. Benzer şekilde 31 ülkede vatandaşların yüzde 57’si ülkelerinin gerileme içinde olduğuna inanırken, Türkiye’de katılımcıların yüzde 71’i bu görüşü paylaşıyor.
Rapora göre Türkiye’de popülist söylemi destekleyen düşünceler de oldukça yaygın. Türkiye’de halkın büyük bölümü sistemin adil işlemediğine, elitlerin toplumdan koptuğuna, göçün ülkeyi zayıflattığına inanıyor. Bu algılar, popülist politikaların toplumda karşılık bulmasına zemin hazırlıyor.
DW’de yer alan habere göre, Türkiye’de katılımcıların yüzde 52’si “ülkeyi düzeltmek için kuralları çiğnemeye istekli güçlü bir lidere ihtiyaç olduğunu” düşünüyor. Bu oran dünya ortalamasının (yüzde 47) üzerinde. Bu görüşe en fazla destek Tayland (yüzde 79) ve Güney Kore’de (yüzde 75) görülüyor.
Türkiye’den ankete katılanların yüzde 67’si “ülkeyi zenginlerden ve güçlülerden geri almak için güçlü bir lider gerek” diyor. 31 ülkenin ortalamasında bu oran yüzde 64 oldu.
Türkiye’de katılımcıların yüzde 71’i, “geleneksel partiler ve siyasetçilerin, kendileri gibi insanları anlamadığını” ifade ediyor. Yüzde 72’si ise “uzmanların kendilerini anlamadığını” düşünüyor. Bu tablo yalnızca siyasetçilere değil, bilgi otoritelerine de güvenin azaldığını ortaya koyuyor. Fransa, ABD, Macaristan gibi ülkelerde benzer düzeyde elit karşıtı görüşler ölçülürken; İsviçre ve Hollanda gibi ülkelerde bu oranlar daha düşük.
Ekonomik sistemin zenginlerin çıkarına çalıştığını düşünenlerin oranı ise Türkiye’de yüzde 75. Bu alanda 31 ülkenin ortalaması yüzde 68 iken Tayland yüzde 83 ile başı çekiyor. Bu düşünce halk arasında adalet duygusunun zedelendiği hissini yansıtıyor.
“Göç durdurulursa ülke daha güçlü olur” diyenlerin oranı Türkiye’de yüzde 78’e ulaşmış durumda. Bu, araştırmaya katılan tüm ülkeler arasında en yüksek oran, küresel ortalama ise yüzde 44.
Benzer şekilde Türkiye’de, “Göçmenler yerlilerin işini alıyor” diyenlerin oranı da yüzde 73 ile ortalamanın (yüzde 42) oldukça üzerinde. “İşsizlik dönemlerinde önce Türk vatandaşları istihdam edilmeli” diyenlerin oranı da yüzde 77 (ortalama yüzde 60) ile öne çıkıyor. Türkiye bu konuda da Endonezya, Malezya ve Macaristan’la birlikte zirvede.