Savaşan bir ülkede genelkurmay başkanı değiştirmek dereyi geçerken at değiştirmeye benzer, hiç kolay değildir; siyasi gerilimi artırır, sonuçları endişe verici olabilir.
Zelenski, Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujnıy'yi görevden almadan önce... (Fotoğraflar: Ukrayna Cumhurbaşkanlığı / Pool / Velev)
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujnıy’yi görevden alarak yerine, Kara Kuvvetleri Komutanı Oleksandr Sırskıy’yi atadı.
Zelenski, görev değişikli öncesinde Zalujnıy ile baş başa görüştü. Akabinde ise bazı medya mensuplarıyla basına kapalı olarak bir araya gelerek bilgi verdi.
Savaşan bir ülkede genelkurmay başkanı değiştirmek dereyi geçerken at değiştirmeye benzer, hiç kolay değildir; siyasi gerilimi artırır, hatta sonuçları endişe verici olabilir.
Volodimir Zelenski, Oleksandr Sırskıy’nin yeni genelkurmay başkanı olarak atandığını açıkladığı konuşmada, “Başarılı bir savunma deneyimine sahip, başkent Kiev’in savunmasına ve Harkiv bölgesindeki taarruza komuta etti” ifadelerini kullandı.
Genelkurmay başkanı ile karargâhtaki generallerin de değiştiğini ifade eden Zelenski, her generalin cepheyi bilmekle yükümlü olduğunu, şayet general cepheyi bilmiyorsa hizmet edemeyeceğini söyledi.
Zelenski, yeni komuta kadrosundan etkili bir rotasyon sistemi oluşturmalarını, acemi erlerin eğitim kalitesinin arttırılmasını ve uzmanların ön cephede olmasını, daha çok insansız sistemlerin gücünün kullanılmasını istedi.
Görev değişimine ilişkin yaptığı konuşmada Zelenski, “Dürüstçe şunu söylemeliyiz: Güney yönlerdeki durgunluk hissi ve Donetsk bölgesindeki savaşlarda yaşanan zorluklar halkın ruh halini etkiledi. Ukraynalılar zafer hakkında daha az konuşmaya başladı… Ukrayna ordusunun kazanma kapasitesine sahip olduğunu herkes bilecek” dedi.
Halk arasında ise görevden almanın ana nedeninin siyasi olduğu düşünülüyor. Son zamanlarda Zalujnıy’nin sadece askerler arasında değil, halk nezdinde güven ve saygınlığı cumhurbaşkanınınkinden daha yüksek hale gelmişti.
Halkın teveccühünü kazanan Zalujnıy, muhaliflerin etrafında toplanacağı bir figür haline geliyordu. Ülkedeki olağanüstü hal uzatıldığı için Mart 2024’e yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri doğal olarak ertelenmişti.
Zalujnıy’nin ne yapacağı şimdilik belirsizliğini koruyor. Orduda mensubu olarak görevine devam ediyor. Bir ara büyükelçi olarak atanacağı söylentileri de çıkmıştı.
Zelenski’nin genelkurmay başkanını değiştirme kararını, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, “Sivil kontrolün anlamı budur. Bunu biliyoruz. Ve Ukrayna ordusunu kim yönetiyorsa onunla çalışacağız. Ukraynalı meslektaşlarımızla işbirliği yapmaya devam edeceğiz” şeklinde yorumladı.
Değişimin sonuçları önümüzdeki günlerde daha iyi hissedilecektir. Cephe hattında ciddi bir başarısızlık olmazsa, görev değişiminin de kamuoyu nezdinde olumsuz etkisi olmaz. Ancak cephe hattında ağır kayıplar verilirse, Zalujnıy sessiz kalsa bile, halk ve asker tarafından fatura, Zelenski’ye kesilecektir.
Zalujnıy, bu durumda, Ukraynalıların gözünde Zelenski’e alternatif olarak görülecektir.
Askeri sonuçlara gelince, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin komuta kadrosundaki değişikliklerin savaşın gidişatını kökten değiştirme olasılığı pek yok. Hâlihazırda savaşın gidişatı, komutanların kişiliklerinden ziyade küresel aktörler tarafından belirleniyor. Ukrayna ordusunun mevcut durumu ve potansiyeli, Ukrayna ve Batılı müttefiklerinin vereceği silah ve yardım hacmine bağlı.
Ruslar cepheye 400 bin asker daha gönderme hazırlığı yapıyor, Ukrayna’nın da buna karşı hazırlık yapması gerekecek. Ukrayna kuvvetlerinin hâlâ çok sayıda silaha, mühimmata, araca ve diğer ekipmana ihtiyacı var.
Halef-selef Genel Kurmay Başkanları
Oleksandr Sırskıy, 26 Temmuz 1965’te Rusya’nın Vladimir bölgesinin, Kirjatskiy ilçesinin, Novinki köyünde doğdu. 1986 yılında Moskova Yüksek Askeri Komuta Okulu’ndan mezun oldu. Görevine 1986 yılında Sovyet Ordusunda motorlu tüfek müfrezesinin komutanı olarak başladı. 10 yıl önce başlayan Donbas’taki savaş sırasında Rus ayrılıkçılara yönelik terörle mücadele operasyonlarına komutanlık yaptı.
