Türkiye siyasetinde liderlerin isimleri yalnızca kendi dönemlerinde değil, onlardan sonra gelen kuşaklarla da anılır. Ancak her liderin çocuğu, siyasette aynı başarıyı yakalayamamıştır. Kimi zaman babalarının mirası onlara avantaj sunarken, bazen de bu ağır yük altında ezilmişlerdir. İsmet İnönü, Adnan Menderes, Alparslan Türkeş, Necmettin Erbakan, Turgut Özal’ın çocukları aynı başarıyı gösteremedi. Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın önünü açmak için adeta mıntıka temizliği yapılmaya başlandı. Şimdi özel PR çalışması ile Erdoğan’ın yerine hazırlanan Bilal Erdoğan’dan bir lider mi olacak, yoksa babasının mirasını yok edecek başarısız evlat mı? Bunu zaman gösterecek ama Türk siyasi tarihinin ikinci kuşakların başarılı olduğu bugüne kadar görülmedi.
İsmet İnönü’nün oğlu Erdal İnönü, fizik profesörü olarak başladığı kariyerini siyasette devam ettirmiştir. SODEP ve SHP liderliği, Başbakan Yardımcılığı gibi görevler üstlenmiş; ancak hiçbir zaman babası gibi devletin tepe noktasına ulaşamamıştır. Bilimsel kişiliğiyle ön planda olan Erdal İnönü, siyasette daha yumuşak ve uzlaşmacı bir profil çizmiştir. İnönü’nün torunları Gülsün Bilgehan Toker milletvekili ve Hayri İnönü de ilçe belediye başkanı olarak bir dönem siyasette yer aldılar.
Adnan Menderes’in 1961’de idam edilmesi, ailesi üzerinde derin etkiler bıraktı. Üç oğlu da farklı dönemlerde siyasete atıldı, ancak hiçbiri babalarının karizmasına ve halktaki karşılığına ulaşamadı.
• Yüksel Menderes, Demokrat Parti’nin mirasını devam ettirmek için siyasete girdi, Adalet Partisi milletvekili oldu. Ancak siyasi ve kişisel zorluklar karşısında zorlandı ve 1972’de, 40 yaşında intihar ederek hayatına son verdi.
• Mutlu Menderes, Ankara Üniversitesi SBF mezunu olup Adalet Partisi’nden milletvekili seçildi. Ancak 1978’de genç yaşta trafik kazasında yaşamını yitirdi.
• Aydın Menderes, Refah Partisi, Fazilet Partisi ve Demokrat Parti çizgilerinde siyaset yaptı. Milletvekilliği görevinde bulundu, ancak kalıcı bir lider figürü olamadı. Geçirdiği kaza sonrası felç kaldı ve 2011’de vefat etti.
Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) kurucusu Alparslan Türkeş’in çocukları da siyasete girmiştir:
• Tuğrul Türkeş, bir dönem MHP Genel Başkanlığı’na aday da olmuş seçimi kazanamamıştır. MHP’den ayrıldıktan sonra AK Parti’den milletvekili ve başbakan yardımcısı oldu. Babasının milliyetçi çizgisinden farklı olarak merkez sağa yöneldi.
• Ayyüce Türkeş, İYİ Parti’den Adana milletvekili seçildi. Ekonomist kimliği ve milliyetçi duruşuyla Meclis’te yer aldı.
• Kutalmış Türkeş, 24. Dönem’de AK Parti İstanbul milletvekili olarak TBMM’de görev aldı. Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi üyeliği yaptı. 2015’te partisinden istifa etti.
Necmettin Erbakan’ın oğlu Fatih Erbakan, Yeniden Refah Partisi’ni kurarak babasının siyasal çizgisini sürdürmeye çalıştı. 2023 seçimlerinde Meclis’e girdi ancak liderlik etkisi halen sınırlı kalmış durumda. Yerel seçimlerde yüzde 6’ya yaklaşan oy oranına kavuşmuştur. Ancak seçimden sonra kazandığı pek çok belediyenin başkanı AKP’ye geçerek Yeniden Refah’ın başarısını tarihe gömdü.
Turgut Özal’ın oğlu Ahmet Özal, yurtdışı eğitimi almış ve iyi eğitimi olmasına siyasette başarılı olamamıştı. Özal, siyasette çeşitli girişimlerde bulunsa da babasının vizyoner mirasını sürdürememiştir. Yeni parti denemeleri sonuçsuz kalmıştır.
Bilal Erdoğan, henüz aktif siyasete adım atmamış olsa da sık sık potansiyel bir lider adayı olarak gündeme geliyor. Babasının etkisi, medya desteği ve muhafazakâr seçmen nezdindeki sembolik gücüyle güçlü bir altyapıya sahip. Ancak kamuoyundaki tartışmalar, bu süreci hem destekleyen hem de zorlaştıran unsurlar barındırıyor. 17-25 Aralık yolsuzluk operasyonu kapsamında yayınlanan ses kayıtları sonrası kamuoyuna yansıyan imajı ve ‘Bilal’e anlatır gibi’ deyimi Türk fikir hayatında yer aldı.
Bazı siyasetçiler doğrudan lider çocukları olmasalar da, akrabalık bağlarıyla siyasi sahnede önemli roller üstlenmişlerdir. Bu örnekler, siyasi mirasın sadece kan bağıyla değil, evlilik ve aile bağlantılarıyla da sürdürülebildiğini göstermektedir.
• Mehmet Ali Bayar, Türkiye Cumhuriyeti’nin üçüncü cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın torunu olarak siyaset sahnesine çıkmıştır. Dışişleri kökenli bir bürokrat olan Bayar, Doğru Yol Partisi’nde ve ardından kısa süreli olarak kurduğu Liberal Demokrat Parti’de genel başkanlık yapmıştır. Daha sonra Adalet ve Kalkınma Partisi’nde kısa süreli bir siyasi faaliyet göstermiştir. Ancak Celal Bayar gibi uzun soluklu ve belirleyici bir siyasi etki yaratamamıştır.
• İlhan Kesici, uzun yıllardır Türk siyasetinde tanınan bir isimdir. Devlet Planlama Teşkilatı kökenli olan Kesici, hem ANAP hem CHP saflarında siyaset yapmıştır. Aynı zamanda 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in yeğeni ile evli olması nedeniyle Demirel ailesiyle akrabalık bağı da bulunmaktadır. Bu durum onu merkez sağ ve merkez sol arasında geçiş yapan, teknokrat yönü ağır basan bir figür haline getirmiştir.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
