Dünya Çevre Günü’nde acı gerçek: Türkiye Avrupa’nın çöplüğü oldu

Eurostat verilerine göre Türkiye, 2024’te Avrupa Birliği ülkelerinin ihraç ettiği atıkların yüzde 39’unu ithal etti. Plastik atıkların önemli bir kısmı geri dönüştürülemezken, çevre ve halk sağlığı üzerindeki etkileri uzmanlar tarafından endişeyle izleniyor.

ü
05 Haziran 2025
ü
Gündem

İngiltere'nin çöpleri Türkiye'de işleniyor. (FOTOĞRAF: BÜLENT KILIÇ / AFP)

Türkiye, 5 Haziran Dünya Çevre Günü’ne atık ithalatı tartışmaları eşliğinde giriyor. Ekonomist İnan Mutlu’nun sosyal medya hesabından paylaştığı dikkat çekici veriler, Türkiye’nin Avrupa’dan ithal ettiği atık miktarının 2024 yılında 12 milyon tonu aştığını ortaya koydu. Mutlu’nun paylaşımı kamuoyunda geniş yankı uyandırırken, uzmanlar Türkiye’nin Avrupa’nın “çöp merkezi” haline geldiğine ve bu durumun çevresel felaketlere zemin hazırladığına dikkat çekiyor.

İTHALAT RAKAMLARI: 12 MİLYON TON EŞİK AŞILDI

İnan Mutlu’nun yayımladığı verilere göre, Türkiye 2024 yılında 12 milyon 254 bin ton atık ithal etti. Her ne kadar bu rakam henüz resmi makamlarca teyit edilmemiş olsa da, 2022’de kayda geçen 12,4 milyon tonluk atık ithalatı dikkate alındığında bu artış eğilimi kuvvetle muhtemel görünüyor. Eurostat verileri, Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin toplam atık ihracatının yaklaşık %39’unu tek başına aldığına işaret ediyor.

PLASTİK ATIKLAR ÇEVREYE KARIŞIYOR

İthal edilen atıkların büyük bir kısmını plastik malzemeler oluşturuyor. Geri dönüşüm amacıyla getirildiği belirtilen bu atıkların önemli bir bölümü, altyapı yetersizlikleri ve denetimsizlik nedeniyle doğrudan çevreye karışıyor. Geri dönüştürülemeyen plastik atıkların yakılması sonucu ortaya çıkan toksik gazların hem su ve toprak kirliliğine hem de solunum yolu hastalıklarına yol açtığı ifade ediliyor.

Greenpeace’in 2021 tarihli bir raporunda, İngiltere’den gelen ambalaj atıklarının yakıldığı bölgelerde toprak ve kül numunelerinde ölçülen dioksin ve furan düzeylerinin, çevre mevzuatında belirtilen sınırların binlerce kat üzerinde olduğu ortaya konmuştu.

ÜLKEMİZİ AVRUPA’NIN ÇÖPLÜĞÜNE ÇEVİRDİLER

İnan Mutlu, yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı:

“Bugün Dünya Çevre Günü. Ülkemizi Avrupa’nın çöplüğüne çevirdiler. 2024’te 12 milyon 254 bin ton çöp ithal ettik. Kimileri ‘bu atık, geri dönüşüm için kullanılıyor’ diyor. Oysa ithal edilen çöplerin çoğu geri dönüştürülemiyor, toprağımıza, suyumuza, havamıza karışıyor. Gelecek nesillere plastik değil, temiz bir doğa bırakmalıyız.”