Vivek Agnihotri’nin yeni filmi The Bengal Files (Bengal Dosyaları), West Bengal’de politik baskılar nedeniyle sinema salonlarında engellemelerle karşılaşıyor.
Hindistan’da sinema, bir kez daha siyasetle doğrudan kesişti. Yönetmen Vivek Agnihotri’nin tartışmalı filmi The Bengal Files (Bengal Dosyaları), West Bengal eyaletinde bazı sinema salonlarının gösterim yapmaktan geri adım atmasıyla gündeme geldi.
India Times’ın aktardığına göre yapımcılar, bu durumun “resmî olmayan bir sansür” olduğunu öne sürüyor. Film, Bengal’deki tarihsel şiddet olaylarını konu alırken, eyalet hükümeti ve yerel siyasi aktörlerin tepkisini çekmiş durumda. Yönetmen Agnihotri, sosyal medyada yaptığı açıklamada “Bu yalnızca bir film değil, tarihle yüzleşme çağrısıdır. Ama politik baskılar, halkın gerçeği görmesini engelliyor” ifadelerini kullandı.
Hindistan’da geçmişte de benzer sansür tartışmaları yaşanmıştı. Padmaavat (Padmavati) ve The Kashmir Files (Kaşmir Dosyaları) gibi yapımlar, gösterim öncesinde protestolar ve yasak talepleriyle karşılaşmıştı. The Bengal Files etrafında büyüyen tartışma, sinemanın ülkede hâlâ güçlü bir politik araç olarak görüldüğünü bir kez daha ortaya koyuyor.
Hindistan’da Politik Sansür ve Sinema
Hindistan sineması, Bollywood’un küresel popülaritesine rağmen, politik sansür ve toplumsal baskıların gölgesinde uzun bir geçmişe sahip. 1950’lerden itibaren hükümetin doğrudan denetimi altında çalışan Merkez Film Sertifikasyon Kurulu (CBFC), filmlerin toplumsal barışı bozabileceği gerekçesiyle sahneleri kesme, gösterimleri yasaklama veya erteleme yetkisine sahip oldu.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Son yıllarda ise resmi sansürün ötesinde, politik gruplar ve toplumsal hareketler üzerinden fiilî baskılar gündeme geldi. 2018’de Sanjay Leela Bhansali’nin Padmaavat (Padmavati) filmi, Rajput topluluklarının tepkisiyle karşılaştı; film gösterime girmeden önce ülke çapında şiddetli protestolar yaşandı. 2022’de Vivek Agnihotri’nin The Kashmir Files filmi, tartışmalı tarih yorumları nedeniyle bazı eyaletlerde yasaklama ve boykot çağrılarına maruz kaldı, ancak diğer bölgelerde hükümet tarafından teşvik edildi.
Bu örnekler, Hindistan’da sinemanın yalnızca bir eğlence formu değil, aynı zamanda kimlik, tarih ve ideoloji çatışmalarının sahnesi olduğunu gösteriyor. The Bengal Files (Bengal Dosyaları) çevresindeki güncel tartışma da, sinemanın hâlâ güçlü bir politik alan olduğunu doğruluyor.
Hindistan’da Sansürün Çeşitli Yüzleri
Hindistan Anayasası ifade özgürlüğünü güvence altına alır; ancak fiilen bu özgürlük, toplumsal ve siyasal gerekçelerle çeşitli sınırlamalara tabidir. Ülkenin tarihsel olarak sık sık yaşadığı dinsel ve etnik gerilimler, sansürün meşruiyet zemini olarak sunulur. 2011 tarihli Bilişim Teknolojileri Kuralları’na göre “birliğe, savunmaya, güvenliğe, egemenliğe, dost ülkelerle ilişkilere veya kamu düzenine tehdit oluşturan” içerikler yasak kapsamında değerlendirilmektedir.
Uluslararası değerlendirmeler, son yıllarda bu alandaki gerilemeye işaret ediyor. Freedom House’un 2024 raporuna göre Hindistan 100 üzerinden 66 puanla “kısmen özgür” kategorisinde yer aldı. Sivil özgürlükler açısından 60 üzerinden 33 puan alırken, “özgür ve bağımsız medya” sorusunda yalnızca 2/4 puan alabildi. Raporda ayrıca Keşmir bölgesi ayrı bir başlık altında incelendi ve 100 üzerinden 26 puanla “özgür değil” kategorisine konuldu. 2017’de 77/100 ile “özgür” sınıflandırmasına sahip olan ülkenin bu süre zarfında ciddi bir gerileme yaşadığı vurgulandı.
Basın özgürlüğüne dair en çarpıcı göstergelerden biri de Sınır Tanımayan Gazeteciler’in (RSF) hazırladığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde görüldü. Hindistan’ın sıralaması 2019’da 179 ülke arasında 140. sıradayken, 2023’te 180 ülke arasında 161. sıraya geriledi. RSF, bu tabloyu “ciddi” bir basın özgürlüğü krizi olarak nitelendirdi.
Tüm bu veriler, Hindistan’da sansürün yalnızca devlet kurumlarının değil, aynı zamanda toplumsal ve politik baskıların da ürünü olduğunu ortaya koyuyor. Sinema da bu çerçevede en görünür alanlardan biri hâline geliyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
