Vietnam Savaşı'nın en önemli belgelerinden biri olan ve “Napalm Kızı” adıyla bilinen fotoğrafı ilişkin tartışmalar yeniden alevlendi. Peki, neden?
Vietnamlı-Amerikalı fotoğrafçı Nick Ut (ortada), 1972 yılında çektiği ve Kim Phuc'u (solda) tasvir eden “Napalm Kızı” adlı fotoğrafıyla Pulitzer ve Dünya Basın Fotoğrafı Ödülü'nü elinde tutarken (Fotoğraf: Alberto PIZZOLI / AFP)
Vietnam Savaşı’nın en önemli belgelerinden biri olan ve “Napalm Kızı” adıyla bilinen “Savaşın Terörü” fotoğrafına ilişkin tartışmalar yeniden alevlendi. İlk kez bu yılın başında Sundance Film Festivali’nde gösterilen, geçen ay Netflix’te de ekrana gelen “The Stringer” adlı belgesele göre, Vietnam Savaşı’nın ikonik fotoğrafı Nick Ut tarafından değil, Vietnamlı bir serbest fotoğrafçı tarafından çekildi.
Netflix’te yayınlanan “The Stringer” adlı belgeselde Index, 20. yüzyılın en ikonik fotoğraflarından birini inceliyor. Çekildiği 1972’den beri “Napalm Kızı” fotoğrafı foto muhabiri Nick Ut’a atfediliyor. Fotoğrafın çekildiği koşullar dijital olarak yeniden canlandırıldığında ise bu atfın yanlış olduğu kanaati oluşuyor.
Vietnam asıllı foto muhabiri Nick Ut, 1972’de Vietnam Savaşı sırasında “Napalm Kızı” olarak da bilinen “Savaşın Terörü” başlıklı fotoğraf için Pulitzer Ödülü’nü almaya hak kazanmıştı.
World Press Photo (WPP) tarafından da 1973’te “Yılın Fotoğrafı” seçilen görsel, yaşadığı köyün napalm bombasıyla vurulmasının ardından ağlayarak çırılçıplak koşan bir kız çocuğunu belgeleyerek ABD’de kamu vicdanını uyandırdı.
Fotoğraf, yıllar içerisinde savaş karşıtlığının sembolü hâline gelirken, bu yıl ocak ayında yayımlanan “The Stringer” adlı belgesel filmi, “dünyanın en ünlü savaş fotoğraflarından birini” çekenin gerçekten Ut olup olmadığına dair tartışmaları alevlendirdi.
Fotoğrafı Ut’un çekmediğine yönelik analizler sunan belgesel, karenin gerçek sahibinin aslında Vietnam asıllı Associated Press (AP) serbest foto muhabiri Nguyen Thanh Nghe olduğunu öne sürdü.
Tartışmalar üzerine ayrı ayrı soruşturma yürüten AP ve WPP ise fotoğrafın sahibinin kim olduğuna dair soru işaretlerini gideremedi.
AP’ye göre yalnızca Nguyen, fotoğrafın sahibinin Ut olmadığını savunuyor.
WPP’nin fotoğrafın gerçek sahibine ilişkin açıklamasında, hem belgeselden hem de AP’nin soruşturmasından elde edilen bulguların incelendiği kaydedildi.
Fotoğrafın gerçek sahibine karar vermek için yeterli delil bulunmadığı ifade edilen açıklamada, “Fotoğraf genellikle Nick Ut’a atfedilse de eldeki kanıtlar, fotoğrafı Nguyen Thanh Nghe’in çekmiş olabileceğine yönelik güçlü bir olasılığa işaret ediyor.” ifadesine yer verildi.
28 Kasım’da “The Stringer” adlı belgeselin Netflix’te yayınlanması üzerine, Bao Nguyen’in yönettiği ve VII Foundation’ın yapımcılığını üstlendiği film, foto muhabirliği tarihinin en ikonik fotoğraflarından biri olan kareyi yeniden tartışmaya açtı.
2024’ün başlarında “The Stringer”ın arkasındaki ekip, Nick Ut’un fotoğrafı gerçekten çekip çekmediğini belirlemek için Index’e bağımsız bir analiz yaptırdı. Index, o gün orada bulunan çeşitli fotoğrafçılar tarafından çekilen düzinelerce fotoğrafın yanı sıra film görüntüleri ve bölgenin tarihî uydu görüntülerinden yararlanarak fotoğrafın çekildiği anı ve onu takip eden anları 3D model içinde dijital olarak yeniden oluşturdu.
Belgeselin son bölümünde ekibin yorumlarıyla birlikte 3D sekans olarak yer alan analiz, Nick Ut’un “Napalm Kızı” fotoğrafını çekmiş olmasının son derece düşük bir ihtimal olduğunu gösterdi.
2025 yılının ocak ayında Sundance Film Festivali’nde prömiyeri yapılan “The Stringer” ve özellikle Index’in analizi, foto muhabirliği dünyasında büyük bir tartışma yarattı.
6 Mayıs 2025’te Associated Press, “The Terror of War” fotoğrafıyla ilgili iddiaları ele alan kapsamlı bir inceleme yayımladı ve özellikle Index’in analizine odaklandı. Bu raporda AP, Index’in Netflix’te yayınlanan filmin son hâline eklediği yeni bilgileri ortaya koyarak karşıt argümanı daha da güçlendirdi. Dahası, AP’nin raporunda sunulan fotoğrafın negatifinin analizi, “ünlü fotoğrafın muhtemelen bir Pentax kamera ile çekildiğini” ortaya koydu. Bu da fotoğrafı bir Leica M2 ile çektiğini ısrarla savunan Nick Ut’un anlatımıyla çelişti.
Eylül 2025’te fotoğrafçı Tristan da Cunha, özellikle orijinal görüntünün çekilmesinde kullanılmış olabilecek kamera konusuna odaklanan ek bir çalışma yayımladı. Da Cunha’ya göre “Nick Ut’un ‘Napalm Kızı’ fotoğrafının sahibi olduğunu iddia etmeye devam etmek savunulamaz.”
Bakalım iddialar ve karşı argümanlar ışığında “Napalm Kızı” fotoğrafının gerçek sahibi belirlenebilecek mi?
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
