Milletvekilliği düşürülen Can Atalay'ın Enis Berberoğlu ve Ömer Faruk Gergerlioğlu'nda olduğu gibi Anayasa Mahkemesi'nin seçilme hakkı ihlali kararıyla yeniden vekilliğe dönmesi mümkün. Ancak bu durum AYM kararını yerel mahkemenin uygulayıp uygulamamasına bağlı.
Milletvekilliği düşürülen Can Atalay kısa bir süre içinde Meclis’e dönmesi mümkün. Daha önce Enis Berberoğlu ve Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliği Yargıtay kararı sonrasında düşürülmüş ve AYM’den gelen hak ihlali kararı sonrasında Meclis’e tekrar dönmüşlerdi.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin 3 Ocak’ta, “AYM ‘nin hak ihlali kararının hukuki değeri yok” gerekçesiyle ikinci kez uymama kararı alması üzerine Atalay’ın avukatları üçüncü kez AYM’ye başvurmuştu.
TBMM Genel Kurulu’nda, hakkındaki kesinleşmiş mahkumiyet kararı okunarak, milletvekilliği sona eren Atalay’ın avukatları bu kez, “seçilme hakkının ihlal edildiği” gerekçesiyle bir kez daha AYM’ye başvurmaya hazırlanıyor.
Daha önce TBMM’de CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu ve DEM Parti Kocaeli Milletvekili olan Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliği haklarındaki kesinleşmiş mahkumiyet kararları TBMM Genel Kurulu’nda okunarak düşürülmüştü.
TBMM Başkanlığı, AYM’ye yapılan hak ihlali kararının sonucunu beklemeden 4 Haziran 2020’de Berberoğlu kararını Meclis’te okuttu ve üyeliği sona erdi. Ancak AYM, Berberoğlu’nun seçilme hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Berberoğlu ile ilgili AYM’nin ilk verdiği ihlal kararına direnen ilk derece mahkemesi olan İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, ikinci hak ihlali kararının ardından, “yeniden yargılamanın kabulü, infazın durdurulması, hükümlülüğün sona erdirilmesi” yönünde karar verdi.
Kararın bir örneği TBMM’ye gönderildi. Yerel mahkemenin kararı doğrultusunda Berberoğlu, kararın 11 Şubat 2021’de Genel Kurul’da okunmasıyla, seçilme hakkı iade edilen ilk milletvekili oldu.
Hakkında karar verildiği dönemde HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliğine iade süreci ise daha kısa sürede gerçekleşti.
Kocaeli 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin verdiği 2 yıl 6 aylık hapis cezası Yargıtay tarafından onanınca milletvekilliği düşürülen Gergerlioğlu, “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile ifade özgürlüğünün ihlal edildiği” gerekçesiyle AYM’ye başvurdu.
Başvuruyu yerinde bulan AYM, “mahkumiyet hükmünün infazının durdurulması, yeniden yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi” yönünde karar verdi.
Kocaeli 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin AYM kararına uyması üzerine Gergerlioğlu 4 ay sonra yeniden Meclis’e döndü.
BBC Türkçe’de yer alan habere göre, iktidar partili bazı hukukçular milletvekilliğinin düşürülmesinden sonra, “seçilme hakkının ihlal edildiği” gerekçesiyle bir kez daha AYM’ye başvurması ve mahkemenin de yeniden hak ihlali kararı vermesi halinde, nihai karar olacağı için bu kararın TBMM Genel Kurulu’nda okunmasıyla Atalay’ın vekilliğe dönebileceğini savunuyor.
Ancak Atalay dosyasında, ilk derece mahkemesinin iki kez AYM kararını uygulamak yerine dosyayı Yargıtay’a göndermesi nedeniyle, milletvekilliğinin düşürülmesinden sonra AYM’nin vereceği yeni hak ihlali kararı sonrasında da benzer bir sürecin tablonun yaşanmayacağının garantisi olmadığına dikkat çekiyorlar.