İki oğlu var. Rus medyasına göre, “yakın aile bireyleri ve akrabaları hâlâ Rusya’da yaşıyor.”
Kendisinin bir Sovyet askeri olması nedeniyle eleştirilmesine karşın Sırskıy, bunun kendisi için bir avantaj olduğunu, bu sayede düşmanlarının eylemlerini daha kolay anladığını, onlara karşı farklı ve beklemedikleri stratejileri geliştirebildiğini belirtiyor.
Sonuçta küçük Sovyet Ordusu, Büyük Sovyet ordusuna karşı savaşıyor.
25 Ocak 2015’te emrindeki 4 bin 500 Ukrayna askeriyle, 20 bin Rus askerine karşı Debaltseve şehrini müdafaa etti. 18 Şubat 2015’e kadar devam çatışmalarda emrindeki, 268 asker hayatını kaybedince, Sırskıy şehirden geri çekildi ve şehir Rusların eline geçti.
Sıyrskıy, 2019 yılında, Kara Kuvvetleri Komutanı oldu. Rusya Federasyonu’nun tam ölçekli işgalinin başladıktan sonra başarılı operasyonlara komutanlık yaptı. Kiev’in savunması ve 2022 sonbaharında Harkiv bölgesindeki Rusları püskürtmesi bunlardan bazıları.
Silah arkadaşları, genelkurmay başkanının her sabah saat 5:20’de kalktığını, bir saat egzersiz yaptığını, maddi şeylerle pek ilgilenmediğini, sadece 4,5 saat uyuduğunu istinasız her hafta sıcak çatışmaların yaşandığı cepheyi ziyaret ettiğini belirtiyor.
Sırskıy’nin, Napolyon’a karşı savaşan Prusyalı General Carl von Clausewitz (1 Temmuz 1780 – 16 Kasım 1831) hayranı olduğu da biliniyor.
Ancak geçtiğimiz sene 2023’te Sırtskıy komutasındaki birliklerin katıldığı karşı saldırı önemli bir başarıya elde edemedi. Ukrayna’nın karşı saldırı neredeyse Aralık ayında durma noktasına geldi. Şu anda Ruslar o bölgede tekrardan karşı saldırıya geçti.
8 Şubat’ta ise Cumhurbaşkanı Zelenski tarafından, Genelkurmay başkanı olarak atandı.
Yeni Genelkurmay Başkanı Sırskıy, göreve geldikten sonra yaptığı ilk açıklamasında, cephenin tüm ihtiyaçlarının eksiksiz bileceklerini lojistiği de buna göre yapacaklarını, askerlerin can güvenliği ve sağlığının temel görevleri olduğunu, insansız hava araçları ve uzaktan kumandalı kara araçlarının daha çok kullanılacağını belirtti.
Ukrayna askerlerinin kamuoyuna verdiği açık bilgilere göre cephedeki durum, “kritik ve kaotik” olarak nitelendiriliyor.
Ruslar güneydoğuda yoğun bir şekilde hem savunma hem de saldırı operasyonlarını yürütüyor. Ruslar bazı yerleşim birimlerinde cadde ve sokakları ele geçirerek ilerliyor. Ancak Herson gibi bölgelerin kendine has dinamikleri olduğu için Ruslar ele geçirdiği bölgelerden geri çekilmek zorunda kaldı.
Ruslar insansız hava araçlarıyla hava saldırılarına aralıksız devam ediyor. Saldırılar; Odesa, Mıkolayiv, Dnipro ve Vinnitsa bölgelerinde yoğunlaşıyor.
Ukrayna’daki mühimmat ve silah stoklarının azalıyor; öte yandan baharda çatışmaların yoğunlaşması bekleniyor.
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin ABD’den yardım gelmemesi nedeniyle mermi ve hava savunma tedariki yavaş yavaş tükeniyor. Ruslar da bunu bildiği için Ukraynalıları hava savunma sistemlerinin cephanesini harcamaya zorlamak için insansız hava araçları ve füzelerle saldırmaya devam ediyor.
Bununla birlikte Ukrayna ordusu piyade asker sıkıntısıyla karşı karşıya, bu da cephede yorgunluğa ve düşük morale yol açıyor. Cephe hattından gelen bilgilere göre, silâhaltına alınan acemi erler yeterli eğitim göremeden cepheye gitmek zorunda kalıyor. Cephedeki askerlerin morallerinin düşük olduğu, ağır kış şartları nedeniyle hastalandıkları ve yerlerini alacak kimse olmadığını düşündükleri için psikolojik olarak tükenmiş durumda.
Yeni Genekurmay Başkanı Sırskıy, cephede çok hızlı sonuçlar almak isteseler de gerçekte bunun imkânsız olduğunu söylüyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
